ابوالحسن صبا در موزه صبا

پایگاه خبری گلونی، علی ساکی: ابوالحسن صبا در سال ۱۲۸۱ در تهران زاده شد.

صبا هنوز کودکی خردسال بود که پدرش کمال‌السلطنه او را برای مشق سه‌تار به منزل مرحوم آقامیرزا عبدالله برد. بعدها صبا به محضر درویش‌خان راه یافت و سه‌تار را در مکتب او به کمال رساند.

صبا پیش از آنکه با ویلن آشنا شود، کمانچه را از حسین‌خان اسماعیل‌زاده تعلیم گرفت. سازی که سبب علاقه‌اش به ویلن و آشنایی با آن شد. نخستین معلم ویلن او حسین‌خان هنگ آفرین بود و در سال ۱۳۰۲ که مدرسه عالی موسیقی علینقی وزیری تاسیس شد به کلاس درس وزیری رفت.(۱)

سازهای تخصصی صبا

استاد صبا در نواختن اغلب سازهای ایرانی استادی متبحر و بی نظیر بود(۲)، اما اهمیت اصلی هنر صبا در نواختن سه‌تار و ویلن است.

صبا در نواختن این دو ساز در موسیقی ایران صاحب سبک است.ظرافت و دقایق کارش را صاحب نظران منحصر به فرد می‌دانند. صبا مردی بود با ظاهری خوش، بسیار ساده زندگی می‌کرد و با اکثر شاعران و هنرمندان عصر خود دوستی داشت. او مدتی در مدرسه عالی آمریکایی تحصیل کرد و در سال ۱۳۱۹ به مدرسه کمال‌الملک رفت و از این نقاش معروف تعلیم نقاشی گرفت.

او را به حق موسیقی‌دان، آهنگساز و ملودی‌پردازی توانا، ردیف‌نوازی مسلط به دستگاه‌های موسیقی ایران، نوازنده‌ای کم‌نظیر، آموزگاری پرشور و پژوهشگری خستگی ناپذیر دانسته‌اند(۳).

او در شب جمعه ۲۹ آذر ماه سال ۱۳۳۶ در سن ۵۵ سالگی به علت مشکل قلبی چشم از جهان فروبست.

موزه صبا

طبق وصیت ایشان و به خاطر تجلیل و قدردانی از این هنرمند نامی، خانه ایشان در ۲۹ آبان ۱۳۵۳، به موزه تبدیل گردید و همسر ایشان اشیا و لوازم متعلق به استاد را جمع‌آوری و به موزه اهدا کرد. این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۸۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

موزه صبا به دو بخش تقسیم می‌شود: بخش اول شامل سازها، لوازم شخصی و آثار استاد از جمله ردیف‌های موسیقی است. بخش دوم اختصاص به کارهای دستی خانم صبا، همسر استاد دارد که شامل مجموعه تندیس‌های مومی و لباس‌های محلی و سنتی ایران قدیم است(۴).

موزه صبا در خیابان جمهوری، خیابان ظهیرالاسلام، نبش کوچه صبا واقع شده است.

پایان پیام

(۱) همساز، قطعاتی از استادان موسیقی ایران، گردآوری علی صمدپور، محمد رضا ابراهیمی، موسسه فرهنگی –هنری ماهور۱۳۹۰
(۲) مجله موسیقی، یادداشتی از دکتر تقی تفضلی، شماره ۱۸، دوره سوم، بهمن ماه ۱۳۳۶-
(۳) بهارمست، مجموعه ضربی های استاد ابوالحسن صبا، گردآوری از حسین مهرانی، موسسه فرهنگی –هنری ماهور۱۳۸۰
(۴) راهنمای جامع گردشگری منطقه ۱۲، محدوده بافت تاریخی تهران، شهرداری تهران