نجات شهر عصر مفرغی از نابودی
شهداد محوطهای بسیار بزرگ متعلق به عصر مفرغ که بر اساس پراکندگی مواد فرهنگی سطحی، حدود ۲۰۰ هکتار وسعت دارد با اجرای پروژه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم از نابودی درامان ماند.
به گزارش پایگاه خبری گلونی، نصیر اسکندری سرپرست پروژه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حرائم محوطه شهداد و استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه جیرفت با اعلام این خبر، هدف اصلی از انجام این طرح را تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه برای جلوگیری از تخریب محوطه اعلام کرد.
او با بیان اینکه نقشه توپوگرافی از این محوطه بسیار بزرگ تهیه شده است افزود: در این طرح علاوه بر گمانهزنی، یک بررسی سطحی هدفمند برای تعیین وسعت دقیق استقرار این مرکز شهری عصر مفرغی و شناخت الگوی درون استقراری آن انجام شد.
این باستانشناس اظهار داشت: علاوه بر فعالیتهای انجام شده مورد اشاره به منظور حفاظت محوطه شهداد، آثار معماری بدست آمده از کاوشهای پیشین مورد بهسازی و پاک سازی قرار گرفت و شن و ماسههای روان از داخل آثار معماری تخلیه شد.
به گفته اسکندری، در طرح گمانه زنی محوطه شهداد، به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حرائم درجه یک و درجه دو محوطه، ۳۰ گمانه آزمایشی به ابعاد ۵/۱ × ۱ متر مورد کاوش قرار گرفت.
وی با بیان اینکه ترانشه نخست در جنوب شرق محوطه قرار دارد و ترانشههای بعدی در جهت خلاف عقربههای ساعت دورتادور محوطه ایجاد شدند گفت: از میان ترانشههای ایجاد شده، ترانشههای ۱ تا ۹ در جبهه شرقی محوطه، ترانشههای ۱۰ تا ۱۷ در جبهه شمالی، ترانشهها ۱۸ تا ۲۶ در جبهه غربی و ترانشههای ۲۷ تا ۳۰ در جنوب محوطه شهداد ایجاد شد.
این باستانشناس افزود: در مجموع ترانشههای کاوش شده به خوبی عرصه محوطه بزرگ شهداد را مشخص کرد و بر اساس آن حرائم درجه یک و درجه دو محوطه نیز تعیین شد.
سرپرست پروژه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حرائم محوطه شهداد با اشاره به نتایج به دست آمده در این پروژه که عرصه محوطه شهداد را در حدود ۱۷۰هکتار نشان میدهد اظهار داشت: از این رو میتوان از شهداد به عنوان یک محوطه بزرگ نام برد.
مهمترین تهدید، فرسایش بادی
این باستانشناس در ادامه مهمترین عامل طبیعی و انسانی که محوطه شهداد و به طور کلی میراث فرهنگی پیش از تاریخ دشت لوت (شهداد) را تهدید میکند فرسایش بادی اعلام کرد و گفت: به دلیل قرارگیری شهداد در کنار بیابان لوت، باد تاثیر تخریب زیادی بر روی منظر فرهنگی منطقه شهداد داشته است.
به گفته او، کاوشهای پیشین صورت گرفته در دشت شهداد نشان داده که محوطههای پیش از تاریخی دشت شهداد به دلیل فرسایش شدید بادی، حجم زیادی از نهشتههای فرهنگی (بقایای مواد فرهنگی) خود را از دست دادهاند و تنها کمتر از نیم متر از لایههای فرهنگی آنها باقی مانده است.
اسکندری اظهار داشت: یکی از گرایشهای باستانشناسی یعنی باستانشناسی میراث فرهنگی در خطر است و همانطور که از عنوان آن مشخص است به میراث فرهنگی که در معرض تخریب قرار دارد میپردازد واستفاده از این رویکرد برای حفظ منظر فرهنگی درخطرِ شهداد مورد نیاز است.
شناسایی ۳۸۳ گور
سرپرست پروژه گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حرائم محوطه شهداد با بیان اینکه محوطه باستانی شهداد در ۲ کیلومتری شرق شهر امروزی شهداد در استان کرمان واقع شده افزود: محوطه شهداد در سال ۱۳۴۶ در حین مطالعات جغرافیایی دشت لوت موسسه جغرافیایی دانشگاه تهران شناسایی شد.
به گفته او، این محوطه از سال ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۵۵ توسط مرکز باستانشناسی به سرپرستی علی حاکمی به مدت ۷ فصل کاوش شد و پس از بازنشستگی وی در سال ۱۳۵۶ هشتمین فصل کاوش شهداد زیر نظر میرعابدین کابلی انجام گرفت و پس از انقلاب اسلامی، این باستانشناس به مدت چهار فصل دیگر کاوشهای گستردهای در محوطه شهداد انجام داد و آثار معماری جالب توجهای از زیر خاک بیرون کشید.
این باستانشناس شهداد را محوطهای بسیار بزرگ متعلق به عصر مفرغ دانست که بر اساس پراکندگی مواد فرهنگی سطحی، حدود ۲۰۰ هکتار وسعت دارد.
وی با اشاره به اینکه کاوش در گورستان محوطه شهداد منجر به شناسایی ۳۸۳ گور و بالغ بر چهار هزار اشیای تدفینی شد تصریح کرد: بر اساس مطالعه دادههای سفالی بدست آمده از کاوشها، شهر شهداد در نیمه دوم هزاره سوم قبل از میلاد و به ویژه اواخر این هزاره دارای نزدیکی فرهنگ سفالی با دیگر محوطههای جنوب شرق ایران از دشت سیستان گرفته تا حوزه فرهنگی هلیل رود و حوضه رود بمپور بوده است.
سرپرست پروژه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حرائم محوطه شهداد گفت: این مشابهت فرهنگی از رهگذر ایجاد یک شبکه ارتباطی-تجاری همزمان با دوره شهرنشنی جنوب شرق ایران ناشی میشود و چنین بنظر میرسد که اوج گستره و شکوفایی شهر شهداد نیز به همین دوره یعنی نیمه دوم هزاره سوم قبل از میلاد تعلق دارد.
پروژه گمانهزنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حرائم محوطه شهداد با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و حمایت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان انجام شد.
پایان پیام
کد خبر : 27118 ساعت خبر : 1:05 ب.ظ