باید با تفکر انتقال آب برخورد کنیم
استاد مدیریت آب و محیط‌زیست دانشگاه امپریال کالج لندن با بیان این‌که اکنون وزارت نیرو اذعان می‌کند که در سدسازی افراط کرده است اما متوجه نیست که انتقال آب همان زیان سدسازی را به‌دنبال دارد، نسبت به تبعات خشکسالی اجتماعی اقتصادی و ورشکستگی آبی در خوزستان هشدار داد.
به گزارش پایگاه خبری گلونی دکتر کاوه مدنی در نخستین اکران فیلم مستند “مادرکشی” (گزارشی دردناک از وضعیت حکمرانی آب در ایران) در اهواز که شب گذشته، یکشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه در سینما هلال برگزار شد، با انتقاد از سدسازی و انتقال آب بین‌حوضه‌ای اظهار کرد: جای تعجب است که در استانی که آب و انرژی کشور را تأمین می‌کند تاکنون پس از سال‌ها فیلم مادرکشی به نمایش گذاشته نشده است درحالی‌که این فیلم می‌تواند ما را به بازنگری در باورهای گذشته خود ترغیب کند و متوجه این موضوع شویم که برخی موارد که به‌عنوان نماد توسعه و افتخار از آن‌ها یاد می‌کردیم، می‌توانند در درازمدت نقش معکوسی داشته باشند.
وی با بیان این‌که هنوز از تفکر سازه‌ای و مهندسی رنج می‌بریم، تصریح کرد: این همان مکتبی است که راه‌حل تمام دردها را در تکنولوژی می‌داند و معتقد است پروژه‌های بزرگ و چشمگیر می‌تواند مشکلات ما را حل کند که متأسفانه هنوز آن را رها نکرده‌ایم؛ هنوز تنبیه نشد‌ه‌ایم و متوجه نیستیم.
باید با تفکر انتقال آب برخورد کنیم
استاد دانشگاه امپریال کالج لندن ادامه داد: اکنون وزارت نیرو اذعان می‌کند که در سدسازی افراط کرده اما متوجه نیست که انتقال آب همان زیان سدسازی را به‌دنبال دارد؛ این سؤال مطرح می‌شود که چرا اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟ مشکل ما افراط در تکنولوژی است و این مسأله امروز ما را گرفتار کرده است.
مدنی با بیان این‌که خوزستان در پایین‌دست مشکلات بسیاری دارد، گفت: این مشکلات بیشتر خواهد شد. در سطح کشور آب در حال محدودتر شدن است و همه استان‌ها دچار این معضل هستند. باید به دنبال راه‌حل برای این مشکل باشیم و این سؤال را مطرح کنیم که آیا با انتقال آب مشکل تمام استان‌ها برطرف خواهد شد یا این‌که انتقال آب برخی از مناطق را تشنه‌تر می‌کند؟
انتقال آب منطقه را تشنه‌تر کرده است
وی با بیان این‌که نتایج تحقیقات در حوزه زاینده‌رود نشان می‌دهد که انتقال آب، افزایش تقاضا را به دنبال داشته و منطقه را تشنه‌تر کرده است، تصریح کرد: در این حوزه به جای کنترل تقاضا، انتقال آب مد نظر قرار گرفته که مشکل را تشدید کرده است؛ این مشکل ناشی از دیدگاهی است که در بخش مدیریت آب وجود دارد که اگر به یک بخش فکر می‌شود، مسائل دیگر بخش‌ها و جنبه‌های آن نادیده گرفته می‌شود.
دانشیار مرکز سیاست محیط‌زیست دانشگاه امپریال کالج لندن با اشاره به این‌که مدرنیته را اشتباه فهمیده‌ایم، اظهار کرد: تفکر ما در گذشته اشتباه بود؛ در چند سال گذشته سدها نماد غرور و خوشحالی بود و متوجه نبودیم که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است. اکنون این نگرش در حال تغییر است اما برای تغییر این نگرش بهای زیادی پرداخت می‌شود.
بازخواست وظیفه ماست و باید عادی شود
مدنی عنوان کرد: گرد و خاک وحشتناک اهواز درد بزرگی است اما نسبت به آن یک حالت بی‌تفاوتی و طبیعی انگاشتن مسأله، در حال شکل‌گیری است؛ کم‌آبی در خوزستان در حال افزایش است، شهروندان و سمن‌های زیست‌محیطی خوزستان این حق را دارند که نگران باشند و مسئولیت دارند که اعتراض کنند.
وی ادامه داد: باید با تمام طرح‌های توسعه که کمترین میزان ضرر به محیط‌زیست را دارند، مقابله کرد و باید در خصوص آن‌ها پاسخ داده شود؛ مقابله نباید فقط احساسی بلکه باید مستند باشد. این بازخواست وظیفه ماست و باید عادی شود. محیط‌زیست به‌عنوان یک حق به رسمیت شناخته شده است و امروزه می‌توانیم نقد کنیم.
استاد مدیریت آب و محیط‌زیست دانشگاه امپریال کالج لندن با بیان این‌که خوزستان با خشکسالی اقتصادی مواجه است، گفت: بارها گفته شد که مشکل کشور در کاهش بارندگی نیست بلکه اتفاقی که رخ داده، خشکسالی اجتماعی و اقتصادی است که ورشکستگی آبی را دنبال دارد و زمانی حاصل می‌شود که نیازها بیش از آب موجود بروز کند و به تبع آن زمین نشست کند و تالاب‌ها خشک شوند.
با عکس چند فلامینگو گول نخوریم/درکی از مشکلات خوزستان در کشور وجود ندارد!
مدنی عنوان کرد: بحث ما در خصوص تأثیرات درازمدت است، پس با عکس چند فلامینگو گول نخوریم. نیاز است که به‌عنوان شهروند نیز رفتار خود را تغییر دهیم؛ این‌که همدیگر را متهم کنیم دردی را از کشور درمان نمی‌کند.
وی با اشاره به مشکلات زیست‌محیطی خوزستان افزود: در خوزستان در زمینه‌ی آلودگی منابع آب مشکلات مثال‌زدنی بسیاری وجود دارد که در کشور به آن‌ها بها داده نشده و درکی از آن‌ها وجود ندارد؛ مشکلات خوزستان به‌راحتی و یک‌شبه و حتی ۱۰ ساله حل نمی‌شود.
دانشیار مرکز سیاست محیط‌زیست دانشگاه امپریال کالج لندن با تأکید بر این‌که باید به شکل مستند و غیراحساسی با مشکلات مقابله کرد، گفت: باید دانش را افزایش و اطلاع‌رسانی درستی به مردم انجام دهیم؛ باید توجیه کنیم که چرا برخی سدها موجب بروز این مشکلات شده‌اند. نیاز است که دغدغه ما بیشتر شود و به نحو درست افراد بیشتری حساس شوند که معنای انتقال آب از سرشاخه‌های کارون چیست؟
مدنی با بیان این‌که مشکلات انتقال آب تنها به مبداء مربوط نمی‌شود، عنوان کرد: مشکل انتقال آب تنها فشار به مبداء نیست بلکه مقصد را نیز وابسته و گرفتار می‌کند. تا پنج سال می‌توان با انتقال آب مشکل مقصد را حل کرد اما در آینده مقصد نیز دچار مشکل می‌شود. مشکل انتقال آب منطقه‌ای و بالادست و پایین‌دست هم نیست بلکه مشکل کشور است.
باید با تفکر انتقال آب در هر جای کشور برخورد شود
وی ادامه داد: باید با تفکر انتقال آب در هر جای کشور برخورد و در مقابل آن ایستادگی کنیم و بپرسیم چرا؟ به‌عنوان شهروند این حق را داریم و این حق به رسمیت شناخته شده است؛ با از بین رفتن تالاب‌ها، هورالعظیم، پریشان، دریاچه ارومیه، زاینده‌رود و … این حق رسمیت یافته است که باید از آن به نحو مطلوب استفاده کرد.
دانشیار مرکز سیاست محیط‌زیست دانشگاه امپریال کالج لندن با بیان این‌که باید به دنبال راه‌حل باشیم، عنوان کرد: کشورهایی در زمینه‌ی محیط‌زیست موفق بودند که در آن‌ها مشارکت مردم بسیار بالا و مشارکت کشاورزان در مدیریت منابع آب نیز قوی بوده است؛ نهادهای مدنی باید قدرتمند شوند.
خوزستان؛ مشکلات محلی و انتفاع ملی!
مدنی با تأکید بر این‌که مردم خوزستان باید حساس‌تر باشند، گفت: باید فعالان استان به دیگران توضیح دهند که چرا باید نگران باشیم. استان این حجم آب و انرژی را برای کشور تأمین می‌کند اما مشکلات آن محلی و انتفاع آن ملی است! کسی که در تهران از برق استفاده می‌کند از خوزستان بهره می‌برد اما نه گرد و غبار و نه مشکلات کشاورزان خوزستان را درک نمی‌کند؛ باید به دنبال تغییر این نوع نگاه باشیم.
در حاشیه اکران فیلم مادرکشی که برای نخستین‌بار در اهواز به نمایش درآمد، تعدادی از حاضران اعتراض خود را نسبت به انتقال آب از سرشاخه‌های کارون با در دست داشتن پلاکاردهایی اعلام کردند.
این فیلم مستند به کارگردانی کمیل سوهانی و توسط مرکز تحقیقات ریاست‌جمهوری ساخته شده است که بحران آب ناشی از سدسازی، انتقال آب و مدیریت غلط منابع در کشور را به تصویر می‌کشد.
پایان پیام
منبع: ایسنا
