تنوع برشتن در زبان لری

پایگاه خبری گلونی، زهرا زرگرانی: ضرب‌المثلی در لری هست با این عنوان: «یکی تَش دِ ریشِش رَتی، یکی واش گَنِم زوردَه مورِشت» فعل «مورِشت» به معنی برشته می‌کرد، کباب می‌کرد، گذشته استمراری است از مصدر « برشتن» است. حال به تحلیل فعل «برشتن» و مقایسه آن در زبان فارسی و لری می‌پردازیم:

در زبان فارسی:
برشت (زمان گذشته، ماضی)
برشته می‌کند (زمان حال، مضارع)
برشته کن (امر)
برشته (اسم مفعول)

 در زبان لری:
برشت (زمان گذشته، ماضی)
مورِژنَه (زمان حال، مضارع)
بورِژ (امر)
مورِژَن، مورِشت (گذشته استمراری)

بِریژ (اسم مفعول مثل گِلَّه بِریژ)
بریژ (اسم فاعل مثل نخوچی بِریژ)

معنی واژه:
گِلَّه: دانه، حبّه
گِلَّه بِریژ: کباب گوشت قطعه شده، چنجه کباب
نخوچی بریژ: کسی که شغلش برشتن و بو دادن نخودچی است.

نتیجه:
در زبان لری با ایجاد تغییر و تبدیل بعضی حروف، فعل‌ها و اسم‌های بیشتری از مصدر « برشتن» ساخته شده است. این کلمات در مقایسه با فارسی رایج امروز به ریشه پهلوی خود و شکل قدیمی لغت  شبیه‌تر هستند. « وِریژتیک » واژه پهلوی به معنی « برشته» است. در مقایسه گویش لری و فارسی رایج امروز، علاوه بر این مورد بسیارند کلماتی که شکل قدیمی لغت از ریشه پهلوی خود را حفظ کرده و به نیای مشترکشان شباهت بیشتری دارند. بریژه هم از همین ریشه است چون صمغ درخت را برای فرآوری روی‌ آتش می‌جوشانند.

پایان پیام