فلکالافلاک را ایزوگام کردهاند!
به گزارش پایگاه خبری گلونی، روزنامه بهار پرداختن به دغدغه پویش ملی حامیان فلکالافلاک را اینگونه شروع کرده است: «بهار» مسئله بیمسئولیتی در قبال بناهای تاریخی را بررسی میکند.
این روزنامه در ادامه نوشته است: این روزها پویشی درباره آینده و سرنوشت قلعه فلکاافلاک در فضای مجازی به راه افتاده است. زلزلههای اخیر در غرب کشور دوستداران این بنا را نگران کرده است که در صورت رخ دادن زلزلهای بزرگ در لرستان سرنوشت این بنا چه خواهد شد.
این پویش سخنان کارشناسان و هشدارهای آنان را در چند سال اخیر به صورت عکسخبر برای مخاطبان منتشر میکند و مشکلات فلکاافلاک را برای مخاطبان توضیح میدهد. این مشکلات بیش از یک دهه است که قلعه را گرفتار کرده است. در سال ۱۳۸۶ آجرفرش و ایزوگام کردن پشتبام فلکاافلاک بار اضافی به این بنا وارد کرد و باعث ایجاد ترکهای متعدد و نم و رطوبت در بنا شد. مشکلاتی که هنوز فلکاافلاک با آنها درگیر است و طبق شواهد سال به سال نیز بیشتر میشوند. این نم و رطوبت که باعث ایجاد گلسنگ در قلعه میشود خطرات زیادی به همراه خواهد داشت.
فلکالافلاک را ایزوگام کردهاند!
اداره کل میراث فرهنگی لرستان اما در واکنش به این پویش که طیف بزرگی از هنرمندان مطرح و مردم به آن پیوستهاند جوابیهای منتشر کرد و ایدهپردازان این پویش را تهدید به شکایت قضایی کرد. این پویش برای نخستین بار فلکاافلاک را در سطح ملی مطرح کرد و شاید یکی از بزرگترین پویشهایی بود که برای یک بنای تاریخی در ایران انجام شده است. استقبال مردم و هنرمندان مطرح نشان میدهد که این بنا یک بنای ملی است و حفظ آن هم حالا دیگر دغدغه ملی است.
قلعه فلکاافلاک سالهاست با مشکلات عمده و اساسی مواجه است. مشکلاتی که حتی بازدیدکنندگان معمولی قلعه آن را حس میکنند. اما نکته قابل توجه این است که مسئولان میراث لرستان اما با تاکید میگویند: «هیچ خطری قلعه فلکالافلاک لرستان را تهدید نمیکند». یعنی آیا واقعا همه آن مشکلات برطرف شده است. اگر چنین است پس این همه نم و ترک از کجا میآید؟ اعضای این پویش با جستوجو در خبرگزاری مهر نتایج جالبی پیدا کردهاند و ادعا میکنند که حرفهایشان همان حرفهای کارشناسان است که دائم گفته شده اما کسی آنها را نشنیده است.
آنها در جستوجوهای خود نقل قولهایی از مسئولان سابق فلکالافلاک آوردهاندکه به شرح زیر است:
احمد نصراللهی مدیر سابق پایگاه قلعه فلک الافلاک لرستان در مرداد ۱۳۹۵ گفته بود: «در دورههای گذشته هرجایی از پشتبام چایخانه دچار نمزدگی شده اقدام به ایجاد لایهای روی آن کردهاند.»
وی همچنین در مورد نمزدگی دیوارههای قلعه فلکالافلاک نیز گفت: «یک بخشی از نمزدگی مربوط به پشت قلعه است که این موضوع به وجود سرویس بهداشتی تعبیه شده در فضای قلعه برمیگردد که در این راستا اولین کاری که انجام میدهیم این است که این سرویس بهداشتی را جابهجا میکنیم.»
حقیقت درباره نمزدگی قلعه فلکالافلاک کاملا روشن است و اصلا نیاز به تخصص ندارد. پشتبام قلعه در سالهای گذشته بهویژه در سالهای پایانی دهه هشتاد ایزوگام، سیمان و آجرفرش شده است به طوری که و رطوبت راهی برای فرار از این بنا ندارد. مرمتهای غیراصولی همان سالها باعث به وجود آمدن ترکها در قلعه شده است.
مهاجرینژاد مدیر سابق میراث فرهنگی لرستان با اشاره به آخرین مرمتهای صورت گرفته قلعه فلکالافلاک در دی ماه ۱۳۹۳ گفته بود: «آخرین مرمتها مربوط به سال ۸۹ بوده است که به نحو مطلوبی صورت نگرفته است. دو تا سه ماه بعد از این مرمتها ایجاد ترکها در قسمتهای مختلف قلعه شروع شده است.» نم البته فقط به دلیل بارانهای فصلی نیست.
جلیل گلشن قائم مقام رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی در جریان سفر به لرستان گفته بود: «از ظاهر برجها مشخص است که یک حالت رانش پیدا کرده و دیوارهای اطراف نیز حالت رانش دارد و باید مورد بررسی قرار گیرد و تمهیدات حفاظتی و مرمتی در آنها انجام شود تا کاملا تثبیت شود. نمزدگیهای دیواره قلعه نیز مربوط به آبی است که از پایین به بالا میرود و باید مطالعه شود و بنا به حالت خشک دربیاید.»
پس برخلاف نظر مسئولان فعلی که میگویند: «هیچ خطری قلعه فلکالافلاک لرستان را تهدید نمیکند» اتفاقا میبینیم که تهدیدها جدی است و از آن سالها تا به حال کار مرمتی درستی برای خلاصی قلعه از این وضعیت انجام نشده است. یعنی نه پشتبام سبکسازی شده است و نه دقیقا پی بنا مورد مطالعه قرار گرفته است.
در همان سالها اسدی معاون وقت میراث فرهنگی لرستان اظهار کرده بود: «قلعه فلکالافلاک در بستری قرارگرفته که بخشی از آن خاکی و بخشی دیگر سنگی است و به دلیل این اختلاف جنس زمین در زیر بستر این قلعه یک سری نشستهای غیریکنواخت، ترکها و رانشهایی در بدنهها و کف این بنای تاریخی ایجاد شده است.» یعنی هنوز این بستر وجود دارد و هنوز این خطرها بیخ گوش قلعه هستند.
بررسیهای بهار نشان میدهد دستکم از ۱۶ سال پیش هرگونه کار خبری درباره فلکالافلاک با تکذیبهها همراه شده است. این رویه در لرستان سابقهای طولانی دارد. یعنی هر بار که کارشناسان درباره قلعه هشدار دادهاند برخی با قاطعیت هر گونه مشکل بنا را رد کردهاند. این نادیده گرفتن حرف کارشناسان و خبرنگاران، قلعه را حالا به اینجا رسانده است. پیامد این تکذیب کردنها و فشار بر اهل رسانه با گذشت زمان این بوده است که طاق قجری پل کشکان فروریخته است، سنگ نبشته را بُریده و جا به جا کردهاند، نقشهای هومیان و میرملاس تقریبا بین رفته است و پل شاپوری را مانند یک ساختمان امروزی مرمت کردهاند. لرستان است و طبیعت و تاریخش. اگر اینها نباشند کسی به لرستان سفر نخواهد کرد.
آن زمان که به کمدیترین شکل ممکن بنای سلجوقی سنگ نبشته را بُریدند و منتقل کردند به منتقدان برچسب تشویش اذهان عمومی زدند و تهدید به شکایت قضایی کردند، آن روز که خبرنگاران درباره کشکان هشدار دادند گفتند ذرهای از پل کشکان فرو نخواهد ریخت اما ریخت، وقتی درباره رودخانه کشکان نوشتند گفتند کشکان هرگز خشک نمیشود اما شد، وقتی اعتراض کردند که چرا زیرگذر کیو را میسازید و این زیرگذر دریاچه را خشک خواهد کرد، گفتند کیو عمرا خشک نمیشود اما شد و حالا هم درباره قلعه میگویند.
آنها همان حرفهایی که دیگران بارها تکرار کردهاند را میگویند و البته عکسها و فیلمهای تازهای از قلعه دارند که نشان از ترکهایی دارد که حرکت میکنند. ترکهایی که حتی شاهد آنها شکسته است و عکس و فیلم آن در فضای مجازی پخش شده است اما مسئولان لرستان و حتی غلامرضا میثاقیان، مدیرکل حفظ و احیا بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی آنها را با قاطعیت تکذیب میکنند.
آقای میثاقیان به فارس گفته است: «ترکهایی بر روی بنای قلعه فلک الافلاک وجود دارد اما با شاهد گذاری و انجام بررسیهای لازم مشخص شد که این ترکها به مدت ۵ سال است که هیچ حرکتی نداشته و خطری این بنا را تهدید نمیکند.» به نظر میرسد اطلاعات درست از لرستان درباره وضعیت قلعه به تهران نمیرسد و به نظر میرسد این قدر استفاده روابط عمومی میراث لرستان از واژههای استوار و محکم دلیلی باشد بر اوضاع بد ترکها.
سلیمانی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری لرستان در گفتوگویی زنده با برنامه «کاوشگر» رادیو جوان سه بار مورد خطاب قرار گرفت و از او پرسیده شد که آیا قول میدهید در صورت زلزله بزرگ در خرمآباد قلعه همین طور استوار بماند؟ و ایشان هر سه بار از پاسخ شفاف طفره رفت.
پویش ملی حامیان فلک الافلاک در حالی پیش میرود که روابط عمومی لرستان در جوابیه دو مرتبه اعضای این پوش را تهدید به شکایت قضایی میکند و در جوابیهای دیگر مینویسد: «خبری که مبنی بر تخریب قلعه فلک الافلاک خرمآباد توسط یکی از پایگاههای خبری استان ( از قبل سابقه جوسازی علیه میراث فرهنگی لرستان را داشته ) برای نخستین بار منتشرشده، کذب محض است و هیچ خطری قلعه را تهدید نمیکند و این اثر ارزشمند همچنان استوار و محکم ایستاده و خواهد ماند.» عجیب است که یک دستگاه روابط عمومی آن هم در لرستان که سرزمین پلهای باستانی، سایتهای مهم مرغی و اشکانی و غارهای منقوش است نظرش درباره کار رسانهها، جوسازی باشد.
تجربه ثابت کرده است هر وقت رسانهها درباره چیزی هشدار دادهاند اتفاق افتاده است. البته امیدواریم این بار برای فلکالافلاک این طور نباشد.
پایان پیام
