رییس پژوهشکده باستانشناسی: پوشش استانی نشان میدهد؛ برخی استانها مانند بوشهر و یزد هیچگونه پژوهش باستانشناسی نداشتهاند که این قابل تامل و پرسش است و لرستان بیشترین پژوهشهای باستانشناسی با طرحهای عمرانی داشته است.
حمیده چوبک با تأکید بر ضرورت پیشبینی مجازات برای متعرضین به میراث فرهنگی، حفاظت از میراث باستانشناسی کشور در جریان طرحهای عمرانی وتوسعهای را چالش پیش روی پژوهشهای باستانشناسی کشوردانست که با وجود تأکید قانون بر لزوم استعلام از سازمان میراث فرهنگ همچنان محوطههای باستانی را تهدید میکند.
به گزار ش پایگاه خبری گلونی به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، حمید چوبک ریس پژوهشکده باستانشناسی این مطلب را امروز “یکشنبه “در مراسم گشایش پانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران مطرح کرد.
این باستانشناس برگزاری گردهمائی سالانه باستانشناسی دراندازه ملی وبینالمللی را در یک زمان ومکان مشخص ، رویدادی مهم وعلمی دانست که جامعه باستانشناسی ایران وجهان چشم به آن دارند .
او افزود: این همایش برای پژوهشکده باستانشناسی و باستانشناسان فرصتی است تا کارنامه فعالیت جامعه باستانشناسی کشور را باهمکاری موسسات علمی بینالمللی و دستگاههای اجرائی سازمان وبرون سازمانی دربرابر داوری ونقدوبررسی وارزیابی صاحبنظران وجامعه قرار دهد.
او افزود: این همایش برای پژوهشکده باستانشناسی و باستانشناسان فرصتی است تا کارنامه فعالیت جامعه باستانشناسی کشور را باهمکاری موسسات علمی بینالمللی و دستگاههای اجرائی سازمان وبرون سازمانی دربرابر داوری ونقدوبررسی وارزیابی صاحبنظران وجامعه قرار دهد.
وی ارائه نتایج آخرین پژوهشها در گردهمائی باستانشناسی سالانه را سنتی ارزشمند دانست که از دهه پنجاه به کوشش دکتر فیروز باقرزاده رئیس وقت مرکز باستانشناسی آغاز شده و تصریح کرد: این گزارش برآیند یک کوشش گروهی توسط گروه باستانشناسی وجمعی از دانشوران و کارشناسان میان دانشی است.
او اولویتهای پژوهشهای باستانی کشور را هویت ملی؛ مطالعات حوزه فرهنگی خلیج فارس،پوشش جغرافیای فرهنگی و تارِیخی ملی وفرامرزی، بررسی وکاوشهای طرحهای عمرانی ، میراث باستانشناسی درخطر از کاوشهای غارتگران وسوداگران وغارت ثروت ودارائی های ملی ، پرسش های علمی پژوهشگران باستانشناسی،مکان رویدادهای مهم فرهنگی وتاریخی و محوطه های باستان شناسی میراث جهانی اعلام کرد.
رییس پژوهشکده باستانشناسی ، راهبرد باستانشناسی امروز ایران را ورود به دروازه جهان باستانشناسی دانست و تصریح کرد: ازیکسو ایران در روند تحولات فرهنگی وتاریخی در سراسر تاریخ وازدیربازدر شبکه جهانی قرار داشته وازاین روی میراث باستانشناسی ایران بخشی از میراث جامعه جهانی است.
رییس پژوهشکده باستانشناسی ، راهبرد باستانشناسی امروز ایران را ورود به دروازه جهان باستانشناسی دانست و تصریح کرد: ازیکسو ایران در روند تحولات فرهنگی وتاریخی در سراسر تاریخ وازدیربازدر شبکه جهانی قرار داشته وازاین روی میراث باستانشناسی ایران بخشی از میراث جامعه جهانی است.
چوبک با بیان اینکه باستانشناسی ایران فراتراز مرزهای کنونی آن با همسایگان وخویشاوندان فرهنگی ارتباط و پیوند دارد گفت: دانش باستانشناسی جهانی است وتجربهها و آزمونهای علمی و پژوهشی در همه مراکز علمی جهان درموضوع باستانشناسی راهبرد وکارکرد مشترکی در دانش باستانشناسی ایران و جهان دارد .
این باستانشناس افزود:پژوهشکده باستانشناسی در فصل جدید فعالیت خود به طور گسترده همکاری گسترده علمی با مراکز علمی باستانشناسی ایران وجهان را به عنوان جامعه جهانی باستانشناسی در دستور کار و برنامه خود قرارداده که این همکاریها در چارچوب اهداف ووظا یف باستانشناسی کشور برای ارتقا وبهرهوری از آخرین روشهای علمی روی به افزایش است.
چالشهای باستان شناسی
وی با اشاره به چالشهای اساسی پژوهشکده باستانشناسی برای تحقق اهدافش ، نخستین چالش را موضوع آموزش باستانشناسی کشور دانست و گفت: درحال حاضر۴۲مرکز آموزشی رشته باستانشناسی را ارایه میدهند و با هزاران فارغالتحصیل که درخواست اشتغال دارند وامکان جذب همه این افراد وجود ندارد. روبرو هستیم.
وی اصلیترین وبزرگترین چالش باستانشناسی کشور را موضوع مدیریت وحفاظت محوطههای باستانشناسی پیش از کاوش، ضمن کاوش وپس از کاوش دانست و گفت: آثار باستانی سالها در زیر خاک به یک وضعیت ثبات رسیدهاند که بعد از کاوش وازخاک خارج شدن دچار هوازدگی و از دست دادن رطوبت شده وروند تخریب آنها آغاز میشود.
او گفت: این آثار مانند نوزادی تازه تولدیافته از یکسو نیاز به مراقبت، سلامت تغذیه و فراهم شدن شرایط رشد وبالندگی داشته وازسوی دیگر مانند بیمار آسیبدیده دربخش مراقبتهای ویژه نیازمند بهداشت، پرستاری، پایش و درمان است.
او چالش دیگر را موضوع حفاظت از میراث باستانشناسی کشور در جریان طرحهای عمرانی وتوسعهای خردوکلان از لولهکشی آب وگاز تاطرح های بزگ سدسازی وراهسازی دانست که تهدیدی جدی برا ی محوطههای باستانشناسی گسترده ناشناخته وشناخته شده نهفته درخاک است.
وی با اشاره به چالشهای اساسی پژوهشکده باستانشناسی برای تحقق اهدافش ، نخستین چالش را موضوع آموزش باستانشناسی کشور دانست و گفت: درحال حاضر۴۲مرکز آموزشی رشته باستانشناسی را ارایه میدهند و با هزاران فارغالتحصیل که درخواست اشتغال دارند وامکان جذب همه این افراد وجود ندارد. روبرو هستیم.
وی اصلیترین وبزرگترین چالش باستانشناسی کشور را موضوع مدیریت وحفاظت محوطههای باستانشناسی پیش از کاوش، ضمن کاوش وپس از کاوش دانست و گفت: آثار باستانی سالها در زیر خاک به یک وضعیت ثبات رسیدهاند که بعد از کاوش وازخاک خارج شدن دچار هوازدگی و از دست دادن رطوبت شده وروند تخریب آنها آغاز میشود.
او گفت: این آثار مانند نوزادی تازه تولدیافته از یکسو نیاز به مراقبت، سلامت تغذیه و فراهم شدن شرایط رشد وبالندگی داشته وازسوی دیگر مانند بیمار آسیبدیده دربخش مراقبتهای ویژه نیازمند بهداشت، پرستاری، پایش و درمان است.
او چالش دیگر را موضوع حفاظت از میراث باستانشناسی کشور در جریان طرحهای عمرانی وتوسعهای خردوکلان از لولهکشی آب وگاز تاطرح های بزگ سدسازی وراهسازی دانست که تهدیدی جدی برا ی محوطههای باستانشناسی گسترده ناشناخته وشناخته شده نهفته درخاک است.
نبود مجازات عامل تعرض به آثار تاریخی
چوبک گفت: هرچند قانون صراحتا لزوم استعلام ازسازمان میراث فرهنگی پیش ازتصویب طرحهای عمرانی را پیشبینی کرده است ولی متاسفانه به علت نبود پیش بینی مجازات وگرفتن خسارت وجریمه یا نبود تمایل به بکارگیری این ابزاردر سازمان میراث فرهنگی؛ بسیاری ازعملیات عمرانی بدون اطلاعرسانی انجام میشود.
او افزود: در این موارد به گونهائی سازمان رابایک عمل انجام شده رو به رو میسازند که میلیاردها از سرمایه ملی صرف شده و ادامه آن نه یک ضرورت بلکه به یک اجبار و ناچاری تبدیل میشود.
وی گفت: دراین رهگذر بسیاری ازثروتهای میراثی کشور دراین چرخه نابود شده که جیران ناپذیربوده ومطالعاتی که بعضا پس از این عملیات انجام میشود مخدوش ، ناقص و شتابزده است.
چوبک گفت: هرچند قانون صراحتا لزوم استعلام ازسازمان میراث فرهنگی پیش ازتصویب طرحهای عمرانی را پیشبینی کرده است ولی متاسفانه به علت نبود پیش بینی مجازات وگرفتن خسارت وجریمه یا نبود تمایل به بکارگیری این ابزاردر سازمان میراث فرهنگی؛ بسیاری ازعملیات عمرانی بدون اطلاعرسانی انجام میشود.
او افزود: در این موارد به گونهائی سازمان رابایک عمل انجام شده رو به رو میسازند که میلیاردها از سرمایه ملی صرف شده و ادامه آن نه یک ضرورت بلکه به یک اجبار و ناچاری تبدیل میشود.
وی گفت: دراین رهگذر بسیاری ازثروتهای میراثی کشور دراین چرخه نابود شده که جیران ناپذیربوده ومطالعاتی که بعضا پس از این عملیات انجام میشود مخدوش ، ناقص و شتابزده است.
ضرورت ایجاد واحد پایش طرح های عمرانی
رییس پژوهشکده باستانشناسی اظهار داشت: در این راستا ایجاد واحد پایش طرحهای عمرانی دراستانها جهت تعامل و همکاری با پژوهشگاه نیازاست .
چوبک گفت: درپژوهشگاه آییننامه و دستورالعملی تدوین شد ه است که برطبق قانون پس از مطالعات توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی واعلام کفایت پژوهش هرگونه تصمیمگیری درباره توقف یا صدور مجوز ساخت وساز یا آبگیری برای طرحهای عمرانی به عهده معاونت میراث فرهنگی و شورای فنی متشکل از معاونت میراث فرهنگی کشور – پژوهشگاه ونماینده استان خواهد بود.
او افزود: همچنین برای طرحهای بزرگ که درآن چندین هیأت شرکت دارند؛ تعیین مدیر اجرائی وعلمی پروژه ازطرف پژوهشکده پیشبینی شد ه است که این تجربه پاسخگوی اهداف و مدیریت یکپارچه مطالعات باستانشناسی در طرحهای عمرانی است.
رییس پژوهشکده باستانشناسی اظهار داشت: در این راستا ایجاد واحد پایش طرحهای عمرانی دراستانها جهت تعامل و همکاری با پژوهشگاه نیازاست .
چوبک گفت: درپژوهشگاه آییننامه و دستورالعملی تدوین شد ه است که برطبق قانون پس از مطالعات توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی واعلام کفایت پژوهش هرگونه تصمیمگیری درباره توقف یا صدور مجوز ساخت وساز یا آبگیری برای طرحهای عمرانی به عهده معاونت میراث فرهنگی و شورای فنی متشکل از معاونت میراث فرهنگی کشور – پژوهشگاه ونماینده استان خواهد بود.
او افزود: همچنین برای طرحهای بزرگ که درآن چندین هیأت شرکت دارند؛ تعیین مدیر اجرائی وعلمی پروژه ازطرف پژوهشکده پیشبینی شد ه است که این تجربه پاسخگوی اهداف و مدیریت یکپارچه مطالعات باستانشناسی در طرحهای عمرانی است.
رواج گنجیابی چالش مهم باستانشناسی
رییس پژوهشکده باستانشناسی گفت: چالش مهم دیگر که آثار ارزشمند باستانشناسی راتهدید میکند رواج گنج یابی وتبلیغ گنجیابها درجامعه و در دنیای مجازی و درخواستهای کاوش درسطوح مختلف جامعه از سازمان و پژوهشکده است .
او افزود: بایستی راهکارهای جدی حقوقی و قانونی برای پاسخگوئی به این درخواستهای نابجا اتخاذ کرد واخذ جریمه ونیز مجازاتهای مناسب پیشبینی شود
رییس پژوهشکده باستانشناسی گفت: سه روز گردهمایی باستان شناسی ایران با هفت نشست وتعداد۴۳ سخنرانی مروری برگزیده های فعالیت های باستانشناسی کشور درسال ۱۳۹۴ است که با برگزاری کارگاه آموزشی باستان سنجی و نمایشگاه یافته های باستان شناسی همراه خواهد بود .
او در ادامه با ارایه گزارشی از فعالیت های پژوهشکده باستانشناسی در سال ۱۳۹۴ گفت: پژوهشکده باستانشناسی درسال ۱۳۹۴ باصدور۱۴۲ مجوز برای بررسیهای باستانشناسی ،کاوش ، گمانهزنی به منظور تعیین عرصه وحریم ، گمانهزنی استعلامی ومطالعات طرحهای عمرانی نقش حاکمیتی ومدیریت علمی فعالیتهای باستانشناسی کشور را با نظارت براجرای برنامهها ایفا کرده است.
به گفته چوبک، پوشش استانی نشان میدهد؛ برخی استانها مانند بوشهر و یزد هیچگونه پژوهش باستانشناسی نداشتهاند که این قابل تامل و پرسش است و لرستان بیشترین پژوهشهای باستانشناسی با طرحهای عمرانی داشته است.
رییس پژوهشکده باستانشناسی گفت: چالش مهم دیگر که آثار ارزشمند باستانشناسی راتهدید میکند رواج گنج یابی وتبلیغ گنجیابها درجامعه و در دنیای مجازی و درخواستهای کاوش درسطوح مختلف جامعه از سازمان و پژوهشکده است .
او افزود: بایستی راهکارهای جدی حقوقی و قانونی برای پاسخگوئی به این درخواستهای نابجا اتخاذ کرد واخذ جریمه ونیز مجازاتهای مناسب پیشبینی شود
رییس پژوهشکده باستانشناسی گفت: سه روز گردهمایی باستان شناسی ایران با هفت نشست وتعداد۴۳ سخنرانی مروری برگزیده های فعالیت های باستانشناسی کشور درسال ۱۳۹۴ است که با برگزاری کارگاه آموزشی باستان سنجی و نمایشگاه یافته های باستان شناسی همراه خواهد بود .
او در ادامه با ارایه گزارشی از فعالیت های پژوهشکده باستانشناسی در سال ۱۳۹۴ گفت: پژوهشکده باستانشناسی درسال ۱۳۹۴ باصدور۱۴۲ مجوز برای بررسیهای باستانشناسی ،کاوش ، گمانهزنی به منظور تعیین عرصه وحریم ، گمانهزنی استعلامی ومطالعات طرحهای عمرانی نقش حاکمیتی ومدیریت علمی فعالیتهای باستانشناسی کشور را با نظارت براجرای برنامهها ایفا کرده است.
به گفته چوبک، پوشش استانی نشان میدهد؛ برخی استانها مانند بوشهر و یزد هیچگونه پژوهش باستانشناسی نداشتهاند که این قابل تامل و پرسش است و لرستان بیشترین پژوهشهای باستانشناسی با طرحهای عمرانی داشته است.
بهرهگیری از منابع خودی برای فهم تاریخ ایران
سید جواد طباطبایی عضو هیأت علمی دایرهالمعارف اسلامی دیگر سخنران این نشست با اشاره به اینکه بخش مهمی از تاریخ باستانی ایران را اروپاییها و غربیها مورد مطالعه قرار دادهاند تصریح کرد: طبعا آنچه درباره تاریخ و فرهنگ ایران در پیش از اسلام گفته شده درذیل دانش اروپایی جای میگیرد.
او با بیان اینکه برای فهم تاریخ ایران باید از منابع خودمان بهره بگیریم افزود: اگر بخواهیم با مفاهیم تاریخنویسی ایرانشناسان و اروپاییها ایران را مطالعه کنیم امکان دارد ویژگیهای زیادی ازتاریخ ایران فراموش شود.گفتنی است، پانزدهمین کنگره باستانشناسی از پانزدهم تا هفدهم اسفندماه به مدت سه روز در حال برگزاری است و در آن باستانشناسان ایرانی و خارجی به ارایه بخشی از فعالیتهای باستانشناسی در محوطههای باستانی کشور در سال ۱۳۹۴میپردازند .پایان پیام
سید جواد طباطبایی عضو هیأت علمی دایرهالمعارف اسلامی دیگر سخنران این نشست با اشاره به اینکه بخش مهمی از تاریخ باستانی ایران را اروپاییها و غربیها مورد مطالعه قرار دادهاند تصریح کرد: طبعا آنچه درباره تاریخ و فرهنگ ایران در پیش از اسلام گفته شده درذیل دانش اروپایی جای میگیرد.
او با بیان اینکه برای فهم تاریخ ایران باید از منابع خودمان بهره بگیریم افزود: اگر بخواهیم با مفاهیم تاریخنویسی ایرانشناسان و اروپاییها ایران را مطالعه کنیم امکان دارد ویژگیهای زیادی ازتاریخ ایران فراموش شود.گفتنی است، پانزدهمین کنگره باستانشناسی از پانزدهم تا هفدهم اسفندماه به مدت سه روز در حال برگزاری است و در آن باستانشناسان ایرانی و خارجی به ارایه بخشی از فعالیتهای باستانشناسی در محوطههای باستانی کشور در سال ۱۳۹۴میپردازند .پایان پیام