به گزارش خبرنگار پایگاه خبری گلونی، به نقل از حوزه هنری، صد و یکمین نشست «دگرخند» با موضوع بررسی طنز در فضای مجازی با اجرای مهدی فرجاللهی دوشنبه ۸ شهریورماه ۱۳۹۵ در سالن امیرحسین فردی حوزه هنری برگزار شد.
در این برنامه، شخصیت های ادبیات و طنز همچون رضا ساکی، مسعود مرعشی و علی روحالامین که در رسانهها و فضاهای مجازی نیز حضوری فعال دارند، به نقد و بررسی این بخش از طنز کشور پرداختند.
علی روحالامین که سایت «شیرین طنز» را اداره می کند، درباره ویژگیهای مثبت و منفی فضای مجازی گفت: از ویژگیهای مثبت آن میتوان به این اشاره کرد که مطالب سریع تر منتشر شده و امکان جستوجو راحتتر است؛ اما درباره ویژگیهای منفی باید گفت متاسفانه حق تالیف (کپی رایت) رعایت نمی شود و بسیاری از مطالب به نام شاعران و نویسندگان دیگر انتشار مییابد.
در ادامه، رضا ساکی، اظهار کرد: در فضای مجازی، دست نویسنده بازتر است و می تواند خطوط قرمزی را که ممکن است خیلی سختگیرانه باشند، کمتر رعایت کند. با این حال، طنزنویسها باز هم حواسشان هست که در فضای مجازی، آزادی به ولنگاری تبدیل نشود.
وی که مکتبخانه طنز حوزه هنری را نیز اداره میکند، به لزوم آموزش طنزنویسی اشاره کرده و افزود: من فکر میکنم نوشتن برای در فضای مجازی هم مانند فضای مکتوب، لازم است افراد با اصول نگارش و طنزنویسی آشنا باشند. نویسنده نمیتواند پشت فضای مجازی خودش را پنهان کند و بگوید چون در فضای رسمی و مکتوب نمی نویسم، هر چه نوشتم مهم نیست.
ساکی ادامه داد: در فضای مجازی شاهد کوتاه نویسی هستیم اما باید دانست کوتاه نویسی کار ساده ای نیست و تجربه لازم دارد. حتی اینکه بخواهیم از فرمهای شناخته و کلیشه شده بهره بگیریم، نیاز است که محتوای خوبی در آن قالب ها بریزیم. درواقع کلیشه هایی که امروز برای طنزنویسی داریم تنها قالب است مانند غزل که قالب است و باید در آن محتوای مناسب و خلاقانه تولید شود.
این طنزنویس ادامه داد: زمانی با انفجار اطلاعات مواجه بودیم اما الان با انفجار متن مواجهایم و همه ما میخواهیم درباره هر چیزی مطلب نوشته و اظهارنظر کنیم. این در حالی است که طنزنویس بودن افراد غیرحرفهای و مخاطبان عام فضای مجازی هم به آموزش و سواد رسانهای احتیاج دارد و مهمتر از آن این است که باید دغدغه اجتماعی وجود داشته باشد.
در ادامه این برنامه، مسعود مرعشی بیان کرد: باید بین مطالبی که برای فضای مجازی نوشته میشود و مطالبی که در مجلات و نشریات نوشته شده اما در فضای مجازی گذاشته میشود تفاوت قائل شد. با این حال اگر بخواهیم به طور کلی بگوییم باید به این اشاره کرد که در فضای مجازی، مخاطب گستردهتر است، دست نویسنده برای پرداختن به بسیاری از مسائل بازتر است و همچنین اینکه لزومی درباره تعداد کلمات وجود ندارد. اما درباره معایب فضای مجازی نیز همانطور که دوستان اشاره کردند سرقتهایی که انجام میشود نویسنده را دلسرد میکند. مطالب بدون منبع و نام نویسنده نقل میشوند و زحمت کسی که برای آن نوشته وقت گذاشته هدر میرود. ویژگی نامطلوب دیگری که فضای مجازی دارد این است که مخاطبان آن عموما سطحی هستند و مانند کسانی که مجله و کتاب میخوانند، به مسائل به شکل عمیق نگاه نمیکنند، اینجا وظیفه طنزنویس این است که مخاطب عام را با نرمی و شیرینی، به دقیق شدن در عمق مسائل سوق دهد.
مرعشی ادامه داد: رعایت نکردن مسائل ادبی، نگارشی و ویرایشی نیز نگرانی دیگری است که در فضای مجازی وجود دارد تا جایی که حتی ممکن است این اشتباهها به زبان معیار تبدیل شود. تندرویها و برداشتهای سطحی نیز آسیب دیگری است که ممکن است گریبان طنزنویسهای فضای مجازی را بگیرد؛ به این ترتیب که بدون آگاهی و تنها با کسب اطلاعات کمی درباره مسائل مختلف، شروع به شوخی با آن قضیه کنند در حالی که شاید آن موضعگیری اصلا درست نباشد.
وی با اشاره به اینکه فضای مجازی به افراد بیشتری امکان بروز استعدادهای طنز را میدهد، گفت: همانطور که قبلا شهروند – خبرنگار داشتیم، حالا شهروند – طنزنویس داریم. این موضوع از سویی خوب است چون باعث می شود فضای محدودی که برای نوشتن وجود داشت شکسته شود و استعدادها هدر نرود هم ممکن است با تاییدهایی که گرفته می شود، افراد در مسیر طنزنویسی به اشتباه بیفتند.
این طنزنویس در ادامه افزود: با گسترش فضای مجازی، باید فکری به حال مطبوعات کنیم. در شرایطی که فضاهای مجازی با تبلیغاتی که می گیرند، درآمدزایی می کنند اما کمتر کسی برای خریدن مجله و کتاب هزینه میکند، لازم است از رسانههای خصوصی حمایت شود که بتوانند ادامه حیات دهند.
پایان پیام