دیدار با سلطان صخره‌ها در اسپی‌کوه
به گزارش پایگاه خبری گلونی، پاسگاه سراب کِی میرزاوند در منطقه حفاظت‌شده اِسپی‌کوه خرم‌آباد، یکی از پاسگاه‌های قدیمی منطقه اسپی‌کوه خرم آباد است. این پاسگاه در موقعیت بسیار ویژه‌ای نسبت به اسپی‌کوه خرم‌آباد قرار دارد، به طوری که منطقه تنگ فِرَکش، تنگ مرو و تنگ ایوان درست مقابل و در دیدرس محیط‌بانان این پاسگاه محیط‌بانی قرار گرفت.
روزی که برای تهیه گزارش به پاسگاه محیط‌بانی سراب کِی رفتیم، آقای نظامعلی دالوند در آن‌جا مشغول نگهبانی‌دادن بود. در کنار پاسگاه یک آبشخور قدیمی وجود دارد که محیط‌بانان آن را در گودال یک سنگ کوهی بنا کرده‌اند. صبح‌ها تیهو و کبک، عصرها شغال‌ها و شب‌ها گرازها و دیگر حیوانات و پرندگان از آب این آبشخور استفاده می‌کنند. منطقه، منطقه امنی است، به طوری که خدنگ‌ها در همان پاسگاه محیط‌بانی زندگی می‌کنند و به وفور دیده می‌شوند. علاوه بر خدنگ‌ها، راسوها را هم می‌توان در آن منطقه دید. از دیرباز در این پاسگاه تلسکوپ وجود داشته است که منطقه اسپی‌کوه را با آن پایش و مراقبت می‌کردند. آقای دالوند که کل و بزهای منطقه و پلنگ‌ها را عین بچه‌های خودش می‌داند، مشغول دیدبانی با تلسکوپ است. او می‌گوید که هر اتفاقی که در کوه بیفتد و هر جنبنده‌ای در کوه بجنبد، با این تلسکوپ آن را می‌بینیم و رصد می‌کنیم. درست هم می‌گوید، تلسکوپ کوچک‌ترین اتفاقات کوه سفیدکوه را به آن‌ها نشان می‌دهد. آقای دالوند دو سال پیش هنگام پایش منطقه، شاهد شکار پلنگ بوده است و پلنگ جلوی دیدگان او و در تلسکوپ یک کل جوان را شکار کرده است.
آقای دالوند و دیگر محیط‌بانانی که در این‌جا پست می‌دهند، مانند آقای رشیدی، جای به جا و گله به گله جای حیوانات اسپی‌کوه را می‌دانند و هر روز آن‌ها را چک می‌کنند و سرشماری می‌کنند. به همراه آقای دالوند منطقه را پایش می‌کنند و اطلاعات پایش را در اختیار مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان لرستان قرار می‌دهند. در هفته گذشته هشت محیط‌بان راه را بر چهار شکارچی متخلف در سفیدکوه و در تنگ ملو بسته‌اند و لاشه یک کل چهارساله را از آن‌ها ضبط کرده‌اند و البته توانسته‌اند یکی از متخلفین را بازداشت کنند.
منطقه اسپی‌کوه خرم‌آباد از دیرباز زیستگاه دسته‌های بزرگ کله بز و قوچ و میش بوده است، اما در سال‌های بعد از دهه ۴۰ به مراتب از جمعیت آن‌ها کاسته شده است، اما در این چند سال با کمک محیط‌بانان شاهد زندگی دوباره این جانوران در اسپی‌کوه خرم آباد هستیم. این رشته کوه که منطقه حفاظت‌شده است، دارای چشمه‌های متعدد آب شیرین و رودخانه متعدد فصلی و غیرفصلی است و فضای بسیار مناسبی را برای زندگی حیوانات فراهم کرده است و تنوع زیستی کم‌نظیری در لرستان و ایران دارد.
آقای دالوند که ۱۷ سال است در سازمان محیط زیست خدمت می‌کند، عاشقانه با حیات وحش برخورد می‌کند و وقتی که یک کل را در تلسکوپ می‌بیند، به زبان لری قربان صدقه‌اش می‌رود و از همان راه دور با او حرف می‌زند. آقای دالوند هم‌چنین عاشق شغال‌هاست. وقتی موقع غروب صدای شغال‌ها از رشته کوه پشت سر ما به گوش می‌رسد، لبخندی بر چهره آقای دالوند ظاهر می‌شود. او حتی زنبورهای عسلی را که در پاسگاه زیاد هستند و گاهی روی سر و صورت آدم می‌نشینند، دوست دارد و با آن‌ها با نرمی و آرامش برخورد می‌کند. پاسگاه محیط‌بانی سراب کِی باغچه کوچکی دارد که پر از درختان میوه است. آن‌جا از دیرباز محل پاسبانی و پاسداری از محیط زیست اسپی‌کوه خرم‌آباد بوده است. محیط‌بانان و آقای دالوند از حضور مردم در این رشته کوه حمایت می‌کنند، اما دوست دارند که آن‌ها مسئولانه به این رشته کوه سفر کنند و از روشن‌کردن آتش و یا ایجاد سروصدا در آن خودداری کنند.
دیدار با سلطان صخره‌ها در اسپی‌کوه
اگر شرایطی فراهم شود که شکارچیان متخلف را بتوان در این منطقه کنترل کرد و مردم دست از شکار بردارند، می‌توانیم در عرض چند سال شاهد شکل‌گیری دسته‌های بزرگ‌تری از کل و بز در منطقه حفاظت‌شده اسپی‌کوه خرم‌آباد باشیم.
بعد از غروب و هنگام شب که آخرین صحبت‌ها را با آقای دالوند می‌کنیم، او به ما می‌گوید که وقتی خبر کشته‌شدن یک حیوان را در طبیعت می‌شنوم، خدا شاهد است طوری ناراحت می‌شوم که انگار یکی از فرزندانم را از دست داده‌ام. او که ساعتی پیش با شوق یک کل جوان را به ما نشان می‌داد، گفت: ببینید این کوهستان با این حیوان است که زیباست. این حیوان سلطان صخره‌هاست و نباید از کوهستان حذف شود، همان‌طور که درختان بلوط نباید از کوهستان‌های زاگرس حذف شود.
ما در یکی از شب‌های مهرماه پاسگاه سراب کِی را ترک می‌کنیم و آقای دالوند را تنها می‌گذاریم در حالی که او نه استراحت می‌کند و نه می‌خوابد و هم‌چنان در تاریکی شب گوش به صدای حیوانات می‌دهد و منطقه را پایش می‌کند تا خدای نکرده صدای گلوله شکارچیان غیرمجاز از کوهستان اسپی‌کوه شنیده نشود. کوهستان در امن و امان است، اگر شکارچیان غیرمجاز بگذارند.
دیدار با سلطان صخره‌ها در اسپی‌کوه
برای خواندن مطالب دیگر می‌توانید به سایت گلونی مراجعه کنید.
ویدیوهایی درباره این موضوع در آپارات گلونی ببینید.
پایان پیام