پایگاه خبری گلونی، محسن تیزهوش کارشناس ارشد و تحلیلگر محیط زیست: در روزگاری که فشارهای اکولوژیکی بر اقلیم کشور تاثیر منفی گذاشته و بیش از ۹۰ درصد از مساحتِ ایران را گرفتارِ خشکسالی بلندمدت کرده و چالش جهانی تغییر اقلیم نیز بر روی شاخص‌های مختلف آب‌و‌هوایی اثر گذاشته، شاهد تداوم اقداماتی در کارواش‌ها هستیم که با بهره‌کشی از منابع آب به دنبال کسب در آمد هستند!
در این میان بیهوده نیست اگر سخن از ورشکستگی زیستی به میان آورده و آمارهای مستند را به گواهی این حقیقتِ تلخ بگیریم که بسیاری از خط قرمزهای محیطی را با سرعت رد کرده و شوربختانه هنوز هم آنچنان که شایسته است متوجه برخی شغل‌های مخرب در پیرامون خود نباشیم که منابع آبِ شهری را از بین می‌برند و با انواع آلودگی‌ها به شبکه فاضلاب شهری تحمیل می‌کنند! نگارنده از سال‌ها پیش نسبت به کارواشهایی که در شهر خرم‌آباد و اطراف آن فعالیت می‌کنند هشدار داده بودم که این واحدهای خدماتی نه فقط استانداردهای محیط زیستی را رعایت نکرده بلکه در این شرایط که منابع آب شهری جایگاه بسیار ارزشمندی برای ما داشته و دارد را به راحتی مصرف، آلوده و در نهایت هدر می‌دهند! بر اساس نقشه‌های منتشر شده از سوی سازمان هواشناسی کشور، لرستان نیز درگیر خشکسالی است و هر گونه هدررفت آب می‌تواند در آینده‌ای نچندان دور سبب آسیب اجتماعی شود!
شهر خرم آباد میزبان کارواش‌های مخرب محیط زیست است که تعداد قابل توجهی داشته و نشان دهنده حاشیه امن برای تداوم آلودگی و هدر دادن آب شرب شهری هستند. بد نیست بدانیم که بر اساس تحقیقات به عمل آمده مدت زمان شست‌وشوی کامل خودرو در ایران به طور متوسط ۴۵ دقیقه است که بر اساس استانداردهای جهانی باید در کمتر ۶ دقیقه کار شست‌وشو به پایان رسیده باشد؛ بدین ترتیب مدت زمانی که کارواش‌های ایرانی برای شست‌وشوی ماشین‌ها اختصاص می‌دهند ۷ برابر استانداردهای جهانی این کار بوده و به همین دلیل میزان آب مصرفی در کارواش‌های ایرانی به طور میانگین ۲۴۵ لیتر بوده که این آمار نیز ۴ برابر متوسط میزان مصرف در جهان یعنی ۵۹ لیتر است. این آمار در خرم‌آباد و استان لرستان چگونه است، سوالی است که به تحقیق میدانی نیاز داشته اما شواهد نشان دهنده بالا بودن آمار مصرف آب و آلودگی ناشی از فعالیت در این واحدهاست. در اکثر کارواش‌ها صاحبان خودروها خواهان روشویی ماشین خود هستند که در این مورد پساب خروجی دارای موارد معلق بالا، مواد شوینده و در صورتی که خودرو از قبل با مواد براق کننده واکس خورده باشد، محتوی فلزات سنگین نیز خواهد بود. آلوده‌ترین بخش پساب تولیدی اغلب کارواش‌ها به قسمت موتورشویی بازگشته که شامل شست‌وشوی موتور و قسمت‌های جنبی آن می‌شود. همانطور که ذکر شد پساب تولیدی به دلیل استفاده از گازوئیل در کنار شوینده های رایج، خروجی بسیار آلوده ای برای محیط زیست در بر خواهد داشت.در جهان امروز این واحدهای خدماتی نه فقط از آب شرب استفاده نمی‌کنند بلکه با ایجاد یک ساختارِ کاملا هوشمند آب مصرف شده را به راحتی بازیافت و دوباره مورد استفاده قرار می‌دهند. این در حالی که در این کارواش‌ها میزان آب مصرفی برای هر خودرو را سنجیده تا بدین روش هزینه‌های اقتصادی خود را کاهش و یک نهادِ دوستدارِ محیط زیست باقی بمانند. اما در مرکز استان لرستان شاهد واحدهای خدماتی به اسمِ کارواش هستیم که هیچ یک از اصول منطقی و حرفه‌ای را رعایت نکرده و با اقدامات خود ضدِ ساختار محیط زیست شهری عمل کرده تا بدین ترتیب مالیات بسیار سنگینی را به جامعه خود تحمیل نمایند!
شاید بتوان تاریخچه احداث این واحدها در جهان را نزدیک به یک قرن اعلام کرد اما از روز نخست تا به امروز پیشرفت‌هایی حاصل شده که همگی پیرامون کاهش مصرف آب و حل مشکل آلودگی ناشی از شست‌وشوی این وسائل است؛اما سوال اصلی اینجاست که آیا ما نیز همگام با تحول جهانی پیش رفته‌ایم و یا تنها الگو برداری به نگاه غلط کرده‌ایم؟ کارواش‌ها از نظر ضوابط و معیارهای استقرار واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی سازمان حفاظت محیط زیست مصوبه سال ۱۳۷۸ هیئت وزیران در زمره واحدهای خدماتی قرار گرفته و در این قانون کارواش‌های خودروهای سواری در گروه الف مراکز خدماتی منظور شده که این دسته می‌توانند در داخل محدوده خدماتی شهری مشروط به رعایت ملاحظات محیط زیستی از جمله عدم ایجاد آلودگی، استقرار یابند؛ اما آیا به راستی چنین است؟ بدون شک استفاده از کارواش به جای منازل کاری درست و خردمندانه است زیرا مصرف آب در این واحدهای خدماتی بسیار پایین‌تر از منازل بوده و سود اقتصادی نیز به همراه دارد اما هنگامی که کارواش‌های خرم‌آباد و یا حتی در سایر شهرهای استان از آب قابل شرب شهری برای شست و شوی استفاده کرده و پساب ناشی از آن را همراه با فلزات سنگین راهی شبکه‌های جمع‌آوری رواب آب یا فاضلاب می‌کنند، جای بسی تامل و تاسف دارد!
کلام اخر اینکه در بلند مدت با ارسال اخطار و هشدار به این واحدها اتفاق خاصی رخ نداد، امروز نیز با بسته شدن این واحدها مشکل حل نخواهد شد، بلکه بایدآنها را یاری کرد تا سیستم تصفیه فاضلاب را در واحد خود مستقر کرده و از مواد شوینده تجدیدپذیر استفاده کرده و در کنار بازیافت آب و استفاده از آب های غیر شرب، پساب خود را وارد شبکه فاضلاب شهری نکرده و یا در بیرون از شهر سبب آلودگی اکوسیستم های خاکی و آبی و همچنین زمین های کشاورزی نشوند.
پایان پیام
