انتقاد فرمان‌آرا از “کاه دانستن” مرگ کیارستمی

پنجمین جشن نوشتار سینمایی ایران در حالی برگزیدگان خود را شناخت که داوران در چندین بخش برگزیده‌ای اعلام نکردند و همچنین با حضور بهمن فرمان آرا، از نحوه رسیدگی به پرونده پزشکی عباس کیارستمی انتقاد شد.

به گزارش پایگاه خبری گلونی، پنجمین جشن “نوشتار” سینمای ایران به دبیریِ اصغر نعیمی با حضور هنرمندان، منتقدان و نویسندگان سینمایی شامگاه دوشنبه ۴ دی ماه در هتل پارسیان انقلاب برگزار شد.

در این مراسم که مژده لواسانی اجرای آن را بر عهده داشت، چهره‌هایی چون سیروس الوند، بهمن فرمان‌آرا، علیرضا رئیسیان، هوشنگ گلمکانی، حبیب اسماعیلی، غلامرضا موسوی، حبیب رضایی، کیومرث پوراحمد، کامبوزیا پرتوی، سروش صحت، محمد علی سجادی و کامران ملکی حضور داشتند، ضمن اعلام برگزیدگان نوشتار سینمایی، از عبدالله تربیت و مسعود مهرابی تجلیل شد.

در ابتدای مراسم اصغر نعیمی، دبیر پنجمین جشن نوشتار سینمایی با حضور در جایگاه گفت: ما در شرایطی این جشن را برگزار می‌کنیم که ارائه هر گزارشی از نوشتار، شب‌مان را آغشته به اندوه می‌کند؛ زیرا کسی نیست که نداند سرانه مطالعه به چه میزان کاهش یافته و تسلط فضای مجازی و سلبریتی سالاری باعث به حاشیه رفتن اهل قلم شده و عذم جدی برای سامان دادن به آن توسط مسئولین دیده نمی‌شود.

او ادامه داد: شاید این جملات شروع تلخی برای یک جشن باشد، ولی شما چند رسانه را می‌شناسید که به دلیل مشکلات مالی تعطیل شده‌اند یا در مصدر حامیان قدرتمند استقلال، خود را فدا کرده‌اند؟ من به سهم خود این‌ نگرانی را ابراز می‌کنم و امیدوارم جریان سالم نقد و انتقاد جریان غالب شود و راه ورود بی‌سابقه سرمایه‌های مشکوک به سینما سد شود.

دبیر جشن همچنین گفت: این جشن به نام مقدس قلم مزین شده است. در این دوره ۳۰ اثر به دبیرخانه رسید و داوران آنها را بررسی کردند و صدای نسل جدیدی از نویسندگان شنیده شد که می‌توانند مایه اعتبار این جشن باشند.

سپس جواد طوسی، رئیس انجمن منتقدان به نمایندگی از شورای مرکزی انجمن منتقدان با حضور در جایگاه گفت: در آستانه برگزاری مجمع آتی انجمن منتقدان هستیم و این‌گردهمایی را به فال نیک می‌گیرم و استنباط‌ام این است که این جشن نسبت بیشتری با انجمن منتقدان در جهت شناسایی هرچه بهتر منتقدان دارد که به هر علتی در موقعیتی مهجور مانده‌اند و رابطه بین نویسنده و فیلم‌سازان است.

او ادامه داد: تلاش این بوده که از طریق سیاستِ این دوره جشن و سیاستگذاریِ شورای مرکزی هیئت داوری، این دوره از یک تجربه و توانایی لازم برخوردار باشد تا انتخابات حرفه‌ای‌تر و رقابت سالم‌تر باشد.

در ادامه جشن، با حضور هوشنگ گلمکانی و جواد طوسی بزرگداشتی برای عبدالله تربیت – مترجم پیشکسوت آثار سینمایی – به پاس یک عمر تلاش صادقانه برگزار و لوح و تندیس این جشن به او تقدیم شد.

هوشنگ گلمکانی درباره او گفت: من او را از ۴۱ سال پیش می‌شناسم و از زمانی که مجله فیلم‌ منتشر شد، او از راهنمایان ما بود؛ گرچه کم‌کار بوده و هست و اطلاعات عمومی بسیاری دارد، اما نمی‌دانم چرا با این دانش کم کار است. اگر من دانش او را داشتم، تاکنون ۵۰ کتاب چاپ کرده بودم و امیدوارم این تشویق‌های امروز باعث انگیزه در ایشان شود.

جواد طوسی نیز گفت: او یک نمونه و الگو برای ارتباط فرهنگ و اخلاق است. من پشت ترجمه‌های ایشان انگیزه و دغدغه می‌بینم و همچنین نگاه گزینشی ایشان هم دیده می‌شود. امیدوارم امسال فرصتی برای این عزیزان فراهم شود تا حضور پر انگیزه‌تری داشته باشند.

عبدالله تربیت نیز بیان کرد: متشکر که انجمن منتقدان یادشان آمد که نامی از من ببرند. از ۵۰ سال پیش این حرفه را آغاز کردم و نتیجه‌اش هم چند کتاب سینمایی بوده که مهم هستند و با استقبال در ایران و جهان مواجه شدند. من آدمی بودم که خودم را برای دیده شدن جلو نینداخته‌ام و کار خودم را می‌کنم. خوشحالم که با استقبال مواجه شده و عده‌ای ممکن است بگویند که من خیلی کم‌کار شدم، ولی علت آن بالا رفتن سن است و بی‌حوصلگی؛ وگرنه عشق  به سینما و ترجمه همیشه با من هست.

در بخش دیگری از مراسم از مسعود مهرابی، روزنامه‌نگار و نویسنده تقدیر شد.

کیومرث پور احمد در جملات کوتاهی درباره مسعود مهرابی گفت: در طول این ‌۳۰‌ سال آشنایی، تلخی‌ای از ایشان ندیدم. من قرار نبود اکنون بالا بیایم، ولی برای آنکه با مسعود مهرابی در یک کادر قرار بگیرم، اینجا آمده‌ام.

آیدین آغداشلو نیز که برای تقدیر از مهرابی به جایگاه آمده بود، اظهار کرد: او را دوست دارم و برای او احترام قائلم. در روزنامه‌ای کار می‌کرد و روح طنزش خوب بود. بعدها بارها دیدمش مخصوصا بعد از پیروزی انقلاب. از من مراقبت کرد و این نشانه روح گسترده اوست و اینکه چه سماجتی به خرج داد برای انتشار مجلات و اسباب ترقی افراد را فراهم کرد و بسیار شریف است. شریف ماندن مساله سختی است که او شریف ماند. اگر آدم شریف باشد، کارهایش درست و ماندگار خواهد شد.

اصغر نعیمی دبیر این‌ جشن نیز گفت: مهمتر از داشتن دانش و استعداد و سختکوشی و انتشار کتاب‌ها، این است که همیشه او فردی پایبند بوده و نحوه زیست روشن‌فکرانه داشته و به همین خاطر او را همیشه ستایش کرده‌ام.

مسعود مهرابی بعد از دریافت تندیس خود بیان‌ کرد: از هیات داوران و بیانیه‌ای که خوانده شد تشکر می‌کنم. ولی یک نکته؛ من در سایت این انجمن دنبال آن بودم که ببینم درباره صیانت از نقد متنی نوشته شده است یا نه، ولی چیزی نیافتم. در بیانیه به نکاتی اشاره شد، ولی سوال من این است که با نقدهای سفارشی چه باید کرد؟

برگزیدگان این دوره از جشنواره نوشتار به شرح ذیل معرفی شدند:

بخش جنبی

با حضور علیرضا رئیسیان، جایزه بخش بهترین برنامه تلویزیونی به حمیدرضا مدقق برای برنامه شهر فرنگ اهدا شد.

همچنین در بخش نقد، یادداشت، گفتگو و گزارش تلویزیونی، هیچ اثری جایزه‌ای از هیئت داوران دریافت نکرد.

بخش اصلی

جایزه دوم بهترین نقد سینمایی با حضور سعید قطبی و احمد مهرانفر به پوریا ذولفقاری برای نقد فیلم “فروشنده” تعلق گرفت.

جایزه اول بهترین نقد سینمایی و تندیس این جشن با حضور نورایی به یاشار نورایی برای نقد فیلم “آرایش غلیظ” اهدا شد.

بهترین گفت‌وگوی سینمایی با حضور سیروس الوند و فرزادپور خوشبخت به نیما حسنی نسب برای “گفت‌وگو با مسعود ده نمکی” اهدا شد.

سیروس الوند اظهار کرد: کار منتقد تربیت تماشاگر است، او که خوب تربیت شود فیلم‌ساز هم بهترین فیلم را می‌سازد.

سپس سیروس الوند بعد از اعلام برگزیده بیان کرد: این جایزه نشان می‌دهد می‌توان با ده‌نمکی هم مصاحبه کرد و جایزه گرفت

جایزه سوم بهترین گزارش سینمایی به مهرداد فراهانی اهدا شد.

جایزه دوم بهترین گزارش سینمایی به زهرا عزیزمحمدی تعلق گرفت.

همچنین با حضور  بهمن فرمان‌آرا، جایزه اول و تندیس بهترین گزارش سینمایی به مینا اکبری اهدا شد.

بهمن فرمان‌آرا بعد از اهدای جایزه گفت، به این دلیل آمده تا به رئیس سازمان نظام پزشکی که گفت مسئله‌ی کیارستمی چیز مهمی نبوده و از کاه، کوه ساختند و دیگرانی که در این سیستم کار می‌کنند بگوید شما از کوه ما کاه ساختید. آقای دکتر هاشمی وزیر بهداشت در مراسم سالگرد گفتند که گزارش را به زودی می‌دهیم و رسانه‌ای می‌کنیم، چون سکوت در برابر اشتباهات این چنینی دلیلی ندارد و بعد رئیس سازمان نظام پزشکی گفت از کاه کوه ساختید. ما سعدیِ سینمای‌مان را از دست دادیم و این به‌ هیچ‌وجه کاه نبود.

مینا اکبری نیز پس از دریافت جایزه‌ی خود گفت:  این گزارش تلخ‌ترین گزارشی بود که من نوشتم و امیدوارم دیگر هیچ وقت روزشمار مرگ هیچ عزیزی را ننویسم. نکته‌ی دوم این است که ما روزنامه‌نگارها وقتی گزارشی می‌نویسیم، سعی می‌کنیم‌ با مستندات، مشاهدات، گفت‌وگوها جوری بنویسیم که مو لای درزش نرود. کسی براش جوابیه یا تکذیبیه نفرستد، ولی این اولین گزارشی بود که من آرزو داشتم یک نفر به آن پاسخ دهد. یک نفر تکذیب کند تمام زجری که عباس کیارستمی در بیمارستانِ جم متحمل شد. او برای یک عمل ساده پولیپ روده به بیمارستان رفت و در ۲۷ روز ۴ عمل جراحی روی او انجام شد.

وی افزود: ما دیگر از پزشکان توقعی نداریم؛ چون بعد از مرگ عباس کیارستمی تکلیف‌مان با آنها روشن شد. از مدیران سینمایی هم همین‌طور. چون آنها هیچ وقت فهم درک سینمای عباس کیارستمی را نداشتند و کیارستمی هم افتخارش این بود که نه برای گرفتن وام، نه برای مجوز  ساخت و پروانه نمایش و… پشت در اتاق هیچ مدیری نشسته است. ولی سینماگران چطور؟ آیا یک بار از خانواده‌ی عباس کیارستمی ‌پرسیده‌اند که از پی‌گیری این پرونده دنبال چی هستند؟ گرفتن دیه؟ جنجال مطبوعاتی؟ نه آنها فقط دنبال یک ورق کاغذ هستند که بفهمند بر عباس کیارستمی در بیمارستان جم چه گذشت؟ عباس کیارستمی حق بزرگی به گردن سینمای ایران دارد اما بزرگ‌ترین جفا را سینمای ایران به او و خانواده‌اش کرد؛ آنجایی که باید پرسش‌گر بود، اما ترجیح داد نقش سوگوار ساکت را بازی کند.

هیئت داوران برای بهترین سرمقاله و یادداشت سینمایی اثری را مناسب تقدیر ندانست.

جایزه دوم بهترین ترجمه سینمایی با حضور مسعود نجفی و حبیب رضایی به بابک کریمی و سعیده طاهری تقدیم شد.

جایزه اول و تندیس جشن نوشتار بهترین ترجمه سینمایی با حضور حبیب اسماعیلی و آذرمعماریان به ارغوان اشتری اهدا شد.

آذر معماریان، همسر علی معلم درباره این جشن بیان کرد: اولین جلسه‌ی این انجمن در دفتر نشریه دنیای تصویر و با حضور علی معلم تشکیل شد. امیدوارم ما قدر پیشکسوتان و بزرگان را بدانیم.

جایزه سوم بهترین مقاله تحلیلی سینمایی با حضور سروش صحت و جعفر گودرزی به نیوشا صدر اهدا شد.

جایزه دوم بهترین مقاله تحلیلی سینمایی با حضور کامبوزیا پرتوی و عباس یاری به امیرحسین سیادت تقدیم شد.

جایزه اول و تندیس این جشن در بخش بهترین مقاله تحلیلی – سینمایی با حضور سجادی،  سید ضیا هاشمی و پروفسور احمد کامیابی، به شاپور شهبازی اهدا شد.

پایان پیام