بهره‌کشی بیش از حد از منابع طبیعی خطرناک است
بهره‌کشی بیش از حد از منابع طبیعی خطرناک است
این روند بهره‌کشی از منابع طبیعی بسیار خطرناک است و اگر این موضوع تداوم پیدا کند ما شرایط بسیار وخیمی را در پیش خواهیم داشت.
به گزارش پایگاه خبری گلونی، موسسه متارخ به مناسبت نکوداشت روز جهانی درخت، نشتی با حضور فعالان زیست محیطی، تنی چند از اهالی فرهنگی و چند نفر از اعضای شورای شهر برگزار کرد.
محسن تیزهوش تحلیل‌گر محیط زیست در خصوص وضعیت آب و هوایی دنیا و ایران گفت: ایران قربانی تغییرات آب و هوایی در جهان است و این موضوع سبب می‌شود که ما دچار یک ورشکستگی عمیق زیست اکولوژیکی شویم که حتما این روزها و این سال‌ها موضوع بحران آب هم همینطور خواهد شد.
به گزارش گلونی تیزهوش اظهار داشت: موضوعی امروز ما بحث اقلیم و انسان‌محوری و همچنین موضوع مهم انطباق در دوران ورشکستگی است، در حال حاضر یک زیست اکولوژیک بر کشور ما و همینطور برمنطقه خاورمیانه حاکم است و این زیست گواهی بر این می‌دهد که ما در یک دوران بسیار شدید از لحاظ خشکسالی به سر می‌بریم و این می‌تواند برای ما آسیب‌های بسیار زیادی داشته باشد که همینطور امروز شاهد این اتفاقات و این بحران‌ها هستیم.
وی با طرح این سول که انطباق اکولوژیک به چه معناست، ادامه داد: خیلی از دوستان روزهای گذشته که یکی از یادداشت‌های بنده به همین نام منتشر شد، اظهار کردند که منظور من از موضوع انطباق این است که مردم در مقابل بحران‌های محیط زیستی صبر و تحمل کنند، این در حالی است که منظور بنده این نبود، ما باید با توجه به یک شناخت درست از اقلیم و همینطور مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح و فراهم کردن زیرساخت‌های متناسب با توجه به اقلیم حاکم بر کشورمان، بتوانیم شرایط را برای زیستن در یک محیط زیست سالم فراهم کنیم.
این کارشناس محیط زیست تاکید کرد: همانطور که می‌دانید خیلی از کشورها در حال حاضر در منطقه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم، مثل کشور امارات، قطر و کویت حضور دارند که گرد و غبارها و طوفان‌های بسیار زیادی در آن رخ می‌دهد، اما زیرساخت‌هایشان فراهم است برای اینکه بتوانند این مشکل را تاب بیاورند. ما در حال حاضر نمی‌توانیم به عنوان مثال خرم‌آباد را با یک شهری مثل دوبی، ابوظبی یا دوحه مقایسه کنیم، برای اینکه زیرساخت‌های آن‌ها بسیار فراهم است.
بهره‌کشی بیش از حد از منابع طبیعی خطرناک است
تیزهوش یادآور شد: در اینجا وقتی که از موضوع انطباق صحبت می‌شود، بحث فراهم‌کردن زیرساخت‌ها است، در حال حاضر همانطور که خودتان می‌دانید روزهای گذشته اجلاس بین‌المللی تغییرات آب و هوایی در شهر بن آلمان به اتمام رسید و باز هم سیاستمداران دنیا مثل همیشه با گوش‌های بسته به صدای دانشمندان حوزه اقلیم و اکولوژیست‌ها گوش کردند و باز این کنفرانس به سال بعد منتقل شد.
مدیریت ما برای گازهای گلخانه‌ای خوب نبوده است
تیزهوش افزود: با این همه، ما قربانی تغییرات آب و هوایی هستیم؛ در همین حال که قربانی هستیم، خود ما از بین ده کشور دنیا جزء کشور نهم گازهای گلخانه‌ای هستیم و متاسفانه نتوانستیم آن طور که شایسته است در مقابل این گازهای گلخانه‌ای مدیریت شایسته‌ای داشته باشیم، این موضوع سبب می‌شود که ما دچار یک ورشکستگی عمیق زیست اکولوژیکی شویم که حتما این روزها و این سال‌ها موضوع بحران آب هم همینطور خواهد بود و متاسفانه خیلی از زیستگاه‌های ما و محیط زیست طبیعی ما دچار مخاطرات زیادی شده است، در این میان جوامع محلی ما آسیب‌های بسیار شدیدی را دیده‌اند.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به موضوع خشکسالی شدید خاطرنشان کرد: تشدید خشکسالی در بلندمدت می‌تواند ما را به سمت یک خشکسالی برگشت‌ناپذیر ببرد، اینکه بحران خشکیدگی در لرستان واقعا چقدر جدی است جای سوال دارد، خشکیدگی همانطور که می‌دانید موضوع برگشت‌ناپذیر بودن خشکسالی است و اگر این اتفاق به همین صورت ادامه پیدا کند ما قطعا از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باتنش‌های بسیار زیادی روبرو می‌شویم که خیلی‌هایشان غیرقابل پیش‌بینی است.
بهره‌کشی بیش از حد از منابع طبیعی خطرناک است
تیزهوش ابراز داشت: یکی از مواردی که حتما باید به آن توجه داشته باشیم بحث بازگشت پایداری است؛ درمنطقه زاگرس از آنجایی که سرزمین‌ها از لحاظ ارتفاع شرایط مناسبی دارند و می‌توانند ریزش‌های جوی را جذب کنند و خاک رطوبت داشته باشند برای اینکه امنیت غذایی و تنوع زیستی ما در شرایط مطلوبی باشد باید دقت بیشتری داشت.
وی بیان کرد: اما ما با بهره‌کشی که از منابع طبیعی انجام دادیم به ویژه بحث جنگل‌هایی که ما در استان خودمان داریم متاسفانه بسیاری از این ذخایر اکولوژیکی خود را قربانی یکسری سیاست‌های شتاب‌زده و خالی از هیچگونه ارزیابی و همین طور آمایش سرزمین و بررسی توانایی اکولوژیک کرده‌ایم که امروز می‌توانیم حاصلش را ببینیم، به هرحال بازگشت رطوبت و توقف فرسایش خاک در زاگرس مرکزی که ما در آن قرار گرفته‌ایم بسیار حیاتی است.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به شرایط خشکسالی و نقش درختان در بهبود این شرایط تصریح کرد: خشکسالی بسیار شدید از سمت خوزستان به داخل استان لرستان آمده و این نشانگر این است که ما از منابع آب بهره‌برداری زیادی کرده‌ایم، در کوهدشت، رومشکان، اندیمشک یا شهرهای جنوبی مثل پل‌دختر ما را دچار خشکسالی کرده و در بعضی از شهرها مثل خرم‌آباد در خشکسالی ضعیف و متوسط گرفتار هستیم و این نقشه می‌تواند یک اخطار بسیار جدی باشد.
تیزهوش اضافه کرد: برای ما و داخل استان لرستان که علائم تنوع زیستی روی بقیه استان‌ها و همینطور منابع آب روی کل کشور تاثیر دارد، این روند بسیار خطرناک است و اگر این موضوع تداوم پیدا کند ما شرایط بسیار وخیمی را در پیش خواهیم داشت.
عدم شناخت درست از اقلیم حاکم بر کشور عامل ورشکستگی زیست اکولوژیکی
وی توضیح داد: اینکه چرا دچار این ورشکستگی زیست اکولوژیکی شدیم از آنجایی نشات می‌گیرد که شناخت درستی از اقلیم حاکم بر کشور خود نداشتیم و همین باعث شده که ما زیستگاه‌های بسیار زیادی راداخل کشورمان و به‌خصوص در استان لرستان از دست بدهیم و این باعث شود که تنوع زیستی ما، چه از بُعد گیاهی و جانوری،آسیب جدی ببیند.
بهره‌کشی بیش از حد از منابع طبیعی خطرناک است
این کارشناس محیط زیست ادامه داد: طبق آمارهایی که اعلام شده است بین ۷۵ تا۸۰ درصد حیات وحش کشور در چهار دهه گذشته از بین رفته و باقیمانده آن چیزی بسیار ناچیز است، البته می‌توانم در اینجا به این نکته اشاره کنم که بحث تخریب زیستگاه، اثر بسیار زیادی روی کاهش تنوع زیستی ما گذاشته است.
تیزهوش با اشاره به اقتصاد خطی و غیرسبز، عنوان کرد: وقتی که سرزمینی دچار اقتصاد خطی می‌شود منابع اولیه آن تبدیل به منابع ثانویه و مصرف می‌شود و چرخه بازگشتی برای این اقتصاد وجود ندارد و ما محیط زیستی‌ها از آن به عنوان اقتصاد غیرسبز یاد می‌کنیم، این در آینده‌ای نه‌چندان دور سبب مخاطرات و همینطور چالش‌های عمیقی برای ما خواهد شد.
عامل دیگر ورشکستگی زیست اکولوژیکی بی‌توجهی به جوامع محلی است
وی مطرح کرد: یکی از این دلایلی که ما دچار ورشکستگی زیست اکولوژیکی شدیم بی‌توجهی به جوامع محلی است، آنگونه که شایسته و سزاوار بوده ما به جوامع محلی‌مان نرسیدیم و امروز برخی می‌خواهند با نظارت‌های ناظم‌وارانه و دیکتاتورانه با جوامع محلی ما برخورد کنند.
این کارشناس محیط زیست اظهار کرد: در این سال‌ها اقتصاد جوامع محلی ما آسیب بسیار جدی دیده و امروز نیازمند این هستیم که ما کمک بیشتری به جوامع محلی داشته باشیم، بر اساس آماری که جهاد کشاورزی منتشر کرده است این کوچ اجباری یک سوم روستاهای ما را خالی از سکنه کرده که این نتیجه سال‌ها بی‌توجهی به جوامع محلی ما است.
بهره‌کشی بیش از حد از منابع طبیعی خطرناک است
تیزهوش در خصوص کشاورزی خودخواهانه نیز تاکید کرد: اطراف خرم‌آباد را نگاه کنید حتما مشاهده می‌کنید که خیلی از زمین‌هایی که مرتعی هستند و همینطور جنگلی هستند به مرور و به شیوه‌های مختلف که این ناشی از آن ژن خودخواهی می‌شود که درون ما انسان‌ها هم است باعث شده که صدمه جدی بخوریم که نتیجه آن از بین رفتن تاب‌آوری جامعه شهری و روستایی ما است.
وی یادآور شد: همانطور که می‌دانید هر منطقه‌ای تا یک میزانی تاب‌آوری دارد، اگر از آن میزان بیشتر باشد مطمئنا شما آسیب خواهید دید و آن کوچ اجباری که اشاره کردم قطعا تنش‌های اجتماعی و فرهنگی بسیار زیادی برای ما در پی دارد و در نهایت این توسعه ناپایدار؛ مجموعه این عوامل در توسعه ناپایدار شکل می‌گیرد که به موجب آن اقتصاد سالمی را برای ما به ارمغان نمی‌آورد.
این کارشناس محیط زیست افزود: در حال حاضر در هر جایی که شما شروع به صحبت‌کردن کنید موضوع را به سوی روی بحث اقتصادی می‌برند، برای حل مشکلات ما ابتداء باید توسعه ناپایدار را در کشورمان مهار کنیم؛ با کمک ارزیابی و آمایش سرزمین و درقسمت بعدی راهبردهای اجرایی که با برنامه‌های بلندمدت در کشور ما به‌خصوص در استان لرستان ایجاد می‌شود را واقعا باید کنترل و بازنگری کنیم.
تیزهوش ابراز داشت: فکر نمی‌کنم استان لرستان اگر آمایش سرزمین در آن انجام شود نیازی به پتروشیمی و پالایشگاه داشته باشد و می‌تواند ازلحاظ اقتصادی با تکیه برآنچه که در درون این استان است نیازهای خودش را برطرف کند و در نهایت هم منطبق شدن با شرایط می‌تواند راهکار استبرای کم‌کردن اثرات منفی باشد، در مجموعه این امر می‌تواند باعث شود که شرایط ما بهتر شود.
ما نیازمند برنامه‌ریزی انسان‌محور درجوامع شهری و روستایی هستیم
وی بیان کرد: برنامه‌ریزی انسان‌محور درجوامع شهری و روستایی بسیار مهم است، کاشت درختان بومی و سازگار با اقلیم استان و گسترش علم و رویکرد درخت اقلیم‌شناسی که یک رویکرد آینده‌محور برای ما به ارمغان می‌آورد را نمی‌توان کنار گذاشت، هرچند امروزه با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از نرم‌افزارهایی مثل هوش مصنوعی ما می‌توانیم آینده را پیش‌بینی کنیم، ولی با توجه به اینکه ما این امکان را نداریم می‌توانیم از این علم استفاده کنیم.
این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: من به دوستان شهرداری و همینطور شورای شهر پیشنهاد می‌کنم که در موضوع زیرساخت‌های شهری قدری تامل بیشتری کنند، اگرخاطرتان باشد سال گذشته ما یک روز تلخ را در خرم‌آباد داشتیم، به خاطر اینکه نتوانسته بودیم زیرساخت‌هایمان را مدیریت کنیم و امسال هم ممکن است با توجه به تغییرات آب و هوایی، ما شاهد ریزش‌های ناگهانی باشیم.
بهره‌کشی بیش از حد از منابع طبیعی خطرناک است
تیزهوش تصریح کرد: از لحاظ بارش‌های جوی ما هنوز فکر می‌کنم آنقدر آماده کنترل‌کردن این بحران‌ها نیستیم، این خیابان انسان‌محورم را هم پیشنهاد می‌دهم، خیلی از شهرها درکشور اسن موضوع را انجام دادند؛ حتی کشورهای توسعه‌یافته امروز به این نتیجه رسیدند که تکنولوژی و خودرومحوری، راهبرد نجات انسانیست و برنامه‌های انسان‌محور می‌تواند اساسی‌ترین استراتژی‌های موجود باشد.
وی اضافه کرد: همینطور گسترش حمل و نقل عمومی که دیگر کاملا مشخص است موضوع دیکر ما است، هر چقدر ما در این حوزه کار کنیم باز هم کم است، حفاظت از درخت شهری هم موضوعی است که نمی‌شود به سادگی از آن گذشت، حال چنارهای خرم‌آباد آنچنان خوب نیست؛ آن هم دلایل خودش را دارد.
این کارشناس محیط زیست در پایان با اشاره به دلایل آسیب‌زا بروی درختان استان لرستان عنوان کرد: آلودگی نوری، آلودگی خودروها و موتورسیکلت‌هایی که آلاینده هستند و داخل شهر تردد دارند روی این درخت‌های قدیمی اثر گذاشته است.
انتهای پیام
کد خبر : 67665 ساعت خبر : 12:35 ب.ظ