نگاهی به مغالطات سرپرست وزارت نیرو

به گزارش پایگاه خبری گلونی، یوسف فرهادی بابادی، عضو کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان در یادداشتی به مغالطات سرپرست وزارت نیرو در مصاحبه ۸ شهریور ویژه‌نامه روزنامه ایران پرداخته است:

برای بررسی مغالطات سرپرست وزارت نیروی ابتدا سوال روزنامه ایران را مطرح کرده و مغالطات موجود در پاسخ های مصاحبه را موشکافی می‌کنیم.

سوال ۱- در بخش آب مهمترین اقدامات دولت تدبیر و امید تا امروز چه بوده است؟

مغالطه اول
سرپرست محترم وزارت نیرو برای جواب به این سوال یک گزاره را مبنا قرار می‌دهد به این ترتیب که «فعالیت‌های حوزه آب و برق برای غالب مردم ملموس و آشناست». برای شناخت مغالطه این گزاره باید بدانیم مراد منطقی مفهوم «غالب» چیست. طبقه بندی زبانی قید اشاره به افراد یک جامعه از کم به زیاد اینگونه است؛ عدۀ کمی، برخی، نیمی، اکثر، اغلب، تمامی. به این ترتیب همانطور که مشاهد می شود منظور سرپرست وزارت نیرو چیزی نزدیک به تمامی افراد جامعه است. حال سوال این است که دانشی که «اغلب» مردم از فعالیت های وزارت نیرو دارند چگونه دانشی است؟ آیا دانش تخصصی است یا دانشی از نوع مواجه با نیازهای خود به آب است؟ همانطور که عقل سلیم می‌تواند تشخیص دهد آشنایی داشتن از فعالیت‌های تخصصی حوزه آب نزد اغلب مردم یک مغالطه مهم و مبنایی است، اما چرا صفت این آکاهی نزد عموم «ملموس» انتخاب شده است؟. واژه ملموس در این ساختار به شکل ضمنی به نفی انتقادهای رسانه ای از عملکرد این وزارت خانه اشاره دارد، در حالی که همین جمله حاوی قید «اغلب» است، در نهایت تفسیر دقیق این جمله چنین است که تقریبا همه با فعالیت های این وزارت خانه آشنا هستند، اما عده ای که نقد می کنند لابد یا آگاه نیستند یا خود را به ناآگاهی می زنند. در حالی که منطقا عکس این وضعیت درست است؛ اکثر مردم دانشی ندارند جز معدودی از افراد که فعالین و منتقدین وزارت خانه هستند.
متولی امر سه ویژگی برای آشنایی اغلب مردم با فعالیت ها در نظر دارد، همگانی بودن، حادثه پذیری و سرمایه بر بودن. اگر با این منطق بخواهیم پیش برویم می بینیم که هر امر «همگانی»، «خطر پذیر» و «سرمایه بر» جزو حوزه دانایی مردم محسوب می شود. سالهاست با این صورت بندی مسئولین از پاسخ گویی دقیق طفره رفته اند؛ به عنوان مثال رئیس صدا و سیما، نیروی انتظامی، شهردار های کلان شهرها، وزرای سایر وزارت خانه ها و حتی رئیس کابینه می‌تواند به همین طریق پاسخگوی عملکرد خود نباشند.

مغالطه دوم

ایشان اشاره می‌کند «نزدیک چهار هزار و چهارصد طرح در حوزه آب مورد بهره برداری قرار گرفته و ۳۱۱ طرح هم از این هفته کلنگ زنی خواهد شد که اعتباری نزدیک به ۳۸۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری است. که ویژگی آنها این است که پراکندگی خوبی در سراسر کشور دارند». در ساختار این جملات از دو مغالطه در هم استفاده شده است، اولین مغالطه ارجاع به «عدد بزرگ» است و دومی، وضع «پراکندگی در سراسر کشور» به عنوان ملاک خوبی طرح ها است. باید اشاره کنیم که منظور از «خوبی»، اشاره به عدالت در توسعه است. در حالی که کار نیکو کردن از پر کردن است، ملاک برطرف کردن نیازهای کشور حداقل صرفا کمی نیست، بلکه شاخصی کیفی نیز هست و دیگر اینکه پراکندگی ملاک عدالت زا بودن توسعه نیست بلکه تخصیص اعتبارات بر اساس نیازمندی ها و الزامات جغرافیایی و ملاحظات زیست محیطی ملاک عدالت زا بودن توسعه است.
سوال ۲- آبرسانی روستایی یکی از اقدامات مهم دولت تدبیر و امید بوده، چه چیزی باعث شد این کار در اولویت قرار گیرد؟

مغالطه سوم

در پاسخ به سوال دوم، سرپرست وزارتخانه اقدام بدیهی نمایی کرده و می گوید«تامین آب پایدار و سالم یکی از وظایف وزارت نیرو و حق مردم است.» حال اگر به استراتژی های تاریخی و سنت مند تامین آب پایدار در وزارت خانه توجه کنیم می بینیم که سدسازی و انتقال آب یکی از همین استراتژی ها بوده است این جمله را این طور می توان باز خوانی کرد،« اقدام برای تامین آب از طریق سدسازی، انتقال آب و … حق مردم است». این امر نه بدیهی است نه آن طور که این شخص محترم می‌گوید سنتا نوعی احقاق حق مردم بوده است. به عنوان مثال مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان لرستان در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۹۶ می‌گوید هیچ نقطه‌ای از استان لرستان از آب پایدار برخوردار نیست. این درحالی است که پروژه قم رود برای پایدارسازی آب یک استان دیگر در همین محدوده اجرا شده است.
در ادامه همین سوال است که پایدارسازی آب روستاها برای جلوگیری از مهاجرت روستا به شهر توضیح داده شده است. اشاره ای ضمنی که آقای ستاری به موضوع مهاجرت و فقر آبی دارد به خوبی نشان می‌‏دهد که تا چه پایه آب با معاش مولد مردم به هم گره خورده است و باعث تغییرات پهن دامنه اجتماعی در کشور می‌شود.

پایان پیام