چند پرسش درباره انتقال آب میان حوضه‌ای
انتقال میان‌حوضه‌ای پرسش های زیادی را برمی‌انگیزد. در این نوشتار می‌توان به همه آن‌ها پاسخ داد. آن‌چه در این نوشتار عرضه می‌شود، مرور نقادانه برخی از رویکردهایی است که برای ارزیابی یکپارچه یا جامع این قبیل پروژه‌های بزرگ انسان‌ساز یا به تعبیری «جراحی آبی» پیشنهاد شده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری گلونی،بحث انتقال آب میان حوضه‌ای یکی از بحث‌های جدی این روزگار است.
در کتاب پژوهشی «انتقال میان حوضه ای آب» (چاپ اندیشکده آب ایران) آمده است:
نکته‌ای که در این نوشتار بدان توجه داده می‌شود، این است که جابجایی پارادایم که صاحب‌نظرانی مانند آلن (Allan) از آن سخن می‌گویند، به‌طور کامل درباره مناطق مهم اقتصادی صادق نیست.
برای مراکز اقتصادی بسیار مهم است که از نظر تامین مستمر منابع اساسی، از جمله منبع حیاتی آب که تداوم‌بخش فعالیت آن‌ها است، اطمینان داشته باشند.
با توجه به بزرگی منافع اقتصادی و سیاسی، این قبیل مراکز می‌توانند مقادیر بزرگ سرمایه‌گذاری را برای اطمینان از این‌که منابع مورد نیازشان تامین خواهد شد، توجیه کنند. اگر تقاضای آب از موجودی آب پیشی بگیرد، رویکرد عرضه‌گرایی همچنان مهم باقی خواهد ماند و منابع جدید آب باید یافت شود،
برای نمونه با شیرین‌سازی آب دریا در مناطق ساحلی یا با آوردن آب از حوضه‌های مجاور، برای نمونه از طریق انتقال میان‌حوضه‌ای آب، به نظر می‌رسد انتقال آب در برخی مناطق به شکل فزاینده‌ای به راه‌حل غالب تبدیل می‌شود.
درک چرایی تداوم رویکرد عرضه‌گرایی در مراکز اقتصادی چندان دشوار نیست: این قبیل مراکز اقتصادی هرگز نخواهند توانست در چارچوب ظرفیت اکولوژیکی خود برقرار بمانند و رد پای اکولوژیکی آن‌ها بسیار بزرگ است. برای تامین نیازهای آبی در این مراکز، مدیریت تقاضا به کار می‌آید، ولی هرگز کافی نخواهد بود.
انتقال میان‌حوضه‌ای آب
انتقال میان‌حوضه‌ای آب از نظر هیدرولیکی دو یا چند حوضه آبریز مجزا را به یکدیگر متصل می‌کند و در واقع مقیاس مکانی مدیریت آب را افزایش می‌دهد.
عملیات و سازه‌های مهندسی در طرح‌های انتقال میان‌حوضه‌ای آب تقریبا همیشه عظیم است، شامل تاسیسات انحراف، تونل‌ها و / یا پمپاژ بزرگ آب و مخازن، و به همین نسبت هزینه‌ها زیاد هستند. مقیاس عملیات مهندسی و بودجه مورد نیاز حاکی از بزرگی نیازها و منافعی است که باید تامین گردد. انتقال میان‌حوضه‌ای آب، از اقدامات مهندسی عرضه‌گرا در رویارویی با چالش‌های بزرگ جامعه به شمار می‌آید.
انتقال میان‌حوضه‌ای آب، پرسش هایی را از دید گروه‌های ذینفع و جوامع متاثر از طرح برمی‌انگیزد. این پرسش ها مسائل گوناگونی را که با رشته‌های مختلف ارتباط می‌یابد، شامل می‌شود: توجیه فنی، چالش‌های تکنولوژیکی و نیاز به سیستم‌های خیره برای طراحی و بهره‌برداری آن‌ها (مهندسی، اثرات زیست‌محیطی (اکولوژی)، حفاظت از حقوق جوامع محلی و در حالت عمومی‌تر، پیامدها از دیدگاه حقوقی، هم منطقه‌ای و هم بین‌المللی (علم حقوق)، اثرات روی فرهنگ‌های محلی و امرار معاش (مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی)، نحوه توزیع منافع و هزینه‌ها (اقتصادی)، و مسائل مرتبط با مشارکت همگانی، حکمرانی خوب و فرایند سیاسی (اداره امور عمومی و علوم سیاسی).
پرسش درباره انتقال آب
مسائلی که مطرح می‌شوند، همگی به یک پرسش محوری اشاره دارند: چگونه انتقال میان‌حوضه‌ای آب با یکپارچه‌نگری در مدیریت منابع آب ارتباط می‌یابد؟ آیا واقعا درست و (امکان‌پذیر) استکه «یکپارچه‌نگری، همچنان اصل هدایت‌کننده پروژه انتقال میان حوضه‌ای آب، شامل هر دو حوضه آبریز، در یک تلاش مشترک برای رسیدن به پایداری است؟» آیا انتقال میان‌حوضه‌ای با ارزش‌های بنیادی یکپارچه‌نگری سازگاری دارد؟ آیا وقتی درباره گزینه انتقال آب تصمیم‌گیری، و وقتی از آن بهره‌برداری می‌شود، امکان در نظر گرفتن دقیق همه ابعاد (مهندسی، اکولوژی، حقوق، اقتصاد، سیاست) وجود دارد؟ آیا برای سازگارساختن ابعاد مختلف در یک چارچوب جامع، روش‌شناسی‌هایی وجود دارد؟
انتقال میان‌حوضه‌ای پرسش های زیادی را برمی‌انگیزد. در این نوشتار می‌توان به همه آن‌ها پاسخ داد. آن‌چه در این نوشتار عرضه می‌شود، مرور نقادانه برخی از رویکردهایی است که برای ارزیابی یکپارچه یا جامع این قبیل پروژه‌های بزرگ انسان‌ساز یا به تعبیری «جراحی آبی» پیشنهاد شده‌اند.
سازماندهی نوشتار بدین قرار است: نخست چهار طرح انتقال میان حوضه‌ای در بخش‌های مختلف جهان به منظور استخراج درس‌های کلیدی مرور می‌شود (قسمت دوم). سپس به معیارهای پیشنهادشده برای ارزیابی این قبیل طرح‌ها پرداخته و مجموعه‌ای منسجم از معیارها پیشنهاد می‌شود (قسمت سوم). سپس این مجموعه معیارها برای ارزیابی مقدماتی طرح اتصال رودخانه‌ها در هند به کار گرفته می‌شود (قسمت چهارم). قسمت بعدی به بحث درباره اثرات زمانی، مکانی و منابع پروژه‌های انتقال میان‌حوضه‌ای اختصاص دارد (قسمت پنجم). در پایان، جمع‌بندی‌ها درباره ظرفیت نهادی لازم برای کنترل آب و تطبیق با تغییر سیاست‌ها ارائه می‌شود (قسمت ششم).
پایان پیام
کد خبر : 97082 ساعت خبر : 10:44 ب.ظ