وجه تسمیه شهر استهبان و تاریخ این شهر

وجه تسمیه شهر استهبان و تاریخ این شهر

به گزارش پایگاه خبری گلونی: در کتاب وجه تسمیه شهرهای ایران، (نشر میعاد) پژوهش و نگارش: حسین توکلی مقدم آمده است:

شهر استهبان واقع در ۵۴ و ۰۴ طول شرقی و ۲۹ و ۰۹ عرض شمالی

در ۱۹۳ کیلومتری جنوب شرقی شیراز (مرکز استان فارس)

با آب و هوای معتدل کوهستانی و حدود ۳۰۷۴۴ نفر جمعیت.

مهمترین آثار تاریخی استهبان عبارت است از:

شهر صبا (دوره ساسانی) – شبانکاره (آثار تاریخی شهر ایگ یا ایج مربوط به دوره سلجوقی) – مسجد جامع – مقبره عارف (۸۰۹ ه‍ ق) – شیخ طاهر – امامزاده پیرمراد شهباز – بقعه اسمعیل مغربی – شیخ شعیب – پرنور – عزالدین – سید شمس‌الدین – شیخ قطب – شیخ حسن.

وجه تسمیه شهر استهبان

نگارش‌های مختلف نام «استهبان» در منابع قدیم و جدید:

«اِصطَهبانان» Estahbanan

«اِسطهبانات» Estahbanat

«اِصطَهبانات» Estahbanat

«اِصطَهبان» Estahban

«اِستَهبان» Estahban

«استهبان» واژه‌ای است مرکب از دو کلمه: ۱- «استه» ۲- «بان».

«استه»، دسته انگور را گویند و «بان» پسوندی است به معنای نگاهدارنده؛ و چون باغ‌های انگور دیمی و فاریابی در کوه و دشت این شهر زیاد است، آن را «استهبان» خواندند که گویا همه مردم آن باغبانان درختان انگورند.

اصل کلمه «استه»، «سته» می‌باشد که مأخذ این لغت، سه دانه انگور است که در میان انگور است؛ یعنی «سته»، تغییر شکل یافته «سه دانه» به مرور زمان است. و الف الحاقی در اول «سته» برای زینت است و بعد از استیلای عرب، «سین» را به «صاد» و «تا» را به «طا» مبدل نمودند و اصطهبان خواندند. خود شهر را «استهبان» (اصطهبان) می‌نامند و آوردن «ات» در آخر کلمه، افاده معنی جمع می‌کند. مانند: بلوکات.

محدوده «استهبانات» را در قدیم، «شبانکاره» می‌گفتند و این واژه از قومی به همین نام که پیشه آنها شبانی، چوپانی گله، رمه، هیزم‌کشی و مزدوری بوده، گرفته شده است (شیان + کاره) مرکز شیانکاره، شهر «ایج» بوده که به فرمان امیر مبارزالدین آل مظفر آن را در سال ۷۴۶ ه‍ خراب و «استهبان» را به جای آن ساخته و مرکز قرار دادند.

پایان پیام