گلونی

واژگان لری در کتیبه بیستون

پروفسور سکندر امان‌الهی بهاروند در برنامه هفته فرهنگی و اقتصادی لرستان در بوستان گفت‌وگوی تهران، یکی از اساتید سخنران است.

به گزارش پایگاه خبری گلونی، پروفسور سکندر امان‌الهی بهاروند از نویسندگان و محققین و چهره‌های شاخص علمی لرستان، در گفت‌وگو با خبرنگار گلونی در تشریح محور سخنرانی‌اش در «هفته فرهنگی لرستان» پرداخت و افزود: برگزاری هفته فرهنگی لرستان در پایتخت امید است که نتایج و خروجی خوبی را در حوزه اجتماعی، فرهنگی و به‌ویژه اقتصادی برای استان در پی داشته باشد.

دکتر بهاروند استاد دانشگاه هاروارد آمریکا و جامعه‌شناسی در شیراز در ارتباط با این همایش بیان داشت : محور سخنرانی‌های بنده در این همایش از تاریخ لرستان ۴۰ هزار سال پیش تاکنون خواهد بود. همچنین به بیان تحولات و تغیرات کلی اخیر لرستان خواهم پرداخت.

وی در ارتباط با زبان لری و قدمت آن گفت: زبان لری منشعب از پارسی باستان است که این نشانه‌ها را می‌توان در کتیبه بیستون واقع در کرمانشاه مشاهده کرد. درنوشته حکاکی شده این کتیبه حدود ۱۵ واژه لری به‌کار رفته است و این زبان باستانی تاکنون تغییری نداشته است.

پرفسور بهاروند خاطر نشان کرد: در ۲۲ سال پیش در هاروارد با پروفسور ویلر تکستون، استاد زبان فارسی دانشگاه هاروارد آشنا شدم با وجود آشنایی‌اش به دیگر زبان‌ها بسیار علاقه داشت برای زبان لری هم کاری انجام داده باشد اما به زبان لری تسلطی نداشت. در این میان به مدت ۴ ماه به پروفسور تکستون زبان لری را آموزش دادم که در نتیجه به همکاری هم به ترجمه و تالیف اشعار و مطالب و…. به دو زبان ( لری و انگلیسی ) در کتاب  Tales from Luristan پرداختیم. به یاد دارم روزی با پروفسور با زبان لری احوال پرسی کردم ( حالِت خوئه) و ایشان در جوابم گفت ( شَکَتِم ) با خنده.

عنوان این کتاب (Tales from Luristan (Edited by Sekandar Amanolahi Wheeler M. Thackston می‌باشد که شامل دستور زبان لری  به دو زبان لری و انگلیسی تالیف شده که با فروش زیادی تا‌کنون روبه‌رو بوده است.

همچنین افزود : مقالاتی از پروفسور ریچارد نلسون فرای مبنی بر ویژگی‌های زبان لری نیز در دست می‌باشد که قدم خوبی برای این زبان محسوب می‌شود. پرفسور ریچارد نلسون فرای، شرق‌شناس و ایران‌شناس برجسته آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد بود. فرای بیش از ۷۰ سال از زندگی‌اش را صرف مطالعه و پژوهش دربارهٔ تاریخ و فرهنگ فلات ایران کرد و یکی از آخرین بازماندگان نسل ایران‌شناسان و شرق‌شناسانی بود که شرق‌شناسی را در دانشگاه‌های جهان بنیاد گذاشت و تألیفات بسیاری دربارهٔ فرهنگ و هنر و تاریخ ایران داشت.

پروفسور بهاروند افزود در گذشته نه چندان دور لرستان به سه شیوه زندگی می‌کردند که شامل (دیرنشینی، کوچ‌نشینی، شهرنشینی) بود. اما اکنون با وجود تحولاتی که در استان حاکی بوده حدود ۶۰ درصد از مردم لرستان شهرنشین هستند در حالی که این آمار در گذشته محدود به ۵ الی ۱۰ درصد می شد.

این محقق و انسان‌شناس در ادامه بیان داشت: لرستان متاسفانه در زمان پهلوی به علت عدم برابری در تقسیم جهاد محروم ماند که نتیجه این بی‌عدالتی این است که بعد از گذشت ۳۰ سال همچنان از حق خود محروم مانده است.

وی افزود: لرستان ۸۰۰ سال پیش حکومت محلی تشکیل شده که دارای دربار، خزانه و ارتش بوده و سلطه حکومت آن از چند کیلومتری بغداد تا رود دز را شامل می‌شد. اما به خاطر حکومت قاجار و پهلوی کشور دچار هرج و مرج شد زیرا دولت مرکزی توان آمدن به خرم‌آباد را نداشت و حدود ۸۰ درصد مردم لرستان دامدار و عشایر و روستایی بودند و ۹۹ درصد مردم بی‌سواد بودند و عظمت لرستان در آن دوران به خاطر این هرج‌ و مرج از بین رفت. اکنون نیز متاسفانه توسعه عمرانی در استان صورت نمی‌گیرد و ماحصلش بیش از ۱۳۰ هزار تحصیل‌کرده بیکار است با اینکه شاهد تلاش‌های بی بدیل استاندار دلسوزش هستیم.

پروفسور سکندر امان‌الهی بهاروند از نویسندگان و محققین و چهره‌های شاخص علمی لرستان می‌باشد که در سال ۱۳۱۶ شمسی به دنیا آمده است. تحصیلات ابتدائی را در زادگاهش منطقه بهاروند و متوسطه را تا اخذ دیپلم علمی در خرم‌آباد گذراند. سپس به کسوت معلمی درآمد و چند سالی را آموزگار روستاهای مختلف بود و در همان زمان به علت هوش سرشار و علاقه ذاتی زبان انگلیسی را در حد ترجمه و استفاده از کتاب‌های خارجی فراگرفت و چند صباحی مترجم شرکت‌های خارجی بود. پس از توفیق در آزمون ورودی دانشگاه به دریافت لیسانس جامعه‌شناسی موفق و سپس با تلاشی فزاینده جهت ادامه تحصیل عازم کشور آمریکا گردید و پس از چند سال تلاش مداوم موفق به اخذ دکتری گردیده و به ایران بازگشت. وی در کنار تدریس، به تحقیق در زمینه‌های مختلف پرداخت عشق به زادگاهش لرستان، همواره او را در کار بررسی و تحقیق در شناخت اقلیم پهناور لرستان مددکار بوده و از این رهگذر مصدر خدمات علمی چشم‌گیری است. از سال ۵۲ شروع به جمع‌آوری ادبیات بومی لرستان کرده است و تاکنون ۱۰ هزار واژه لری جمع‌آوری کرده است. ایشان تلاش کرده است که ادبیات لرستان را در خارج از ایران و در سطح بین‌المللی معرفی کند. پروفسور سکندر امان‌الهی بهاروند همچنین در دانشگاه هاروارد شروع به تدریس زبان لری کرد.

پایان پیام

گفت‌وگو: لردا طولابی

خروج از نسخه موبایل