مصرف زیاد سوخت فسیلی اقلیم را تغییر داده است
مصرف زیاد سوخت فسیلی اقلیم را تغییر داده است
پدیده تغییر اقلیم عمدتا نتیجه مصرف بی‌رویه سوخت های فسیلی است.
دکتر یوسف حجت مشاور عالی ریاست سازمان محیط زیست در مصاحبه با پایگاه خبری گلونی، عنوان کرد: کره زمین علاوه بر اینکه زیستگاه ماست، دو خدمت ارزشمند هم برای ما انجام می‌دهد. یکی تامین منابع مورد نیاز ما مثل آب، غذا، انرژی و سایر مواد، دوم پذیرش پسماندهای بشر، یعنی مواد زائد جامد، مواد زائد مایع (از جمله فاضلاب) و یا گازهای زائد و ذرات معلق.
هم ظرفیت منابع زمین محدود است و هم ظرفیت پذیرش پسماندها. محاسبات نشان می‌دهد که با الگوی مصرف فعلی، کره زمین در حدود ۴ میلیارد نفر ظرفیت دارد ولی جمعیت زمین به بیش از ۷ میلیارد نفر رسیده و رو به افزایش است. لذا بشر هم با کمبود منابع، از جمله آب شیرین و موادغذایی مواجه است و هم با محدودیت پذیرش پسماندها به خصوص گازهای گلخانه‌ای روبرو شده است. اضافه برداشت از منابع و تخلیه پسماند بیش از توان پذیرش، دو تهدید اصلی کره زمین است و در آینده نزدیک فجایع عظیمی را به دنبال خواهد داشت. چه جوامع بین‌الملل، چه کشورها و حتی آحاد مردم، در صحبت و حرف از این تهدیدها به وفور یاد می‌کنند و مقابله با آن را لازم می‌دانند. اما در عمل، مسیر متفاوتی را طی می‌کنند، جمعیت زمین رو به افزایش است و الگوی مصرف نیز به سمت اسراف سوق پیدا می‌کند و روز‌به‌روز مصرف و دورریز سرانه بیشتر می‌شود.
مشاور عالی ریاست سازمان محیط زیست گفت: به عنوان مثال، پدران یا پدربزرگان ما به خوبی به یاد دارند که در قدیم مردم در زمستان‌های سرد از کرسی استفاده می‌کردند و در داخل خانه هم لباس‌های گرم می‌پوشیدند. یعنی مصرف انرژی برای خانواده‌های پر جمعیت‌تر از امروز، فقط در حد گرم کردن حجم محدود زیر کرسی بود. اما امروز تمام حجم خانه‌‌ها، حتی اتاق‌هایی که کسی در آن ها نیست را گرم می‌کنیم. بسیاری از ساختمان‌ها حتی وقتی کسی در آن نیست، در تمام طول زمستان گرم نگه داشته می‌شود. در مورد حمل‌ونقل، مواد غذایی و سایر مصارف نیز همین طور است. یعنی یک شهروند امروز، چندین برابر یک شهروند ۵۰ سال قبل مصرف و دورریز دارد. حتی زندگی طرفداران محیط زیست هم عمدتا به همین شکل است. این افزایش وحشتناک مصرف سرانه، در کنار افزایش جمعیت، کره زمین را به نابود شدن تهدید می‌کند.
مصرف زیاد سوخت فسیلی اقلیم را تغییر داده است
وی افزود: پدیده تغییر اقلیم عمدتا نتیجه مصرف بی رویه سوخت‌های فسیلی است. سوخت‌های فسیلی ترکیب کربن و هیدروژن هستند. وقتی سوخت فسیلی در پاک‌ترین فرآیند مصرف می‌شود، هیدروژن با اکسیژن هوا ترکیب شده و تبدیل به بخار آب (H۲O) می‌شود. کربن هم با اکسیژن ترکیب شده و تبدیل به گاز کربنیک (CO۲) می‌شود. در فرآیندهای آلاینده گازهای دیگر از قبیل مونواکسید کربن، هیدروکربورهای نسوخته و …. هم تولید می‌شود.
این تصور که خودروهای پاک خطری برای محیط زیست ندارند، تصور غلطی است. سرنوشت کربن موجود در سوخت‌های فسیلی، در نهایت گاز کربنیک یعنی گاز گلخانه‌ای است. حتی خودروهای برقی نیز سهم گاز گلخانه‌ای خود را در نیروگاه‌ها منتشر می‌کنند، مگر آنکه نیروگاه از سوخت فسیلی استفاده نکند که معمولا اینطور نیست.
در یک لیتر سوخت فسیلی حدود ۷۰۰ گرم کربن وجود دارد که پس از سوختن، یعنی ترکیب با اکسیژن، تبدیل به ۵/۲ کیلو گاز کربنیک می‌شود. یعنی وقتی به اندازه یک باک ۵۰ لیتری بنزین مصرف می‌کنیم، ۱۲۵ کیلو گاز کربنیک تولید می‌کنیم. این ربطی به نوع خودرو و استاندارد بودن یا نبودن خودرو ندارد.
سالانه تقریبا معادل ۱۵ هزار میلیارد لیتر سوخت فسیلی در جهان مصرف می‌شود و لذا ۳۶ میلیارد تن گاز کربنیک منتشر می‌شود. سرانه مصرف سوخت فسیلی ۲۰۰۰ لیتر در جهان است. البته تمام این سوخت مستقیما توسط آحاد مردم استفاده نمی‌شود، بلکه بخشی از آن در کارخانجات، نیروگاه‌ها و سایر تاسیسات تبدیل به کالا، برق و خدمات شده و مردم نتیجه آن را مصرف می‌کند. با این حساب سرانه تولید گاز کربنیک در جهان حدود ۵ تن بر نفر در سال است.
مصرف زیاد سوخت فسیلی اقلیم را تغییر داده است
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس عنوان کرد: البته اقشاری از مردم، به ویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته، سوخت فسیلی بسیار کمی مصرف می کنند و حتی مصرف نمی‌کنند و اقشار دیگری نیز برای هواپیمای شخصی و موارد مشابه آن، به میزان وحشتناکی سوخت فسیلی مصرف می‌کنند.
مکانیزم تاثیرگذاری گازهای گلخانه‌ای مشابه گلخانه‌های کشاورزی است. در گلخانه‌های کشاورزی، انرژی خورشید از طریق شیشه‌ها (یا نایلن) وارد گلخانه می‌شود، اما به طور کامل خارج نمی‌شود. لذا داخل گلخانه‌ها از بیرون آن گرم‌تر می‌شود. جو زمین نقش شیشه‌های گلخانه را دارد. انرژی خورشید وارد زمین می‌شود و باعث گرم شدن زمین می‌شود. زمین به طور طبیعی مقداری گاز گلخانه‌ای دارد تا دما را برای زندگی بشر مناسب نگه دارد. اگر زمین گاز گلخانه‌ای نداشت، دمای متوسط زمین به منهای ۱۸ درجه می‌رسید و امکان زندگی برای انسان وجود نداشت. سیاره زهره دارای جو غلیظی است که دمای متوسط آن به ۴۶۰ درجه می‌رسد. اگر مقدار گازهای گلخانه زمین از حد مورد نیاز بیشتر شود، زمین گرم‌تر خواهد شد. اگر دمای متوسط زمین فقط ۵ درجه گرم شود نیمی از مردم جهان از بین می‌روند و اگر افزایش دما به ۱۰ درجه برسد، نسل بشر و بسیاری از جانداران دیگر به طور کلی نابود خواهد شد. افزایش دمای زمین در دهه‌های اخیر هنوز به یک درجه نرسیده اما همین میزان افزایش صدمات بسیار زیادی به زیستگاه ما وارد کرده است.
پایان پیام
گفت‌وگو: امیررضا محمدی
برای خواندن مطالب دیگر می‌توانید به سایت گلونی مراجعه کنید.
ویدیوهایی درباره این موضوع در آپارات گلونی ببینید.
کد خبر : 24076 ساعت خبر : 8:27 ق.ظ