محیط زیست نقش اول رادیو وتلویزیون

محیط زیست نقش اول رادیو وتلویزیون

پایگاه خبری گلونی – هشتم مرداد از سوی کارگروه مشترک رادیو و تلویزیون، سازمان جنگل ها و مراتع و سازمان محیط زیست به عنوان )روز جنگل، رمز حیات( نامگذاری شد، و توافق گردید که سازمان جنگل ها محتوای محیط زیستی خود را در اختیار رادیو و تلویزیون قرار دهد تا به صورت رایگان در طول روز پخش شود.

هرچند این مشارکت و همدلی بین سه سازمان زودتر از این ها باید اتفاق می افتاد، اما جلوی ضرر را هر جا که بیگیریم منفعت است. واقعا فرصت کمی باقی مانده، محیط زیست مانند بیمه خودرو نیست که هر سال تمدید کنیم یا مانند بازی فوتبال نیست که بگوییم در وقت اضافه جبران می کنیم و اگر نشد برای بازی های بعدی مربی را عوض می کنیم!

محیط زیست را مجموعه ای بزرگ از چرخ دنده ها فرض کنید که بر اساس نظم خاصی، هر یک از چرخ دنده ها با سرعت و قدرت مشخص اما وابسته و پیوسته به مجموعه در حال چرخیدن است؛ اکنون بشر با دخالت های خود باعث اختلال در نظم این مجموعه شده، کشور ما در ایجاد تغییرات نامطلوب محیط زیستی چنان سرعتی دارد که پیشبینی می شود در آینده نزیدک به سومالی دوم تبدیل شود؛‌ طی ۵۰ سال گذشته هرگاه در فعالیت های داخلی و روابط خارجی مسئله ای پیش آمده در نقطه ای از خاک ایران زمین، چوبی لای چرخ دنده های محیط زیست گذاشته ایم، که امروز نتیجه آن را در پدیده های گوناگونی چون: گرد و غبار، خشکسالی فراگیر، شیوع بیماری بین حیوانات وحشی و تلف شدن آنها، خشکیدگی تالاب ها، دریاچه ها، رودخانه ها، چشمه ها و برکه ها، تقلیل پوشش جنگلی شمال کشور طی نیم قرن از ۶.۵ میلیون هکتار به ۱.۹دهم میلیون هکتار، تهدید سلامت شهروندان، بروز توفان های شدید، سیلاب ها و…می بینیم.

عوامل مختلفی همچو سوء مدیریت، منفعت طلبی، بی مسئولیتی، نیازمندی، بی تفاوتی، نبود آگاهی، اعمال قدرت و نبود کنترل و نظارت موثر رسانه ها بر فعالیت های صنعتی و کشاورزی از دید محیط زیستی دست به دست هم داده تا وضعیت نا به سامان امروز برای کشورمان ایجاد شود.

حتی گاهی رسانه ملی برخی مسائل را آنقدر بزرگ کرد که گویا هیچ چیز مهمتر از آن نبوده، مانند توسعه و خودکفایی؛ در حالی که توسعه پسوندی فراموش شده دارد، که نبود آن باعث ناپایداری در محیط زیست می شود(توسعه پایدار). با توجه به رویکرد سال های گذشته صدا و سیما به این نتیجه می رسیم که محتوای ارائه شده از هیچ فیلتر محیط زیستی عبور نکرده و صرفا تبلیغاتی برای توجیه انجام یک پروژه مضر بوده، مانند برنامه ای که در نیمه شب ۷مرداد در مورد افتتاح سد و آب رسانی به شهر سنندج پخش شد، در حالی که بسیاری از کارشناسان محیط زیست سد سازی را عامل ناپایداری در اکوسیستم می دانند، و یا پیام هایی تک بعدی که برای فرهنگ سازی منتشر شده و نتیجه مطلوبی نداشته.

طبق توافق، در حمایت از جنگل ها، صدا و سیما برنامه های محیط زیستی مختلفی پخش کردند، در تلویزیون پخش مستند هایی که بخشی از واقعیت دور از چشم شهروندان را ناگهان به تصویر کشید؛ مستندی که محل دپوی پسماند شهری را در کنار دریای مازندران و در جنگل و در بخش دیگر قطع درختان جنگلی وساخت وساز های غیر مجاز را در دل جنگل نشان می داد، آیا مردم از این فجایع آگاه هستند؟

قرار بود با پخش این برنامه ها جریان سازی در میان مردم شکل بگیرد، اما محتوای ارائه شده که واقعیت محض است، انگشت اتهام را به سوی مسئولین نشان داد؛ شاید توافق مشترک سه سازمان بر حمایت از طرح های خاک خورده محیط زیستی باعث شود مسئولین به خود آیند، مانند طرح تنفس ۱۰ ساله برای جنگل ها، طرحی که ده سال است خاک می خورد و اکنون به همت یکی از متخصصان دوباره احیا شده و نیاز به حمایت جدی دارد تا اجرایی شود.

سال ها در تلویزیون با پیامی مواجه شدیم که مخاطب را ترغیب می کرد تا آشغال خانه خود را هر شب بین ساعت ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ در مخزن زباله قرار دهد، حتی در سریال ها این پیام گنجانده شده بود، اما کسی در این پیام ها نگفت که زباله کمتری تولید کنیم! در بحث سواد رسانه ای که جامعه ما از فقر آن رنج می برد، این پیام ناخواسته مردم را به مصرف بیشتر تشویق کرد تا هر شب بتواند کیسه ای پر از آشغال سر کوچه قرار دهد، چرا که در تلویزیون افرادی را می دید که عمدتا با کیسه های بزرگ و پر و یا سطل زباله پر از خانه بیرون می آمدند…!

بگذریم که طی سال های گذشته مخاطبان صدا و سیما چقدر ریزش داشته، به چرایی آن هم کاری نداریم، صدا و سیما ثابت کرد که اگراراده مسئولین در کار باشد می تواند نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست ایفا کند، محیط زیست باید نقش اول رسانه ملی شود.

مبادا برنامه های محیط زیستی در رسانه ملی پوششی بر فعالیت تخریب گران منابع طبیعی کشورباشد و مخاطبان همچنان در خلاء آگاهی باقی بمانند و دست فعالان و سازمان های مردم نهاد محیط زیستی از دیروز کوتاه تر شود! برخی از فعالان محیط زیست به این ماجرا بی اعتماد بودند و تعامل سه سازمان را پوپولیست رسانه ای و نمایش تلویزیونی می دانستند.

اما باید صبر کرد و دید که در نشست مشترک آخر مرداد بین سه سازمان چه نتیجه ای دارد. منتظریم تا مسئولین برنامه خود را برای رسیدن به اهداف پویش روز جنگل، رمز حیات اعلام کنند؛ قطعا راه اندازی هر کمپین یا پویشی بدون پشتوانه های لازم در قدم اول محکوم به شکست است؛ وگرنه با یک روز و دو روز فعالیت رسانه ای نمی توان در رفتار شهروندان تغییر ایجاد کرد.

اگر محیط زیست در راس تمام فعالیت های اقتصادی، صنعتی و توسعه ای قرار گیرد، امیدواری و ازادی عمل برای برنامه سازان و خبرنگاران خبره رسانه ملی بیشتر و ایشن به راحتی می توانند نقش کنترلی و نظارتی را در عرصه های طبیعی و فعالیت های صنعتی، کشاورزی و… بخش خصوصی و دولتی ایفا کنند.

از: سروش، شماره ۱۶۲۲ نویسنده: احسان میرزایی

پایان پیام