در دنیای امروزی مطبوعات در جهتدهی به افکار عمومی و هدایت و کنترل جریانهای مختلف و حمایت از حقوق جامعه نقش مهمی بر عهدهدارند و بهعنوان پل ارتباطی میان مردم و مسئولان باید ایفاگر رسالتی خطیر باشند. چنین است که از آزادی مطبوعات و رسانهها در جوامع بشری بهعنوان رکن چهارم دموکراسی در عصر حاضر یاد میشود .
به گزارش پایگاه خبری گلونی، روزنامه و مطبوعات در کشور ما قدمتی به ۱۸۰ ساله دارد. نخستین روزنامه چاپی ایران، در دوره سلطنت «محمدشاه قاجار» از سوی «میرزا صالح شیرازی» در تهران منتشر شد. نخستین شماره این نشریه ماهانه که دارای نام مخصوصی نبود و به تقلید از واژه روزنامه در زبان انگلیسی، «کاغذ اخبار» نامیده میشد، در ۲۵ محرم ۱۲۵۳ قمری (اول ماه مه ۱۸۳۷ م) انتشار یافت. بااینکه اولین روزنامهای که به زبان فارسی در ایران چاپ شد، “کاغذ اخبار” بود اما نقطه عطف روزنامهنگاری ایران انتشار “وقایع اتفاقیه” است. در ۵ ربیعالثانی این سال، در سومین سال سلطنت ناصرالدینشاه، به همت میرزا تقیخان امیرکبیر و ادامه اصلاحات موردنظر وی، اولین شماره روزنامه وقایع اتفاقیه در ایران به چاپ رسید و به مدت ده سال بهصورت هفتگی منتشر میشد.پسازاین آغاز روزنامهها و مطبوعات کشور دوران پر فراز و نشیبی را طی سالیان متمادی پشت سر گذراندند از دوران مشروطه تا کودتای ۳ اسفند و خفقان دوران رضاخان تا دوران پهلوی دوم و کودتای ۲۸ مرداد تا انقلاب اسلامی و پسازآن.
به مناسبت برگزاری بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات نگاهی اجمالی به آمار و ارقام وضعیت انتشار مطبوعات کشور طی سالیان گذشته خواهیم داشت. بر اساس آمار و اطلاعات سالنامه آماری کشور تعداد نشریات منتشره طی بازه زمانی ۴۵ ساله ۱۳۴۹ تا ۱۳۹۴ از ۲۰۷ عنوان به بیش از ۸۲۸۷ عنوان رسیده است. بررسی نمودار تعداد نشریات منتشره طی دوره مذکور حاکی از افزایش مقطعی عنوان نشریات در دو سال ابتدای انقلاب و رکود نشریات منتشره طی دوران جنگ تحمیلی است. اما از سالهای انتهایی جنگ تا سال ۱۳۹۴ شاهد افزایش مستمر و مداوم و درعینحال شدید تعداد نشریات کشور بودهایم چنانکه مقایسه تعداد مطبوعات کشور میانسالهای ۱۳۶۸ و ۱۳۹۴ حاکی از افزایش بیش از ۴۷ برابری تعداد نشریات کشور طی سالهای مذکور است.
مقایسه تعداد مطبوعات منتشرشده در تهران و سایر شهرهای کشور به تفکیک فاصله انتشار در سال ۱۳۹۴ نیز گویای این مسئله است که فاصله چندانی در تعداد عناوین روزنامههای چاپشده در سطح کشور در شهر تهران و سایر شهرهای کشور وجود ندارد اما اغلب ماهنامهها، دوماهنامهها و مطبوعات فصلی کشور در شهر تهران به چاپ میرسند و در مقابل بیشتر نشریات هفتگی و دوهفتهنامهها و نیز سایر مطبوعات نظیر گاهنامهها در سایر شهرهای کشور به چاپ میرسند.
همچنین نگاهی به توزیع درصدی مطبوعات منتشره در سطح کشور به تفکیک دوره انتشار در سال ۱۳۹۴ نشاندهندهی این مسئله است که نشریات فصلنامهها بیشترین تعداد نشریات کشور را با بیش از ۲۱ هزار عنوان به خود اختصاص دادهاند درواقع نشریات فصلی بیش از ۳۰ درصد از نشریات کشور را در سال ۱۳۹۴ شامل میشوند. بر همین اساس به ترتیب ماهنامهها با ۲۶٫۸ درصد ، هفتهنامهها با ۱۸ درصد رتبههای بعدی را از حیث سهم از کل نشریات کشور به خود اختصاص دادهاند و کمترین سهم از نشریات کشور مربوط به دوماهنامهها با کمتر ۴ درصد سهم از کل نشریات کشور میباشد.
پایان پیام