لگدکوب شدن طبیعت باعث فرسایش خاک می‌شود

به دلیل نقشی که پوسته‌های ریزرستی در ایجاد سطح خاک دارند، نابود شدن آن‌ها در مناظر خشک می‌تواند منجر به افزایش فرسایش خاک شود.

به گزارش پایگاه خبری گلونی، در فصل دوم کتاب طبیعت گردی (دیوید نیوسام، سوزان ای مور و راس کی داولینگ) از انتشارات دانشگاه تهران با ترجمه دکتر مجید کریم پورریحان،‌ سیما طاهری و صادق طاهری آمده است:

لایه‌ها و میکروب‌های زیست‌شناختی

باکتری‌ها، قارچ‌ها و سایر موجودات زنده مرتبط نقش اساسی در کارکرد یک اکوسیستم ایفا می‌کنند. آن‌ها در عملکرد فرایندهای بیوشیمی مهم، همانند چرخه‌های نیتروژن و فسفر، نقش اساسی دارند. به‌علاوه، موجودات زنده ریز خاکی می‌توانند ماهیت اجتماعات گیاهان را بدین ترتیب تعیین کنند:

(۱) با تاثیرگذاری روی توانایی گیاهان برای به دست آوردن مواد مغذی (چنانچه در مورد قارچ ریشه خاک دیده می‌شود)؛ (۲) یا با دادن مزیت رقابتی به برخی گونه‌های معین (از طریق ارتباط متقابل) در تشکیل کلونی (کوچگاه) و بقا در سایت‌های دارای آشفتگی و زیرلایه‌های جدید.

از دست رفتن پوشش گیاهی

یک بررسی توسط زابینسکی و گانون (۱۹۹۷) درباره این‌که چطور لگدکوبی اجتماعات میکروبی خاکی را در یک اردوگاه کوهپایه‌ای در دریاچه هارت – در مونتا آمریکا – تحت تاثیر قرار داده، انجام شده است. آن‌ها دریافتند که در ۶ سانتیمتری سطح خاک در مناطقی که توسط فعالیت‌های اردویی دچار آشفتگی شده بودند، فعالیت میکروبی از بین رفته بود.

چنین کاهشی در فعالیت میکروبی احتمالا به دلیل از دست رفتن پوشش گیاهی است که منجر به کاهش موجودیت مواد ترشحی از ریشه‌ها و ماده آلی که منابع انرژی ریزجانداران هستند. چنانچه توسط واردل ذکر شد، هرگونه فقدان فضای منفذ خاک که موجب تغییرات در منافذ و ظرفیت حفظ آب شود نیز احتمالا اثر مخربی روی میکروب‌های خاک خواهد گذاشت.

فرسایش خاک

از دست رفتن ریز جانداران، نظیر قارچ همزیست، می‌تواند منجر به شرایط خاکی بدتر برای گیاهان شد و روی چرخه تغذیه در مقیاس محلی تاثیر بگذارد. نیوسام و همکاران (۲۰۰۲) آسیب‌های تفریحی و گردشگری به تشک‌های ریشه را برجسته کرده و همچنین هشدار می‌دهند که شکستن و تخریب این شبکه‌های قارچی، سفتی و سختی گیاهان آسیب‌پذیر را کاهش خواهد داد.

علاوه بر این، والترت و همکاران (۲۰۰۲) آسیب به تشک‌های ریشه قارچ ریشه‌ای در نتیجه لگدکوبی را در جنگل‌های فیگوس سیلواتیکا در سوئیس گزارش دادند. در اکوسیستم‌های خشک و نیمه‌خشک، پوسته‌های زیست‌شناختی یا ریزگیاهی نقش مهمی در فرایندهای اکوسیستمی ایفا می‌کنند. بر اساس یک گزارش جامع از این ادبیات در آن زمان، الدریج و روزنتریتر پنج کارکرد مهم اکوسیستم پوسته‌های ریزگاهی را برشمردند:

(۱) ثبات سطح خاک و کاهش فرسایش

(۲) تنظیم جریان آب در خاک با جذب و حفظ آب

(۳) تولید نیتروژن و کربن آلی در سطح خاک

(۴) سایت‌های استقرار نهال بلندتر

(۵) سایت‌های پناهگاه برای بی‌مهرگان خاکی.

لگدمالی خاک

کول اثرات لگدکوبی روی پوسته‌های ریزرستی را در پارک ملی گرند کانیون آمریکا بررسی کرد. کار تجربی نشان داد که تنها پس از ۱۵ بار عبور، لگدکوبی انسان پوشش پوسته ریزرستی را تا ۵۰ درصد کاهش داده است. پوشش پس از ۲۵۰ بار عبور به صفر رسیده بود.

داده‌های نظارتی نشان داد که پنج سال طول کشید تا پوسته خودش را تا سطحی مشابه با موقعیت پیش از لگدکوبی بازسازی کند. همچنین نتیجه گرفت که پوسته‌ها به شدت نسبت به آسیب حساس هستند، اما اگر لگدکوبی متوقف شود و فرایند بازسازی شروع شود، نسبتا مقاوم هستند.

در موقعیت‌هایی که لگدمالی تصادفی و پراکنده روی می‌دهد، امکان آسیب‌های گسترده و پایدارتر به پوسته‌ها وجود دارد. به دلیل نقشی که پوسته‌های ریزرستی در ایجاد سطح خاک دارند، نابود شدن آن‌ها در مناظر خشک می‌تواند منجر به افزایش فرسایش خاک شود. از بین رفتن مواد مغذی خاک، مکان‌های ایجاد گیاهان بلندتر و نیز بی‌مهرگان وابسته به احتمال زیاد منجر به افت شرایط زیست‌شناختی مناطق آسیب‌دیده خواهد شد.

پایان پیام