مجید رضاییان: خبرگزاری‌ها یک‌شکل شده‌اند

مجید رضاییان به تفاوت پایگاه‌های خبری و خبرگزاری‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: از نظر اصول حرفه‌ای پایگاه‌های خبری در دنیا عموما در یک حوزه مشخص فعالیت می‌کنند. برخی از این پایگاه‌ها تخصصی هستند یا اگر تخصصی هم نباشند، حوزه مشخصی دارند؛ برای مثال پایگاه خبری حوزه انرژی، محیط زیست، سرگرمی و از این دست داریم.

به گزارش پایگاه خبری گلونی، این استاد ارتباطات ادامه می‌دهد: اگر قرار باشد که پایگاه‌های خبری مانند خبرگزاری‌های رسمی تمامی حوزه‌ها را پوشش دهند، پایگاه خبری نیستند؛ بنابراین سایت‌های خبری ـ که در همه حوزه‌ها خبر منتشر می‌کنند ـ ابتدا در ایران شکل گرفتند و یک اتفاق غیرحرفه‌ای را رقم زدند. برخی می‌گویند، مگر ما چند خبرگزاری در هر کشور داریم؟ برای مثال خبرگزاری‌های حرفه‌ای (آژانس‌های خبری) در کشورهای توسعه یافته دو یا سه عدد هستند و نمی‌شود که ۴۸ خبرگزاری در کشوری مثل ایران، وجود داشته باشد.

او به وضعیت خبرگزاری‌ها در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ کار ما در ایران دو ایراد دارد؛ ابتدا اینکه پایگاه‌های خبری به شکلی که در همه دنیا وجود دارد در ایران شکل نیافته است و خبرگزاری‌های رسمی ما نیز، در نهایت باید یک یا دو عدد باشند؛ البته در ایران مجوز ۴۸ خبرگزاری را صادر کرده‌ایم حال باید ببینیم که این خبرگزاری‌ها می‌توانند خبرهای به هنگام تولید کنند؟ البته که چنین وضعیتی ندارند.

این روزنامه‌نگار باسابقه اضافه می‌کند: خبرگزاری‌های رسمی هم ـ که عمدتا حکومتی هستند و با سرمایه‌گذاری‌های دستگاه‌ها شکل گرفته‌اند ـ گرایش‌های مشخص سیاسی دارند. بنابراین، آن رسانه به دلایل متعدد کار حرفه‌ای انجام نمی‌دهد؛ بلکه بیشتر در فضای سیاست رسانه فعالیت می‌کند. این خبرگزاری‌ها به جای این که مخاطب برایشان اهمیت داشته باشد، سیاست رسانه و آژانس خبری را مهم می‌دانند.

او به مخاطبان خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری اشاره می‌کند و می‌گوید: متاسفانه خبرگزاری‌ها در فضای وب به یک شکل درآمده‌اند. همچنین روزنامه‌ها نیز ـ بعضا به دلیل محدودیت‌ها ـ مشابه هم شده‌اند و اجازه حضور در فضای آزادی بیان را کمتر دارند؛ بنابراین مخاطبان ناخواسته به سمت سایت‌ها می‌روند. برخی از این وب‌سایت‌ها هم اخبار موثق منتشر نخواهند کرد؛ اما با این حال، مخاطب با خود می‌گوید که نکند اخبار وب‌سایت‌ها موثق‌تر باشد. علاوه بر آن، برخی خبرگزاری‌ها ممکن است به دلیل فشار سیاست‌های رسانه‌ای از مخاطب دورتر باشند. همچنین وب‌سایت‌های خبری به کلیک‌خور شدن به جای صحت و منبع درست توجه می‌کنند از این‌رو، مخاطب یک مرحله دیگر هم، ریزش می‌کند.

این پژوهشگر ژورنالیسم اضافه می‌کند: بنابراین، مدیران و سردبیران خبرگزاری‌ها و اتاق‌های خبر، باید به سیاست رسانه‌ای خود بیشتر توجه کنند و این سیاست‌ها باید بازنگری شود. همچنین سیاست رسانه‌ای خود را به سمت حرفه‌ای‌تر شدن، پیش ببرند. حرفه‌ای‌تر شدن راه را برای آزادی بیان بیشتر، باز و همچنین مخاطب خود را  اصولی‌تر با اخبار صحیح و دارای منبع نزدیک می‌کند. خبرگزاری‌های ما باید خبر تولیدی داشته باشند. خبر قواعدی دارد و باید اطلاعاتش توسط خبرنگار تولید شود و خبرنگار قدرت تولید را داشته باشد. راهکار این امر نیز، فاصله گرفتن از مدل «وی گفت ـ وی افزود» است.

پایان پیام