بازارهای آب را نباید داروی همه دردهای بحران آب پنداشت

بازارهای آب را نباید داروی همه دردهای بحران آب پنداشت

به گزارش پایگاه خبری گلونی، نوشتار حاضر ترجمه‌ای است از:

OECD (2015), Drying Wells, Rising Stakes: Towards Sustainable Agricultural Groundwater Use. Chapter 3. What policy instruments help to manage agricultural groundwater use sustainably

این ترجمه را اندیشکده تدبیر آب ایران انجام داده است که آن را در چند بخش می‌توانید بخوانید.

مسئله حقوق مالکیت دارایی، به ویژه در بحث استقرار ساز و کارهای بازار برای تخصیص آب در کشورهای در حال توسعه اهمیت می‌یابد.

حقوق انتفاعی برای آب، هم‌اکنون وجود دارد، چه به صورت تلویحی (رسوم عرفی) و چه صریح (قوانین و مقررات). با این همه، دو پدیده، تعریف، یا شاید رسمیت‌بخشیدن به این قبیل حقوق را پیچیده می‌کند.

نخست، تمایل بهره‌برداران به سازماندهی جمعی، که تعریف حقوق فردی را دشوار می‌سازد.

دوم، از این واقعیت نشأت می‌گیرد که حقوق آب در رژیم دسترسی آزاد به منابع، غالباً تعریف‌نشده باقی است.

حتی اگر بتوان آثار خارجی را با موفقیت در ساز و کارهای بازار گنجاند، و نهادها اصلاح شوند، بازارهای آب تنها با پذیرش ذینفعان و مشارکت آنان موفق خواهد شد.

بازارهای آب را نباید داروی همه دردهای بحران آب پنداشت

از چالش‌های پیش روی بازار آب، اکراه زارعان از فروش حقابه است، به ویژه زارعانی که بزرگترین سهم منابع آب را در اختیار دارند.

بازارهای آب غالباً بابت انحراف بیشتر در توزیع احتمالاً ناعادلانه کنونی منابع میان گروه‌های فقیر و پردرآمد، با انتقاد روبرو هستند.

این انتقاد برخاسته از این مشاهده است که در برخی کشورهای در حال توسعه که در آنها بازارهای آب شکل گرفته است، شکاف اساسی میان خریداران و فروشندگان درباره منبع وجود دارد.

در این بازارها بسیاری از مبادلات در کشاورزی صورت می‌گیرد. خریداران، معمولاً تولیدکنندگان بزرگ‌مقیاس و بهره‌مند از تکنولوژی آبیاری هستند.

فروشندگان معمولاً زارعان کوچکتر با منابع محدود، دسترسی محدود به تکنولوژی و دسترسی ضعیف به اعتبار یا نقدینگی محدود هستند.

در بازارهای آب زیرزمینی، این الگو برعکس است، ولی این شکاف ناخوشایند درباره منابع میان خریداران و فروشندگان همچنان باقی است.

بازارها می‌توانند به عنوان یک رویکرد طرف تقاضا به رفع ناکامی‌های مدیریت کمیابی آب نقش داشته باشند.

با این همه، بازارها می‌توانند به سبب ناکامی‌های سیاسی و نهادی، به مایه دردسر نیز تبدیل شوند.

به همین دلیل است که درباره نقش آنها به عنوان یک راه‌حل برای بحران موجودی آب برای مصارف تولیدی، تردیدهای ابراز می‌شود.

بازارهای آب را نباید داروی همه دردهای بحران آب پنداشت. شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که بسیاری از عیب‌های بازار آب، وقتی تجربه بیشتری درباره این ساز و کار به دست می‌آید قابل حل هستند.

پایان پیام