منبر ضد رمضان پلاستیکی

پایگاه خبری گلونی، احسان میرزایی: سال ۹۴ را به نوعی می‌توان سال پویش‌های محیط‌ زیستی نامید، سالی که انواع پویش، کمپین یا کارزارها روی کار آمد؛ برخی با وجود مسائل زیاد موفق بودند و برخی به شدت مورد انتقاد قرار گرفته و از گردونه خارج شدند. دراین بین پویش‌هایی هم درمناسبت‌های مذهبی مانند محرم، اربعین و نیمه شعبان شکل گرفت. تقریبا می‌توان گفت وجهه مشترک در صورت مسئله این پویش‌ها، ظروف یک‌بار‌مصرفی است که به شدت برای سلامتی و محیط‌ زیست ضرر دارند.
افزایش ناگهانی استفاده از ظروف یک‌بارمصرف طی سال‌های گذشته زنگ خطری است که مردم و مسئولین توجه کافی به آن ندارند؛ همین بی‌اعتنایی باعث شد تا کنشگران و دغدغه‌مندان محیط‌ زیست از مناسبت‌های مذهبی برای ترویج فرهنگ محیط‌ زیستی و اطلاع‌رسانی در رابطه با خطرات پلاستیک استفاده کنند. این پویش‌ها عمدتا به صورت مشارکت داوطلبانه (کم‌هزینه، فیزیکی و تاثیرگذار) در قالب پاکسازی در ملاء عام برگزار شده‌اند.
پویش‌های مناسبتی از این لحاظ حائز اهمیت‌اند که حضور در مراسم‌های آیینی و مذهبی، خود نوعی مشارکت اجتماعی محسوب می‌شود و در این زمان هم‌دلی و هم‌زبانی بین مردم بیشتر است؛ همچنین افراد به دور از مسائل روزمره زندگی خود در مراسم شرکت می‌کنند. جمعیت قابل توجهی از مخاطبان در گوشه و کنار شهر‌ها و روستاها گردِ هم جمع می‌شوند و کنشگران راحت‌تر می‌توانند توجه‌ایشان را به مسائل محیط‌ زیستی جلب کنند. مخاطبان پویش‌ها شامل مردم و مسئولین، مدیران هیئت‌ها و مساجد، بانیان خیر و افراد تاثیرگذاری هستند که در جوامع محلی حرفشان خریدار دارد.
در هر صورت پویش‌های مناسبتی به شیوه‌های مختلفی در سراسر کشور برگزار شدند؛ اما حالا که به استقبال ماه مبارک رمضان می‌رویم، آیا مردم، مدیران هیئت‌ها و بانیان خیر آن هشدار‌ها و گوشزدها را به خاطر دارند؟ آیا حاضر هستند سفره‌های افطار ماه مبارک را بدون استفاده از ظروف یک‌بارمصرف، پهن کنند؟
قطعا پاسخ ما با توجه به توانایی کنشگران در آموزش و انتقال پیام شان در مدت برگزاری پویش، نسبی است. اما با توجه به ویژگی‌هایی که یک‌بار‌مصرف‌ها برای میزبانان و بانیان خیر دارد، برای ماه رمضان امسال هم استفاده گسترده از این ظروف سرطان‌زا چندان دور از ذهن نیست. بازهم میزبانانی خواهند بود که سفره‌هایی رنگین برای افطار پهن می‌کنند که سرتاسر آن پلاستیک است. حال تصور کنید فردی را که دست‌کم ۱۶ ساعت چیزی نخورده، او کنار سفره یک‌بارمصرف نشسته و افطار خود را با آب جوشی که در لیوان پلاستیکی ریخته‌اند باز می‌کند، با قاشق پلاستیکی در کاسه‌ی پلاستیکی آش می‌خورد و با قاشق چای‌خوری یک‌بار‌مصرف در لیوان شکر ریخته و هم می‌زند، نان را از داخل کیسه پلاستیکی خارج کرده، پنیری را که در ظرف پلاستیکی درست شده را با کارد پلاستیکی برش داده و روی نان گذاشته و خلاصه طی چند دقیقه معجونی سرطان‌زا را نوش جان می‌کند و البته میزبان خوشحال است و به خود می‌بالد که افطاری درخور توجهی داده است!
شکی نیست که فعالیت های فرهنگی پرهزینه و زمان‌بر است و تاثیرگذاری به منظور ایجاد تغییر در رفتار عموم مردم به راحتی صورت نمی‌گیرد؛ اما آیا قدرت، توان و استقامت کنشگران محیط‌ زیست آن قدری است که بگوییم فرضا تا سال ۱۴۰۰ بیش از نصف مردم از یک‌بار‌مصرف‌ها استفاده نمی‌کنند. شرایط فعلی جامعه، ساختار جامعه مدنی و همراهی مسئولین و افراد تاثیرگذار جامعه به شکلی است که اگر یک برنامه محیط‌‌ زیستی، مثلا در یک جمع ۵۰۰۰ نفری صرفا روی ۳ نفر تاثیر بگذارد، باید کلاه‌مان را به هوا پرت کنیم.
گاهی حتی یک تلنگر باعث ایجاد تحول در افراد می‌شود؛ می‌توان گفت زمینه برای کنار گذاشتن یک‌بار مصرف‌ها حداقل در مواقع غیر ضروری فراهم است، اما خلاء مشارکت جدی و همکاری مستمر مسئولین وچهره‌های تاثیرگذار جامعه به شدت حس می‌شود. پویش‌های مناسبتی همانند هواپیمایی که تک موتوره کار می‌کند از محرم به رمضان رسیده‌اند، هرچند هواپیمای ما به ایستگاهی دیگررسید، ولی سرعت آن کم و احتمال سرنگونی (فراموشی) آن بسیار بود؛ اما اگر موتور دوم که حمایت مسئولین و افراد تاثیرگذار است روشن باشد، با قدرت و سرعت بیشتری می‌توانیم به مقصد برسیم.
لذا از روحانیون انتظار داریم هر چه بیشتر و به طور صریح‌تر آنچه را که باعث به خطر افتادن سلامت اعضای جامعه و تخریب محیط‌ زیست و طبیعت می‌شود معرفی کرده و کنشگران محیط‌ زیست را در این راه یاری کنند. روحانیتی که در منبرش می‌تواند به اندازه هزار کمپین تاثیرگذاری بر روی مخاطب داشته باشد.
پایان پیام