طنازی در «پیشخان عصر»

طنازی در پیشخان عصر برنامه‌های عصرگاهی رادیو ویژگی‌هایی دارد که آنها را از دیگر برنامه‌های این رسانه متمایز می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری گلونی به نقل از جام‌جم، این برنامه‌ها معمولا رویکرد سرگرمی، تفریحی و اطلاع‌رسانی دارند و از آنجا که شنوندگان برنامه‌های عصرگاهی رادیو، بیشتر سرنشینان خودرو هستند که از محل کار به منزل برمی‌گردند، برنامه‌هایی را می‌پسندند که اطلاعاتی درباره اتفاقات روز به آنها بدهد و سنگین و خسته‌‌کننده نباشد.

رادیو جوان با توجه به همه این شرایط مدتی است برنامه « پیشخان عصر» به تهیه‌کنندگی رضا ساکی را در جدول پخش قرار داده که از شنبه تا چهارشنبه هر هفته از ساعت ۱۹ به مدت یک ساعت پخش می‌شود.

خبرهایی از جنس طنز

ساکی درباره این برنامه و شکل‌گیری آن به جام‌جم می‌گوید: این برنامه در فضایی مفرح و طنز اخبار روز را به شنوندگان ارائه می‌دهد.

این اخبار فقط جنبه اطلاع‌‌رسانی ندارد و سعی کرده‌ایم برای مردم کاربردی هم باشد. ما در برنامه پیشخان عصر با خبرهای حوزه‌های سلامت، محیط‌زیست، اجتماعی و ورزشی شوخی می‌کنیم. در این برنامه خبرهای رسمی خوانده نمی‌شود، بلکه از زاویه دیگر و با زبان طنز خبرها را در دل برنامه روایت می‌کنیم.

برنامه پیشخان عصر شامل آیتم‌های شوخی با اخبار و داستان با اجرای فاطمه صداقتی، بوم بهاری با محوریت محیط‌زیست و با اجرای آزاده فراهانی و چه جوری‌هاست با اجرای محمدرضا قلمبر است. شخصیت اصلی بخش طنز چه جوری‌هاست یک نوجوان است که هر روز به واسطه سوالاتی که برایش پیش می‌آید درگیر اتفاقات مختلف می‌شود.

به‌عنوان مثال یک روز به پدرش می‌گوید چرا این تیم فوتبال می‌بازد؟ در حالی که می‌گویند روی کاغذ شانس می‌آورد، چه جوری‌هاست که این اتفاق می‌افتد؟ یا از مادرش می‌پرسد چه جوری‌هاست که اینترنت دو گیگ خیلی زود تمام می‌شود؟ این بخش با اجرای قلمبر و با زبان طنز برنامه پیشخان عصر را شنیدنی کرده است.

شخصیت اصلی بخش داستان یک طوطی است که هر بار برایش اتفاقات مختلف می‌افتد. به عنوان مثال یک روز او از فیلم کشتن خرس‌ها می‌گوید که بتازگی محیط‌زیست منتشر کرده است. متن آیتم‌های بچه‌ها مواظب باشید را خود ساکی می‌نویسد و اجرای آن هم به عهده خودش است. در این بخش خبرهایی همچون آدم‌ربایی با زبان طنز روایت می‌شود.

تهیه‌کننده پیشخان عصر درباره نحوه انتخاب اخبار می‌گوید: ما برای چهار حوزه سلامت، محیط‌زیست، اجتماعی و ورزش گروه‌های خبرنگار مشخص کرده‌‌ایم تا خبرها را جستجو کنند و آنها را در کنار هم قرار دهند که مثل حلقه‌های یک زنجیر به هم متصل باشند.

حامد توکلی مسئول بخش‌ خبرهای سلامت و محیط‌زیست، ارژنگ حاتمی مسئول خبرهای بخش ورزش و مهدیسا صفری‌خواه مسئول خبرهای اجتماعی است.

صدای مردم به برنامه اعتبار می‌دهد

عناوین برنامه‌ عصرگاهی بهتر است کوتاه و جذاب باشد تا مورد توجه مردم قرار بگیرد. ساکی در این باره توضیح می‌دهد: اتفاقا به این مساله در برنامه پیشخان عصر توجه کرده‌ایم و خیلی از بخش‌های خبری تقریبا سه دقیقه است. ضمن اینکه تلاش می‌کنیم سوالات متفاوتی را در برنامه مطرح کنیم تا برای شنوندگان تازگی داشته باشد.در برنامه پیشخوان عصر مردم از طریق پیامک با برنامه ارتباط برقرار نمی‌‌کنند. چون ذات رادیو بر صدا استوار است و بهتر است که شنوندگان این برنامه به برنامه تلفن کرده و نظرات خود را بازگو کنند.

در این برنامه از موسیقی کودک هم استفاده می‌شود و هدف از طراحی این بخش آموزش به کودکان و بزرگسالان است. گاهی حتی با زبان کودکانه و موسیقی این گروه سنی می‌توان آدم‌ بزرگ‌ها را هم جذب برنامه کرد و به آنها آموزش‌های لازم را داد.

این برنامه را می‌توان در ردیف برنامه‌های تعاملی رادیو قرار داد. برنامه‌ای که یکی از اهدافش بالا بردن مشارکت مردم در تهیه برنامه است. ساکی در این باره می‌گوید: به نظر من پخش صدای مخاطب اعتبار بخشیدن به برنامه است. برای ارتقای کیفیت برنامه باید از مشارکت مردم استفاده کنیم تا متوجه نقاط قوت و ضعفمان شویم و آیتم‌هایی را به برنامه اضافه یا قسمت‌هایی را حذف کنیم.

فاطمه صداقتی، محمدرضا قلمبر و آزاده فراهانی بخش‌های مختلف برنامه را اجرا می‌کنند. صداقتی برای شنوندگان رادیو گوینده‌ای نام‌آشناست که فقط با رادیو جوان همکاری می‌کند و از برنامه‌هایی که تاکنون با صدای او پخش شده می‌توان به جوان ایرانی سلام، یک صبح یک سلام و جوانی آزاد اشاره کرد. صدای او شاد و پر انرژی است و می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند. او در پیشخان عصر بخش خبر و داستان را اجرا می‌کند. ساکی معتقد است صداقتی بهترین گزینه برای این برنامه بوده و او از ظرفیت این گوینده برای جذابیت پیشخان عصر استفاده کرده است.

ساکی درباره انتخاب دیگر گویندگان این برنامه توضیح داد: برای اجرای بخش چه جوری‌هاست به دنبال یک تیپ عجیب و غریب نبودم که این بخش را اجرا کند، بلکه می‌خواستم این بخش خیلی عادی اجرا شود. خوشبختانه آقای قلمبر خودش را به شخصیت نوجوان نزدیک کرده و به همین دلیل توانسته از عهده اجرای این بخش بخوبی برآید. همچنین تحصیلات خانم فراهانی در مقطع کارشناسی ارشد محیط‌زیست است که بخش بوم بهاری را اجرا می‌کند.

قرار است در آینده نزدیک بخشی با نام من خودم را دوست دارم به برنامه اضافه شود که ساختار آن گزارشی است. در مجموع هدف عوامل سازنده برنامه این است که به مردم هشدار بدهند بیشتر مراقب محیط‌زیست باشند، زیرا بی‌توجهی به آن باعث می‌شود همه مردم دچار مشکل شوند.

توجه به هوش مخاطب

محمدرضا قلمبر که اجرای بخش «چه جوری‌هاست» را به عهده دارد، درباره اجرای برنامه پیشخان عصر می‌گوید: من وقتی به برنامه دعوت شدم، آقای ساکی از من خواست بازیگری را به اجرایم اضافه کنم تا نقش نوجوان، صمیمانه در عین حال عادی، طراحی و اجرا شود. بی‌خیال بودن، دغدغه اصلی این نوجوان است و با طرح سوالات با نمک سعی می‌کند مشکلات را با زبان طنز بیان کند.

وی در پاسخ به این پرسش که در زمان اجرا چقدر به متن متکی هستید، توضیح می‌دهد: با توجه به این‌که مدت زیادی از پخش برنامه نمی‌گذرد، به همین دلیل بیشتر متکی به متن هستم و اگر جایی لازم باشد بداهه‌گویی می‌کنم اما تمام تلاشم این است که برنامه به بهترین شکل پخش شود چون هنوز در مرحله آزمون و خطا هستیم و باید بااحتیاط برنامه را پیش ببریم تا بتدریج ماهیت و شکل خود را پیدا کند و تثبیت شود.

آزاده فراهانی که اجرای بخش بوم بهاری را دارد، در پاسخ این پرسش که مرتبط بودن رشته تحصیلی تا چه میزان می‌تواند به اجرای برنامه کمک کند،می‌گوید: مسلما خیلی موثر است، اما در کنار تحصیلات، مجری حتما باید مطالعه داشته باشد و اگر از این مساله غفلت کند از مخاطب عقب می‌ماند.

همیشه نظر مردم دغدغه اصلی من است و همه تلاش خود را به کار می‌گیرم تا رضایت آنها را به دست بیاورم. زمانی که آقای ساکی پیشنهاد اجرای بخش بوم بهاری با محوریت محیط‌زیست را به من داد، استقبال کردم، چون هم به تحصیلاتم مرتبط است و هم این‌که آقای ساکی از تهیه‌کنندگان خوش ذوق رادیو است و کار کردن با او برایم تجربه خوبی است.

با حمایت مدیر شبکه به مباحث محیط‌زیست توجه زیادی می‌شود. هدف ما آگاه کردن مردم از نحوه مراقبت از محیط‌زیست و آسیب نرساندن به آن است، اما در این باره سیاه‌نمایی نمی‌کنیم و بیشتر خواهان همکاری مردم و مسئولان برای حفظ محیط‌زیست هستیم.

فاطمه عودباشی / گروه رادیو و تلویزیون

خبرنویسی به سبک رادیو

برنامه‌های عصرگاهی رادیو ویژگی‌های خاص خود را دارند که بی‌توجهی به آنها به افت کیفی برنامه، نرسیدن به یک ارتباط درست، کاهش استقبال مخاطبان و در نهایت دست نیافتن به اهداف در تولید برنامه منجر می‌شود. محتوای برنامه‌های عصرگاهی باید به گونه‌ای طراحی شود که ذهن خسته مخاطب قادر به دریافت پیام‌ها، درک مفاهیم و برقراری ارتباط با برنامه باشد.

استفاده از خبرهای جدی باعث می‌شود که مخاطب به سبب عدم درک موضوع، تمایلی به شنیدن برنامه نداشته باشد. از سوی دیگر مردم از صبح زود خبرهای متفاوت در حوزه‌های گوناگون را می‌شنوند، به همین دلیل برنامه‌سازان برنامه‌های عصرگاهی باید تلاش کنند که از زاویه تازه‌ای به خبرهای روز بپردازند تا اخبار برای شنوندگان جذاب باشد.

گفتار برنامه باید ساده و روان، به دور از زیاده‌گویی و با استفاده از جملات کوتاه دارای معنا و پیام مستقیم باشد. در شرایطی که از شعر یا کلام آهنگین و ریتمیک به عنوان گفتار برنامه استفاده می‌شود، باید متناسب با نیازهای شنوندگان باشد. لحن گفتار و آهنگ گوینده، بازیگر و مجری نیز باید شیوا و رسا باشد.

بنابراین ما از همان ابتدا و در طراحی برنامه پیشخان عصر تلاش کردیم تا یک برنامه عصرگاهی مفرحی برای شنوندگان تدارک ببینیم و خبرهای حوزه سلامت، اجتماعی، محیط‌زیست و … را با زبان طنز بازگو کنیم تا برای شنوندگان متفاوت از اخباری باشد که در طول روز شنیده‌اند.

نوشتن اخبار با زبان طنز کار چندان راحتی نیست و باید در انتخاب آنها دقت شود، چون برخی اخبار بار شوخی و طنز ندارد و نمی‌توان با آنها شوخی کرد. مثل خبرهایی که مربوط به موفقیت‌های ملی است. اما بعضی خبرها کاملا جنبه‌ طنز دارند. بنابراین باید در زمان مناسب و درست با اخبار شوخی کرد. گروه نویسندگان از اهالی مطبوعات هستند که با رسانه و مخاطب کاملا آشنایی دارند و می‌دانند خطوط قرمز کجاست یا باید دست روی چه خبرهایی بگذارند.

از آنجا که برنامه هر روز پخش می‌شود، نویسندگی بخش‌های مختلف تقسیم‌بندی شده و من هم به محتوا نظارت دارم تا متن برنامه یکدست باشد.

انوشه میرمجلسی / سرپرست نویسند‌گان پیشخوان عصر

پایان پیام