گلونی

سیدفرید قاسمی از وضعیت کتاب گفت

در مراسم نکوداشت پدیدآورندگان و ناشران، از سیدفرید قاسمی تجلیل شد.

به گزارش پایگاه خبری گلونی، امروز در سرای اهل قلم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مراسم نکوداشت پدیدآورندگان و ناشران برگزار شد.

سیدفرید قاسمی پژوهشگر و نویسنده حوزه نشر با حضور در مراسم بزرگداشت پدیدآورندگان و ناشران در سخنانی درمورد وضعیت کتابخانه‌ها گفت: دو سده از چاپ‌ونشر کتاب فارسی در ایران سپری شد و امسال وارد سده سوم چاپ‌ونشر کتاب فارسی درایران می‌شویم. متاسفانه نه دوره‌ی کامل همه‌ی کتاب‌هایی که درایران وجهان به زبان فارسی منشر شده در داخل کشور موجود است، و نه ما یک فهرست کامل از این کتاب‌ها داریم. بنابراین سیر نشر کتاب در ایران با فرازوفرودهایی که داشته، عزیزانی که زحمت کشیدند و با تلاش فردی، تصویری ازتاریخ نشر کتاب در ایران به ما ارائه دادند، زحمت جان‌کاهی کشیدند.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: اگر کتابخانه‌های ما به‌درستی به وظایف خود عمل می‌کردند، به جای فعال‌نمایی فعالیت می‌کردند، به جای کارهای بی‌ربطی که به کتابخانه‌های ما هیچ ربطی ندارد، چون اولین کار کتابخانه‌های ما مجموعه‌سازی است، مجموعه‌سازی می‌کردند ما امروز این مشکلات را در رابطه با کتاب‌پژوهی نداشتیم.

بعضی از کتاب‌ها چاپ تهران است ولی در کل کشور در هیچ کتابخانه‌ای جایی ندارد. شمار اندکی از این کتاب‌ها را در کتاخانه‌های خارجی می‌شود پیدا کرد. کتابخانه‌های خارجی امروز برای همان کتاب چاپ تهران، دلار می‌خواهند، یورو می‌خواهند، هزینه‌های گزافی باید پژوهش‌گر انجام بدهد تا کپی آن کتاب را به‌دست بیاورد. اصلش مادام‌الاعمر مال آنهاست و ما برای عکس آن باید چندین و چند برابر پول آن کتاب را هزینه کنیم. اگر روزی روزگاری مدیران کتابخانه‌ها به وظایفشان به‌درستی عمل می‌کردند. امروز نیاز به خروج ارز از کشور نبود.

ایشان در مورد مدیریت حوزه کتاب گفت: در یک دوره‌ای هم مدیران خوبی داشتیم و مجموعه‌های خوبی هم فراهم نمودند، بعد مدیران بعدی به نام وجین، کتابخانه‌های ناقص ما را ناقص‌تر کردند. امروز اگر نهضت تجهیز محتوا، نهضت گردآوری کتاب در کشور به انجام نرسد آیندگان ما هم، همین مشکلاتی را خواهند داشت که ما امروز داریم. کتابخانه‌های آموزشگاهی، عمومی، دانشگاهی، مساجد، بیمارستان‌ها، کارخانه‌ها و این ردیف بودجه‌هایی که برای خرید کتاب دارند و صرف کارهایی می‌شود که اصلا ربطی ندارد به کتابخانه‌های ما. نمایشگاه بین‌المللی کتاب همیشه برکت‌خیز بوده و مظهر وفاق بوده است. ولی اگر همین عزیزانی که به نمایشگاه مراجعه می‌کنند، نیمی از این عزیزان کتاب می‌خریدند، وضع کتاب و نشر اینچنین نبود. کتابخانه‌های ما باید این نهضت مجموعه‌سازی را جدی بگیرند تا هم اندکی از فقر کتابخانه‌های ما کاسته شود و از طرفی دیگر رونقی در بازار نشر کتاب به‌وجود بیاید. همه دستگاه‌ها نه‌تنها وزارت فرهنگ، در زمینه‌ی کتاب مسئولند. وزارت اموزش‌و‌پرورش، وزارت آموزش عالی، وزارت ورزش و شرکت پست و همه دستگاه‌ها در سرنوشت کتاب دخیلند. اگر پست همراهی می‌کرد وضع کتاب بهتر ازاین می‌‌شد. اگر سیستم اموزشی اصلاح می‌شد و به‌جای یک‌سری محفوظات از یک کتاب معین، یا در آموزش عالی مقاله‌سالاری در نظام دانشجویی و دانشگاهی تصحیح می‌شد، وضع کتاب بهتر از این می‌شد.

سیدفرید قاسمی وضعیت کتاب در فضای مجازی را نگران‌کننده دانست و افزود: از طرف دیگر مشکلی که در یک‌و‌نیم دهه اخیر به‌وجود آمده است، کتاب‌ربایی در فضای وب است. حاصل عمرسوزیِ پدیدآورندگان و سرمایه‌ی ناشران در فضای وب ربوده می‌شود. نمی‌دانم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، فکری برای این ربایش کرده و یا می‌کند. باید باور کنیم که کتاب در دویست‌سال اخیر در کانون زندگی ما نبوده است. اگر فکر اساسی به حال کتاب نشود، هم برای کتاب‌نخوانی‌ها و مشکلات نشر، هم برای کتاب‌ربایی در فضای وب، اندک تلاش‌گران این عرصه از بین خواهند رفت. فضاهای جدید اطلاع‌رسانی جذابیت دارد ولی بیشتر اطلاعات ارائه‌شده سندیت ندارد. باید ما بدانیم که با زندگی کتاب‌محور است که تفکرآفرینی، اندیشه‌ورزی و جوشش فکری حاصل خواهد شد. باید زا خودمان بپرسیم چرا در دنیای پیشرفته که ابزار را انها ساختند، کتاب هنوز شان و منزلت خود را دارد ولی ما که این ابزارها را از آنها به‌نوعی قرض گرفتیم و مالک اصلی‌اش آنها هستند، وضع کتاب در کشور ما به این نقطه رسیده است. امیدوارم پاسخی برای این پرسش‌ها بیابیم و نوجه اساسی و عمقی به مسئله‌ی کتاب در این روزها و این سال‌ها داشته باشیم.

در پایان مراسم نکوداشت پدیدآورندگان و ناشران از سیدفرید قاسمی به عنوان پیشکسوت حوزه نشر در سرای اهل قلم تجلیل شد و یاد و نام و خاطره مرحوم عبدالرحیم جعفری بنیانگذار انتشارات امیرکبیر و مرحوم داوود رمضان شیرازی بنیان‌گذار انتشارات سینایی و پیشکسوت صنعت نشر گرامی داشته شد.

پایان پیام

عکاس: محسن فراهانی

خروج از نسخه موبایل