انتقال آب و تغییرات اقلیم
انتقال آب امری است که در دنیا انجام میشود اما ملاحظات بسیار زیادی دارد که باید دید آیا آن ملاحظات رعایت شده است یا خیر.
دکتر علیزاده لاهیجی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری گلونی عنوان کرد: بر اساس مطالعات انجام شده تغییر اقیلم در طی چند هزار سال گذشته، در بخش‌های مختلف کشور از جمله در نیمه شمالی، جنوبی، شرقی و غربی به دفعات اتفاق افتاده است. نکته اساسی این است که اقلیم ایران در گذشته‌های دور خیلی متفاوت با امروز نبوده و در گذشته هم در همین محدوده نوسان داشته است.
تاثیرات باران بر تغییرات اقلیم
معاون پژوهشی مرکز ملی اقیانوس‌شناسی وزارت علوم گفت: مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که در گذشته دوره‌هایی داشته‌ایم که جنوب شرق کشور خصوصا در مناطق هامون و جازموریان بسیار پربارا‌ن‌تر بوده و باران‌های موسمی بیشتری دریافت می‌کرده است. همچنین منطقه زاگرس در ایران در دوره‌هایی خشک‌تر از وضعیت فعلی و جنوب البرز در دوره‌هایی مرطوب‌تر از وضعیت فعلی بوده است و همینطور شمال کشور در دوره‌هایی رطوبت کمتری داشته است.
مسئول گروه کاری بخش اثرات تغییر اقلیم بر نواحی ساحلی افزود: بنابراین ما در دوره های گذشته به تناوب شاهد تغییرات اقلیم بوده‌ایم و در محیط‌های مختلف و دریاچه‌های کشور با مطالعه رخدادها بسیاری از این اتفاقات را شناسایی کرده‌ایم. اما هم اکنون فعالیت انسان هم بر این مقوله تاثیر گذاشته است. مثلا مطالعات در دوره‌های گذشته نشان می‌دهد که غبار زمانی ایجاد میشود که بارندگی کم و معمولا هوا سرد است. اما امروزه غبار با دوره‌های گرم همراه است. عملکرد انسان دوره پخش شدن غبار را تغییر داده که در بسیاری از منابع دلیل عمده آن مصرف آب در دجله و فرات و خشک کردن تالاب‌ها در عراق و جنوب غرب ایران و بخشی از اردن و عربستان است.
دکتر علیزاده لاهیجی درباره طرح‌های انتقال آب گفت: انتقال آب امری است که در دنیا انجام میشود و بیانگر تغییر اقلیم است. اما ملاحظات بسیار زیادی دارد که باید دید آیا آن ملاحظات رعایت شده است یا خیر. گاهی برخی از افراد، با پست‌های مدیریتی فکر می‌کنند ورود آب به دریا به معنی هدر رفت آب است. اگر آب از طریق رودخانه که اکوسیستمی زنده است، وارد دریا نشود و آن آب را استفاده کنیم و اظهار کنیم که آب را بهینه کرده‌ایم، کار درستی نیست.
وی افزود: در شمال کشور ما حدود ۶۰ رودخانه داریم که به دریا وارد می‌شوند.تغییرات اقلیم بر آنان نیز تاثیر میگذارد. در تابستان و اواخر تیر اکثر این رودخانه‌ها تقریبا خشک هستند و آب آن‌ها کاملا مصرف شده است. آن دوران، فصلی است که ماهی‌ها تخم‌ریزی می‌کنند، و چون ماهی‌ها نمی‌توانند در رودخانه خشک تخم‌ریزی کنند، مراکزِ متعددی در شمال کشور با بودجه دولتی ایجاد شده است که تخم‌ریزی ماهی‌ها در آن‌ها انجام میشود و بعد که ماهی‌ها به حد و اندازه مناسبی می‌رسند در دهانه رودخانه‌ها رهاسازی می‌شوند. پس آبی که به دریا می‌رود هدر رفت نیست و بخش ضروری زندگی طبیعت است. وقتی آب را جابه جا می‌کنیم، آبی در پایین دست باقی نمی‌ماند.
علیزاده همچنین درباره اثراتِ نریختن آب رودخانه‌ها به دریا در جنوب کشور گفت: در جنوب مشکل این است که برخی رودخانه‌ها، رودخانه‌های جزر و مدی هستند و جزر و مد وارد رودخانه میشود. وقتی که بخش عمده آب شیرین مصرف شود، آب دریا وارد آب رودخانه میشود و سفره‌های آب زیرزمینی را شور می‌کند و این تنها یکی از اثراتِ زیان‌بار طرحِ انتقال آب بدون رعایت کردن ملاحظات و نریختن آب رودخانه‌ها به دریا است.
پایان پیام
گفت‌وگو: امیررضا محمدی
