گفتوگوی اختصاصی پایگاه خبری گلونی با آقای هامون طهماسبی، دبیر برگزاری پویش لباس محلی دانشگاه شریف، درباره برگزاری هفته لباس محلی در دانشگاه صنعتیشریف
آقای طهماسبی لطفا از نحوه برگزاری مراسم و اهدافش بگویید.
ما در این هفته از بچهها خواستیم با لباس محلی به دانشگاه بیایند البته نه فقط برای ایستادن در غرفه خاصی و حالت نمایشگاهی بلکه به این صورت که در مراودات عادیشان در دانشگاه لباس محلی بر تن داشته باشند. این بخش اصلی برنامه است و اما در کنارش یک غرفه اطلاعرسانی هم در دانشگاه برپا کردهایم و در آنجا لباسهای محلی عرضه میشود. دغدغه اصلی و در واقع شعار این برنامه حفظ فرهنگ، سطح زندگی و دانش محلی است.
لباس محلی یک نماد است که پشت آن چیزهای ارزشمند و مهمی است. بخش دیگر مربوط به کار رسانهای است که از یک ماه قبل شروع شده و ادامه دارد. و بخش ویژه آن یک همایش است که روز سهشنبه برگزار میشود و مسئولین کشوری که به نوعی به مسئله لباس محلی مربوط میشوند و همچنین چند تا از نمایندگان مجلس را دعوت کردهایم که از آنها میخواهیم لباس محلی بپوشند. کار ما دو پیام دارد. یک پیام برای داخل دانشگاه که بچهها را با ارزشمندی داشته های بومی، زندگی در جوامع محلی و لزوم توانمندسازی شهرها و روستاهای کوچک آشنا کنیم و یک پیام هم برای بیرون دانشگاه که برای مردم در روستاهای کوچک است که وقتی با خبر شوند بچهها در دانشگاه شریف لباس محلی پوشیدهاند، به لباسها و فرهنگشان ببالند و فکر نکنند که این لباسها باید عوض شود.
ایده برگزاری هفته لباس محلی از کجا آمده است؟
دلایلی که در ذهن ما بود و باعث شد این پویش شکل بگیرد دلایل زیادی بود. از دغدغه های شخصی برگزارکنندگان در این مورد گرفته تا اتفاقات مثبتی که در این راستا در گوشه و کنار کشور رخ داده، مانند تلاش جوانان سیستانی برای احیای فرهنگ و لباس خود تا برنامه های شبکه های استانی صدا و سیما که در چند سال اخیر به میزان بیشتری به فرهنگ های محلی می پردازند تا به ویژه ایده روز گلونی. روز گلونی در واقع برای ما بسیار الهامبخش بود و دوست داریم که این راه ارزشمند برای پاسداری از داشته های بومیمان را ادامه دهیم.
روز گلونی کجای حرکت شماست؟
پیرو ثبت ۲۶ اردیبهشت ماه به نام روسری لری یا گلونی، میخواهیم در همایشی که برای مسئولین کشوری برگزار میشود یک پیشنهاد مطرح کنیم و بخواهیم که یک روز به نام لباس محلی ثبت شود. دوست داریم خروجی حرکت ما این هم این باشد که روز لباس محلی ثبت شود و در آن روز همه، از مقامات کشوری گرفته تا مردم عادی در سراسر ایران لباس محلی بپوشند. درست مثل آن اتفاقی که در لرستان افتاد. این روز میتواند جریانساز باشد. ما میخواهیم روز روسری لری را که دوستان در لرستان پایهگذاری کردهاند تعمیم بدهیم.
شما روسری لری را از کی میشناسید؟
پس از نامگذاری این روز و برگزاری جشن گلونی. من اقوام لر را دیده بودم ولی توجه به این موضوع نداشتم که زنهای لر یک روسری خاص دارند. ولی این روز باعث شد من هم گلونی را که یکی از داشتههای ارزشمند فرهنگی ماست بشناسم. و این حرکت و بهخصوص اینکه جوانان درگیرش بودند برای بنده بسیار انگیزهبخش بود.
به نظر شما روز گلونی به خارج از استان هم تاثیر داشته است؟
البته. برای خارج از خرمآباد که فکر میکنم تاثیر داشته. وقتی پیامتان به بنده که لر نیستم و هیچکدام از اقوام نزدیکمان هم لر نیستند رسیده پس مطمئنم به خیلیهای دیگر هم رسیده است و سال به سال هم بهتر خواهد شد. البته این نشانه توقف نیست و برای خارج از استان جای کار و معرفی بیشتری دارد. ولی در استان لرستان فکر میکنم تاثیری که انتظار میرفته را بین مردم داشته است. روسری لری کمک میکند که همه اقوام داشتههای خودشان را احیا کنند. چون پشت همه این لباسهای محلی فرهنگی چند هزارساله است. یک شبه نیامدهاند که یک شبه از بین بروند.
در دانشگاه شریف کسی لباس لری هم پوشیده است؟
بله. اتفاقا یکی از اساتید دانشگاه که لر است و از ایده بسیار خوشش آمده بود قول داد که لباس لری بپوشد و سر کلاس برود و این کار را انجام داد و دو ساعت تمام با لباس لری تدریس کرد. کار بسیار جالبی بود.
به نظرتان این کار چقدر باعث میشود مردم از لباسهای محلی استفاده کنند؟
خیلی زیاد. این نکته را باید در نظر داشته باشیم که هرچقدر هم که مقاومت کنیم عاقبت تکنولوژی فرهنگ را هم به ما تحمیل میکند پس اگر دست روی دست بگذاریم خیلی چیزها از بین میرود. مثل روابط همسایگی، موسیقی قدیمی و هنرهای اصیل ایرانی، ارزشهای فرهنگی نظیر احترام به بزرگتر، حجب و حیا، و دلیلش نظارهگر بودن ماست. اساسیترین تاثیری که دارد این است که این حرکتها حکم یک تلنگر را دارد و ما را از حالت نظارهگر بودن بیرون میآورد. درست مثل کاری که دوستانمان در خرمآباد انجام دادند.
بین لباسهای محلی که دارید گلونی هم هست؟
توی غرفهای که عرض کردم گلونی برای فروش هم گذاشتهایم و در واقع تنها روسری که داخل غرفه داریم گلونی است و با یک بنر که نصب کردهایم گلونی را معرفی کردهایم. نکته جالب اینجاست که حدود ۶۰ نفر از خانمها که لزوما لر هم نبودهاند از گلونیهای لری خریدهاند.
در نهایت چه پیشنهادیی برای حرکت در زمینههای فرهنگی دارید؟
به عقیده بنده نگاه به بحث فرهنگی از حالت تفریحی و سرگرمی عوض شود و به چشم مسئلهای که در متن زندگیمان است به آن نگاه کنیم. ببینید در این چند دهه اخیر خیلی نمایشگاههای گردشگری برگزار شده است و باز هم میشود، ولی اگر حواسمان به این موضوع نباشد چیزی که درواقع در متن زندگی هست را به یک موضوع ویترینی تبدیل میکنیم. و نکته دیگر اینکه ارزش لباسهای محلی پررنگ شود و ما ارزشمندیشان را برگردانیم.انتظار نداریم که در شهرهای بزرگ همه لباس محلی بپوشند ولی حداقل میتوانیم کاری کنیم که در جوامع محلی این پوششها که سازگاری بیشتری با ارزشهای ملی و مذهبی ما دارند، در جوامع محلی حفظ شود.
گفتوگو: آرشین ساکی