سوسن چلچراغ و مصیبت مردمی

داد می‌زند: می‌خوام به سوسن دست بزنم. این همه راه نیامده‌ام که فقط ببینم. یکی دیگر می‌گوید: شما حق ندارید این طوری به ما بی‌احترامی می‌کنید و نوبتی می‌برید تو. یکی دیگر در حال عکس گرفتن با سوسن پایش را روی سوسن‌های دیگر می‌گذارد و …

به گزارش پایگاه خبری گُلَونی، داماش از روستاهای ییلاقی دهستان جیرنده بخش عمارلوی شهرستان رودبار است. این روستا در حدفاصل جاده رشت به تهران، بین لوشان و منجیل جای گرفته‌ است.گل سوسن چلچراغ ،تنها در این منطقه ییلاقی در ایران یافت می‌شود.

 امسال هم نزدیک به ده هزار نفر از اثر طبیعی ملی سوسن چلچراغ در داماش گیلان بازدید کردند. وقتی به داماش رسیدیم دیگر کسی آنجا نبود. آقای تقدیمی کارشناس اداره محیط زیست استان گیلان به گرمی از ما استقبال کرد و گفت: «یکی دو تا گل هنوز هست. منتظر مانده‌اند شما را ببینند و بروند تا سال بعد.» وارد سایت می‌شویم. در سایه درخت، چند سوسن چلچراغ هست. بقیه‌ی گل‌ها همه افتاده‌اند و پژمرده شده‌اند. آقای تقدیمی می‌گوید: «امسال واقعا جمعیت زیاد بود. البته گل‌دهی هم خوب بود. جمعیت آن قدر زیاد بود که برای آوردن آب از چشمه دچار مشکل می‌‌شدیم. امسال هم خیلی اذیت شدیم. آن قدر با مردم سروکله زدیم که خسته شدیم.»

محیط‌بانان هر ساله مردم را در گروه‌های کوچک وارد سایت می‌کنند و بیرون می‌آورند. کسی را داخل سایت نمی‌چرخانند و مردم اغلب همان ابتدا باید سوسن چلچراغ را ببینید و عکس بگیرند و خارج بشوند. اما همه این کار را نمی‌کنند. برخی می‌آیند و رسما می‌گویند: می‌شود از گل‌ها بُرد؟ برخی دنبال پیاز گل هستند و برخی تا دست به گل نزنند راضی نمی‌‌شوند.

آقای نوری دیگر کارشناس محیط زیست است. او هم دل پُری از مردم دارد. می‌گوید: «واقعا نمی‌دانم چرا برخی متوجه نمی‌شوند و حرف خودشان را می‌زنند.» هر دو محیط‌بان، خسته هستند. داخل سایت مقداری زباله هست که مردم ریخته‌اند. محیط‌‌بان‌ها مشغول سرکشی به سایت هستند. آقای تقدیمی می‌گوید: «ما اینجا هیچ گونه ماده شیمیایی مصرف نمی‌کنیم و اصلا کاری به کار سوسن‌‌ها نداریم. می‌گذاریم فضا بکر باشد. فقط یک سال یک نوع آفت به باغ زد و ما چون نمی‌توانستیم سم مصرف کنیم، دانه دانه آن آفت‌ها را گرفتیم و به بیرون از سایت منتقل کردیم.»

جاده‌ی دست‌‌رسی به داماش هم از سمت لوشان و هم از سمت توتکابُن خاکی است. البته همه‌ راه خاکی نیست اما هر کدام از مسیرها ده کیلومتر جاده خاکی و بسیار خراب دارند. محیط‌بان‌ها البته راضی هستند از سختی دست‌رسی به سایت. مهلت بازدید از سوسن چلچراغ در طول سال فقط به دو سه هفته محدود می‌شود و این چند هفته روزهایی عذاب‌آور برای محیط‌بانان است. از بس که مردم کله‌شقی می‌کنند. سوسن چلچراغ را فقط تا نیمه خرداد می‌توان دید. هر ساله تورهای بسیاری مردم را برای بازدید از این گل به داماش می‌آورند. تورهایی که اغلب هیچ انگیزه‌ی زیست‌محیطی و گردشگری ندارند و خودشان مخرب محیط‌‌زیست هستند. به نظر می‌رسد یکی از وظایف تورها توجیه کامل بازدیدکنندگان باشد که هم به سوسن‌ها کاری نداشته باشند و هم در طول مسیر طبیعت بکر منطقه را آلوده نکنند.

کنار محیط‌بانان می‌مانیم و درباره پلنگ و خرس و طبیعت منطقه حرف می‌زنیم. چای خوردن و گپ زدن با محیط‌بان‌ها تا غروب طول می‌کشد.

پایان پیام

گزارش‌گر: رضا ساکی