رقص‌ های لری را بشناسید

رقص‌ های لری را بشناسید

پایگاه خبری گلونی: در لرستان رقص‌ها همگی دوری و زنجیره‌ای‌اند. ویژگی دیگر این رقص‌ها وجود یک «سرچوبی‌کش» (نماد پیشوا) با دستمال رنگی (نماد پرچم) است که دمنه رقص را هدایت می‌کند.

سرچوبی‌کش می‌تواند هر فردی از دسته‌بندی رقص باشد، به شرط آن‌که به‌خوبی از عهده حرکات انفرادی و هدایت جمع برآید.

رقص لری در سر پرچم مفرغی لرستان در موزه لوور
رقص لری در سر پرچم مفرغی لرستان در موزه لوور

رقص‌ های لری را بشناسید

حرکات لری شامل حرکات شادیانه در مراسم سرور و حرکات عزا در سوگ است. رقص‌های لری دوگونه‌اند:

۱- رقص‌های دوری و زنجیره‌ای لری

رقص‌های دسته‌بند لری تفاوت حرکتی چندانی با یکدیگر ندارند و به لحاظ دسته‌بندبودن و در دایره اجراشدن و داشتن سرچوبی با رقص‌های کردی مشترک‌اند. رقص‌های دوری لری چهار گونه‌اند:

رقص سنگین سماع 

سنگین سماع که گاهی به آن «سنگین سه‌پا» می‌گویند و سماع را با تخفیف «سما» می‌خوانند، آغازگر دوری است و با ملایمت و آهستگی اجرا می‌شود. پیران در شروع مراسم سرور و شادی مایل‌اند با این مقام رقصند. اجراکنندگان نخست پای راست را به‌صورت ضربدر در کنار پای چپ می‌گذارند و آن را برمی‌دارند و دو قدم جلو می‌روند و پای چپ را با نوک پنجه در جلوی بدن می‌گذارند و سپس آن را کنار پای راست قرار می‌دهند. حرکات این رقص به رقص خان‌امیری کردی (سنندج) شباهت دارد. دست‌ها در این رقص از آرنج خم می‌شوند و انگشت‌های کوچک رقصندگان به موازات شانه‌ها لابه‌لای یکدیگر گره می‌خورند.

رقص سه‌ پا 

پس از سنگین سماع اجرا می‌شود و آهنگ آن تندتر است. اجراکنندگان با پای راست رقص را شروع می‌کنند و سه قدم به جلو برمی‌دارند (مثل رقص «سه‌جار» کردستان و «سه‌قَرسِه» کرمانج‌های خراسان تکیه بر عدد سه است که در فرهنگ موسیقایی ایران عددی نمادین و مقدس است). شروع حرکت با پای راست ویژگی اکثر رقص‌های دسته‌بند ایرانی، از جمله رقص‌های لری است که می‌تواند نمادی از نیک‌پرستی و ستایش داد و راستی باشد.

اجراکنندگان پس از سه قدم، ابتدا پای راست و بعد پای چپ را خم می‌کنند. دست‌های رقصندگان در این رقص پنجه به پنجه در هم گره می‌خورند و شانه‌های آنان به یکدیگر تکیه دارند.

رقص دویا

اوشاری را عشایری نیز می‌نامند، ولی برخی مقام‌دانان اوشاری و عشایری را دو آهنگ مختلف می‌دانند. ممکن است اوشار مان افشاری یا صورت تغییریافته عشایری باشد.

به هر صورت اوشاری مقامی رقصی و مورد علاقه لرهاست و ترانه مشهور این مقام «زنگ زنگ» است و با آن شناخته می‌شود. برخی مقام‌دانان  را «سه‌پا» می‌دانند (صید میرزا عزیزی و فرج علی‌پور، خرم‌آباد) و برخی آن را به‌جای اوشاری ذکر کرده‌اند (آثار تاریخی و باستایی لرستان، ایزدپناه). حرکات پاها و دست‌ها در رقص اوشاری مثل رقص سنگین سماع (رقص آغازین) است با این تفاوت که تندتر از آن اجرا می‌شود و در بین جوانان طرفداران بسیاری دارد.

۲- سایر رقص‌های لری

عشایری

عشایری به روایت برخی مقام‌دانان موسیقی لری (صیدمیرزا و مرتضی عزیزی، خرم‌آباد و احمدعلی رضایی، کوهدشت) مقامی متفاوت با اوشاری است و همان «پایوسلیمانی» کُردان کرمانشاه و «خان‌امیری» و «کرمانشاهی» کُردان سنندج است که با تغییرات اندکی اجرا می‌شود. با این آهنگ بیشتر لرهای فِیلی می‌رقصند.

چَپی یا چوپی

تندترین آهنگ رقص است که شور و هیجان زیادی در اجراکنندگان ایجاد می‌کند. در این آهنگ که لرهای فِیلی لرستان با آن می‌رقصند، حرکت پای چپ مشخص است و رقصندگان در دسته رقص پای راست را محور قرار می‌دهند و سنگینی بدن خود را یک نوبت بر روی پای راست و نوبتی دیگر بر روی پای چپ می‌اندازند و به‌دنبال سرچوبی‌کش روان می‌شوند.

پایان پیام

از آلبوم رقص‌های لرستان، انتشارات ماهور

کد خبر : 22824 ساعت خبر : 8:06 ب.ظ

لینک کوتاه مطلب : https://golvani.ir/?p=22824
اشتراک در نظرات
اطلاع از
1 دیدگاه
چیدمان
اولین نظرات آخرین نظرات
Inline Feedbacks
نمایش تمام نظرات

رقص لری یکی از پایه گذاری یهای شادی است.
ابتدا دستمالی که سرچوپی در دست دارد وآنرا باحرکات زیبا می‌چرخاند نشانه فریاد آزادی است.
پای کوبی برزمین نشان‌دهنده وطن دوستی است.
چوپیگیران یا همان رقصنده ها که یک زن ویک مرد ودست در دست هم هستند به معنای برابری زن مرداست.
درحرکت رقص یک پا بجلو وپای دیگر به عقب نشان‌دهنده حرکات نظامی است که هم نظم را نشان‌دهنده است هم تاک تیک جنگی بقول نظامی‌ها تک وپا تک است. و…………….‌ شاد وسربلند باشید.