پته دوزی نزد کرمانیان است و بس

پته دوزی نزد کرمانیان است و بس

به گزارش پایگاه خبری گلونی، پته پارچه‌ای است پشمی که اصطلاحا شال یا عریض خوانده می‌شود که به کمک سوزن و با استفاده از نخ‌های پشمی رنگین، کرک یا ابریشم روی آن نقوشی زیبا دوخته می‌شود.

در رنگرزی ریس‌های پشمی از رنگ‌های طبیعی حیوانی و گیاهی استفاده می‌شود. رنگ‌های حیوانی از صدف و قرمزدانه گرفته می‌شود و رنگ‌های گیاهی از روناس، نیل، پوست، گردو، گلرنگ، الزاره، چوب­‌های زرد، …..

شال یا عریض که بر روی آن رودوزی انجام می‌شود معمولا به رنگ‌های سفید، سیاه و عنابی است.

عریض در گذشته با دستگاه‌های بافت دستی تهیه می‌شد. اما امروز به کمک دستگاه‌های برقی بافته می‌شود.

به گفته کارشناسان مرکز صنایع دستی کرمان مرغوب‌ترین نوع پته، پته‌ای است که دوخت آن روی شال سفید یا سیاه باشد.

به گفته آنان شال سفید از این جهت مرغوب است که رنگ آن نور را منعکس می‌کند و باعث خستگی چشم می‌شود از این رو دوخت به کندی پیش می رود. از طرفی باید از نخ‌های مرغوب استفاده شود تا نخ رنگ ندهد.

و همچنین نواقص دوخت روی شال سفید بیشتر خود را نشان می‌دهند بدین منظور دوزنده باید ظرافت و سلیقه زیادی را صرف کار خود کند.

از دیگر ملزومات مرغوبیت پته بخیه‌های دوخت است؛ هرچه گره‌ها یا به اصطلاح بخیه‌ها به هم نزدیک‌تر و متراکم‌تر باشند پته مرغوبیت بالاتری دارد.

 به عقیده برخی نقوشی که بر پته‌ها دوخته می‌شود ریشه در افسانه‌ها و اساطیر دارد.

پته دوزی نزد کرمانیان است و بس

برخی آن را نشانه‌ای رمزگونه به معنای شعله آتشکده‌های زرتشتی و یا تمثیل گلابی، بادام و درخت هندی  می‌دانند. اما برخی دیگر این عقاید را رد می‌کنند و می‌گویند پته تمثیل سرو است، سروی که از یار جدا مانده و خم شده است.

نقوش پته به دوسته تقسیم می‌شوند: نقوش بوته‌ای مانند بته جقه، لچک ترنج، سرو، بته میری، افشان و ترمه‌ای و دسته دوم نقوش درختی مانند ترنجداری، سروی، گلدانی، جانوری و پرنده‌ای که به اصطلاح آن را درخت زندگی گویند.

از آنجا که اکثر هنر‌های رودوزی و بافندگی را بانوان در پستوی منازل خود رونق می‌بخشیدند هیچ‌گاه نامی از آن‌ها بر صفحه‌ای ثبت نشده است.

و اگر نامی از هنرمندی در این زمینه جایی ثبت شده است نام مردانی است که به این هنر اشتغال داشته‌اند.

به عنوان مثال استاد فرج الله کرمانی که بقچه پته‌ دوزی او که مربوط به سال ۱۲۸۰ است از قدیمی‌ترین و زیباترین پته هاست. متاسفانه در این عرصه هنرمندانِ گمنام، بسیار فراوانند.

پایان پیام