ترجمه کتاب دو جلدی «مسائل اجتماعی» نوشته دکتر جان مشونیس، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه کنیون گامبیر اوهایو آمریکا، از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.
به گزارش پایگاه خبری گلونی، این کتاب توسط دکتر هوشنگ نایبی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ترجمه و با همکاری شورای اجتماعی کشور منتشر شده است.
کتاب «مسائل اجتماعی» با زبانی روان، تلاش دارد تا درکی عمیق از مسائل اجتماعی دنیای معاصر را، با تکیه بر جامعه آمریکا، فراهم آورد و نشان دهد که مسئله اجتماعی چیست و چه راه‌حل‌هایی دارد.
جان مشونیس، نویسنده این کتاب، دانشآموخته جامعه شناسی دانشگاه پنسیلوانیاست و بیش از ۳۰ سال است که مبانی جامعه شناسی و مسائل اجتماعی درس می دهد و در باره حیات اجتماعات محلی، روابط صمیمانه در خانواده، تکنولوژی جدید اطلاعات و آموزش جهانی تحقیق و پژوهش می‌کند و آثار فراوانی هم در این زمینه دارد. شهرت مشونیس بیشتر در نوشتن کتابهای درسی چون مبانی جامعه شناسی است.
نویسنده کتاب، ضمن واکاوی مسائل اجتماعی دست به گریبانِ جامعه آمریکا، خط‌مشی و رویکرد سیاسی جامعه آمریکا را نسبت به هر مسئله می‌شکافد و نشان می‌دهد که شهروندان آمریکایی برای حل مسائل اجتماعی خود، شایسته است چه رویکردی را در عرصه سیاست برگزینند و چگونه با حساسیت و فعالیت سیاسی خود، به حل مسائل سیاسی جامعه‌شان یاری رسانند.
این کتاب در دو جلد و در ۱۷ فصل تدوین شده است؛ فقر و ثروت، نابرابری نژادی و قومی، نابرابری جنسیتی، سالخوردگی و نابرابری، جرم، خشونت و نظام قضایی، گرایش جنسی، اعتیاد، تندرستی جسمی و روانی، اقتصاد و سیاست، کار و محیط کار، زندگی خانوادگی، آموزش، زندگی شهری، جمعیت و نابرابری جهانی، تکنولوژی و محیط زیست و جنگ و تروریسم هفده فصل این کتاب است.
کتاب «مسائل اجتماعی» اگرچه برگرفته از رصد محققی آمریکایی از اجتماع خویش است اما مسائل مطرح شده در آن و حداقل رویکرد اتخاذ شده از سوی پژوهشگرش، خاص جامعه غربی نیست و فرآیند جهانی شدن علم، فرهنگ و اقتصاد، جامعه کنونی ما را نیز با آنها همراه کرده است. لذا پرداختن و تعمق بیشتر بر مسائل مطرح شده در کتاب، علاوه بر آن‌که افق گسترده‌تری را به روی سیاستگذاران و محققان داخلی حوزه علوم اجتماعی ایران می‌گشاید، بلکه به گسترده‌شدن درک درست عامه از مسئله اجتماعی نیز یاری می‌رساند و می‌تواند به کاهش مسائل و آسیب‌های اجتماعی در جامعه ایران کمک نماید.
یکی از اهداف این کتاب، جلب توجه خوانندگان به موضوعات سیاسی دنیای امروز است. این هدف از آن رو مهم است که سیاست، موضوع مهمی در پرداختن به مسائل اجتماعی است.
نویسنده این اثر معتقد است که: این کتاب همه موضوعات و مناقشات امروز را نه تنها برای دانشجویان کشور که تنها نیمی از آنها پای صندوق رأی میروند، بلکه برای تمام کسانی که برای آینده کشور اهمیت قائلاند تشریح می‌کند.
وی همچنین تأکید می‌کند که: مسئولیت ما شهروندان ایجاب می‌کند در باره موضوعات سیاسی بیشتر بدانیم تا بتوانیم تصمیم بگیریم چه دیدگاهی شایسته حمایت است.
نویسنده کتاب مسائل اجتماعی با بیان اینکه سیاست همه چیز را در بر می‌گیرد، مدعی است که این کتاب به خواننده کمک می‌کند به شهروند سیاسی فعال تبدیل شود. از این رو در هر فصل دیدگاههای سیاسی گوناگون درباره موضوعات فراوان به میان آمده تا خوانندگان و به‌ویژه دانشجویان برای ورود به سیاست، توانمند و از اطلاعات و مفاهیم درخور برای تحلیل موضوعات امروز برخوردار شوند.
این کتاب با ارائه سیاست و نظریه جامعه‌شناسی در هر فصل، تفاوتی اساسی و جالب با کتابهای دیگر دارد.
این کتاب همچنین از رویکرد تعبیرگرایی اجتماعی چنددیدگاهی استفاده می‌کند. با چنین رویکردی، محور این کتاب این است که اساساً چگونه و چرا موضوعات معینی مسئله اجتماعی به شمار میآیند.
کتاب مسائل اجتماعی، شامل آخرین داده هاست که با تحلیل نظری موضوعات و مناقشات امروز کامل می‌شود.
همچنین همه فصلهای کتاب شامل تحلیل نظری در چارچوب رویکرد ساختاری کارکردی، تعامل نمادین و تضاد اجتماعی است.
گنجاندن نظریه در هر فصل نیز این کتاب را ابزاری برای آموزش مبانی جامعه شناسی قرار می‌دهد.
کتاب مسائل اجتماعی در پنج بخش تنظیم شده است:
۱٫ در بخش اول، «رویکرد اساسی جامعه شناسی» رشته جامعه شناسی و مطالعه مسائل اجتماعی به دانشجویان معرفی می‌شود. این بخش شامل یک فصل است: «جامعه شناسی مطالعه مسائل اجتماعی»؛ در این فصل تعریف مسائل اجتماعی و کاربرد دیدگاه متمایز جامعه شناسی در مطالعه مسائل اجتماعی به میان میآید و نشان داده می‌شود که جامعه‌شناسی، عموماً از چه روشهایی برای گردآوری دادهها و اطلاعات استفاده می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه رویکردهای نظری عمده جامعه‌شناسی بهکار برده می‌شود.
۲٫ بخش دوم با عنوان «نابرابری اجتماعی» موضوعات قشربندی اجتماعی مبتنی بر طبقه و نژاد و جنسیت را در چهار فصل تبیین می‌کند: فصل دوم «فقر و ثروت»، فصل سوم «نابرابری نژادی و قومی»، فصل چهارم «نابرابری جنسیتی» و فصل پنجم «سالخوردگی و نابرابری»
۳٫ بخش سوم به «مسائل انحرافات و همنوایی و سلامت» می‌پردازد و در قالب فصلهای ششم تا نهم به‌ترتیب «جرم و خشونت و نظام قضایی»، «گرایش جنسی»، «اعتیاد» و «تندرستی جسمی و روانی» را در جامعه آمریکا بررسی می‌کند.
۴٫ بخش چهارم کتاب با عنوان «مسائل نهادهای اجتماعی»، به موضوع‌های «اقتصاد و سیاست»، «کار و محیط کار»، «زندگی خانوادگی»، «آموزش»و «زندگی شهری» در قالب فصلهای ۱۰ تا ۱۴ می‌پردازد.
۵٫بخش پنجم و نهایی کتاب نیز با عنوان «مسائل جهانی» و در قالب سه فصلِ ۱۵ تا ۱۷ «جمعیت و نابرابری جهانی»، «تکنولوژی و محیط زیست» و «جنگ و تروریسم» را تحلیل می‌کند.
این «مسائل اجتماعی» با بیان انواع موضوعاتی که دیدگاههای گوناگون سیاسی مسئله به شمار میآورند و راهحلی که برای آن قائلاند «سیاست را در کنار مسائل اجتماعی قرار می‌دهد».
در تمام فصلهای این کتاب، برای تحلیل همه موضوعها از سه رویکرد نظری عمده تضاد اجتماعی، تعامل نمادین و ساختاری کارکردی استفاده شده است. کانون مباحث این کتاب نه تنها مسائل اجتماعی بلکه «راه حلها» نیز هست. از این رو بخش عمدهای از هر فصل به سیاست اجتماعی اختصاص دارد.
خوانندگان در هر فصل این کتاب نه تنها اطلاعاتی در مورد آمریکا کسب میکنند بلکه اطلاعاتی هم در مورد کشورهای دیگر به دست میآورند.
این کتاب با عکسها، نقشهها و موضوعات گوناگون، بازتاب تنوع و کثرت اجتماعی آمریکا و دنیاست. مؤلف کوشیده صدای همه مردم از زن و مرد گرفته تا پیر و جوان و آفریقاییتبار، آسیایتبار، لاتینیتبار،عربتبار و میراث اروپایی و هم دیدگاههای گوناگون را منعکس کند.
از دیگر مواردی که بر اهمیت و شایستگی این کتاب می‌افزاید، حضور بخشی تحت عنوان «داستان شخصی» است. داستان شخصی، تجربه زیسته و شخصی افرادی از جامعه آمریکاست که گاه با عمق وجود، مسئله‌ای اجتماعی را درک کرده و با آن زیسته‌اند. داستان‌های شخصی این کتاب علاوه بر آن‌که برای لحظاتی، مخاطب را از فضای نظری مباحث بیرون می‌کشد، ذهن و روان او را به عنوان یک انسان، درگیر درکی عمیق از زندگی انسانی دیگر، در گوشه‌ای دیگر از دنیا می‌سازد و به شناخت بهتر مسئله، یاری می‌رساند.
همچنین، جدولی با عنوان «گوناگونی: نژاد، طبقه و جنسیت»، نیز در هر یک از فصول کتاب، گنجانده شده است. در این جدول، مسائل اجتماعی از منظر تبعیض‌آمیزشان و در رابطه با مفاهیم مناقشه‌برانگیز نژاد، طبقه و جنسیت، بررسی شده‌اند و در پایان نیز مخاطب را در قالب چند پرسش، به تفکر واداشته است. از دیگر ویژگی‌هایی که اثر مشونیس را برجسته می‌سازد، توجه او به وضعیت ایالت‌های مختلف آمریکا و چگونگی توزیع مسائل اجتماعی مطرح شده در کتاب، میان آن‌هاست. برای این منظور، نویسنده در هر فصل با ارائه نقشه‌ای تحت عنوان «ملت گوناگون»، به‌خوبی وضعیت ایالت‌های جامعه آمریکا را از نظر میزان درگیری‌شان با مسائل اجتماعی نشان می‌دهد. اما در این بین، تنها مشونیس به جامعه آمریکا بسنده نمی‌کند و درصدد برمی‌آید تا مسائل اجتماعی جامعه خویش را در گستره‌ای جهانی نیز بشکافد؛ لذا با طراحی جدول دیگری با عنوان «مسائل اجتماعی در گستره جهانی»، به وضوح از سیطره جهانی‌شدن مسئله‌های اجتماعی پرده برمی‌افکند و نشان می‌دهد که جامعه آمریکا، چگونه از مسائل سایر جوامع متأثر شده و به چه میزان خود عامل انتشار و توزیع مسائل اجتماعی به سایر نقاط دنیاست.
نکته مهم دیگری که در معرفی این اثر می‌توان به آن اشاره کرد، نگاه تاریخی مشونیس به مسائلی است که از آنها تحت عنوان مسائل اجتماعی یاد می‌شود. این نگاه تاریخی که با برجسته‌‌سازی نقطه آغازین طرح یک مسئله به عنوان مسئله اجتماعی مطرح می‌شود، با عنوان «لحظه سرنوشت‌ساز» در کتاب روایت شده است. این روایت‌ها که گاه جذاب و گاه تکان‌دهنده‌اند، به خوبی نشان می‌دهند که چگونه مواردی که برای جامعه امروز آمریکا واضح، بدیهی و قانونی بلامنازع تلقی می‌شود، زمانی مطلقاً از این ویژگی‌ها برخوردار نبوده و حتی بارورشدن یک حرکت اجتماعی برای اصلاح و تغییر مسئله اجتماعی، در باور کسی جای نداشته است.
نویسنده این کتاب تأکید می‌کند که کتاب مسائل اجتماعی با این امید نوشته شده که برانگیزنده روح اجتماع و شور و شوقی باشد که در درون همه ما وجود دارد.
ترجمه ویراست چهارم کتاب مسائل اجتماعی در دو جلد و به بهای ۶۲ هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات روانه بازار نشر شده است.
پایان پیام