نخستین نشست تخصصی همایش فرهنگ صلح و تنوع فرهنگی برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری گلونی، به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، حجت صفارحیدری، عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران دیروز ۴ دی ۹۶ در نخستین نشست تخصصی همایش فرهنگ صلح و تنوع فرهنگی در سخنرانی با عنوان «نگاهی تحلیلی به مفهوم صلح و نقش تعلیم و تربیت در تحقق آن در جامعه» گفت: «از لحاظ مفهومی نمی‌توان درباره صلح اندیشید مگر آنکه سه مفهوم دیگری که با آن ارتباط منطقی دارند و برای فهم آن به مثابه شرایط منطقی عمل می‌کنند، مورد شناسایی قرار گیرند.»
او از این مفهوم‌ها نوع دوستی، بردباری و احترام متقابل اعلام کرد و افزود: «موضوع تحقق صلح در جامعه در ارتباط با سه موضوع و بنیادی، یعنی خردباوری، دموکراسی و انسان باوری به‌عنوان زمینه‌های عینی و تجربی ارتباط دارد.»
صفارحیدری ادامه داد: «برخلاف تحلیل فوق که نوعی تحلیل صوری بود و به امکان مفهومی فهم صلح اختصاص یافته بود، در تحلیل از زاویه دوم تلاش شد تا نشان داده شود تحت چه شرایط عینی و اجتماعی امکان برپایی صلح و آرامش وجود دارد و دیگر آنکه تعلیم و تربیت چه نقشی را می‌تواند برای تحقق این آرمان بزرگ بر عهده گیرد.»
بودن ما در گرو بودن دیگران است
مهدی خباری کناری، استادیار فلسفه جدید و معاصر غرب در سخنرانی خود با عنوان «صلح: استقبال از غیریت دیگری با برداشتی از فلسفه لویناس» گفت: «نادیده گرفتن دیگری و سلطه من بر دیگری، غفلت از مسئولیت آغازین نسبت به دیگری است، مسئولیتی که قوانین حاضر قادر به برانگیختن آن در ایجاد صلح و دوستی نیستند.»
او افزود: «صلح تنها هنگامی از وادی انجماد خارج می‌شود که اهمیت دیگری مورد توجه قرار گیرد و به تبع آن، اهمیت به مسئولیت برای دیگری که سوژگی سوژه متحقق می‌کند و اهمیت به این مسئله که اساساً بدون دیگری قادر به زندگی نیستم.»
خباری کناری تصریح کرد: «اگرچه من می‌توانم در تنهایی خود، به ارضای نیازهای بدوی و اولیه خود تن دهم اما این در حالی است که خودمحورانه و در انزوا، نه گوشی برای شنیدن داشته باشم و نه چشمی برای دیدن دیگران.»
او با تأکید بر اینکه افراد ناگزیر به رابطه با دیگری هستند، گفت: «در واقع بودن من در گرو بودن دیگری است و من نمی‌توانم اساسا در تنهایی خود و بدون حضور دیگری زندگی کنم.»
صلح‌جویی و ستیزه‌گری در فرهنگ، نگاهی غیرذات‌گرایانه
مهرداد عربستانی، رئیس انجمن انسان‌شناسی ایرانی سخنرانی درباره «صلح‌جویی و ستیزه‌گری در فرهنگ، نگاهی غیر ذات گرایانه» داشت.
او در تعریف ذات‌گرایی فرهنگی گفت: «ذات‌گرایی فرهنگی به این معناست، یک فرهنگ قومی، ملی یا منطقه‌ای ذاتاً دارای صفات و خصایص معینی قلمداد شود.»
رئیس انجمن انسان‌شناسی ایرانی با اشاره به اینکه تلقی از فرهنگ به‌عنوان امری عینی، یک دست، بی‌زمان، منسجم است که همه مردم در آن سهیم هستند، گفت: «طرفداران ذات‌گرایی فرهنگی معمولا به میراث فرهنگی به منزله منبع عناصر اصیل فرهنگی ارجاع می‌دهند و تلاش دارند تعریفی انحصارگرایانه را از فرهنگ ارائه دهند که البته همین امر باعث توافق نداشتن بین انواع خوانش ذات‌گرایانه از فرهنگ می‌شود.»
او با بیان این نکته که گنجینه میراث‌فرهنگی را نمی‌توان به‌عنوان تعیین‌کننده قاطع الگوهای غالب فرهنگی دانست، گفت: «در واقع این استدلال که فرهنگی ذاتا» صلح‌جو «است و فرهنگ دیگر ذاتاً» ستیزه‌گر «استدلالی سفسطه‌آمیز است.»
بازتاب صلح و اندیشه‌های بشردوستانه در اشعار قیصر امین‌پور
در ادامه نازی سنگ‌سفیدی، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، سخنرانی با عنوان «بازتاب صلح و اندیشه‌های بشردوستانه در اشعار قیصر امین‌پور» انجام داد.
او قیصر امین‌پور را برجسته‌ترین شاعر متعهد دفاع مقدس دانست و گفت: «امین‌پور، شاعری متعهد و آرمان‌گرا بود و تا زمان مرگ نا‌بهنگامش به آرمان‌هایش معتقد ماند.»
سنگ‌سفیدی با اشاره به اینکه یکی از این آرمان‌های اساسی اشعار متعهدانه او صلح است، افزود: «صلح از قدیمی‌ترین آرمان‌های بشری است و به دلیل اینکه بیشتر از هر ارزش دیگری در معرض تهید و مخاطره بوده است، همواره تلاش انسان‌ها چه به لحاظ فکری و چه به لحاظ عملی و راه‌حل‌های مقطعی نمایانگر گوشه‌ای از فعالیت‌های انسان‌ها برای رسیدن به صلح بوده است.»
او ادامه داد: «امین‌پور در ابتدای شاعری پیرو اندیشه‌های محوری و مرکزی انقلاب و در خدمت ضرورت‌های این عقیده بود و بعد‌ها به سمت رهایی تمام بشریت از جنگ و خونریزی و رسیدن به صلح حرکت کرد.»
حقوق بشر و سیاست متناقض بازیگران جهانی در قبال اقلیت‌های قومی، از ستم تا حمایت
امین بنایی بابایی‌زاده، کار‌شناس ارشد علوم سیاسی سخنرانی‌اش را با عنوان «حقوق بشر و سیاست متناقض بازیگران جهانی در قبال اقلیت‌های قومی، از ستم تا حمایت» انجام داد.
او با اشاره به اهمیت حمایت از اقلیت‌ها در نظم نوین جهانی گفت: «این در حالی است که تاریخ گویای آن است که اهداف توسعه‌طلبانه، دستیابی به منافع و کشمش‌های قدرت در نهایت تأثیر یک جانیه خود را بر این روند خواهد گذاشت.»
بنایی بابایی‌زاده ساختار جهان امروز ترکیب متنوعی از گروه‌های قومی است اما تفکیک محدوده‌های جمعیتی و فرهنگی این گروه‌ها همواره‌نژاد، زبان و مذهب نوبده است.
او افزود: «این گروه‌های قومی هر کدام در فرهنگ، آداب و رسوم، زبان و مذهب دارای تفاوت‌هایی با یکدیگر هستند.»
بنایی بابایی‌زاده گفت: «زمانی نگرش جوامع و اقلیت‌های قومی نسبت به نقش آفرینی قدرت‌های بزرگ جهانی در قالب مجامع بین‌المللی شکل مثبت به خود خواهد گرفت که نگاه این دولت‌ها از یک بازی برد-باخت و انحصارگرا به یک کنش برد-برد در بستر منافع جمعی تغییر یابد و بی‌اعتمادی‌های به وجود آمده در طول تاریخ را در یک فرایند گام‌به‌گام به حسن ظن در قالب منافع مشترک تغییر دهد.
دیوارنگاه صلح و اسلام
در ادامه نشست گلفام شریفی، استادیار پژوهشکده مردم‌شناسی و آزاده طاهری کریمی، استادیار پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی تاریخی به‌صورت مشترک سخرانی با موضوع «دیوارنگاه صلح و اسلام» انجام دادند.
آن‌ها تأکید کردند که در جوامع متمدن، انسان‌ها چنان گرفتار روزمرگی شده‌اند که رهایی از آن امری بسیار دشوار شده و اگر بخواهیم ریشه و اصالت فرهنگی خود را حفظ کنیم و زندگی پرمعنایی داشته باشیم، ناگزیر از بارگشت به هویت فرهنگی خویش هستیم که در فضای آن پرورش یافته‌ایم. اعتبار بخشیدن به سنت‌های اصیل گذشته مانند دیوارنگاری، کاشی‌کاری و خطاطی که حافظه تاریخی مردم را شکل داده، می‌تواند نقش مؤثری در همبستگی فرد با نیاکان خود داشته باشد و باعث تدوام هویت قومی و ملی ایرانیان در سرزمین‌های حوزه فرهنگی ایران باشد.
اثرات زیست محیطی صلح پایدار جهانی در کاهش تخریب
علی فمی اویلی، مدیر گروه میراث طبیعی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و محمد مکاری، مدیر گروه مردم‌شناسی زیست‌محیطی، پژوهشکده مردم‌شناسی پژوهشگاه با موضوع «اثرات زیست‌محیطی صلح پایدار جهانی در کاهش تخریب و آسیب به زیست‌بوم‌های طبیعی» سخنرانی کردند.
طبق گفته آن‌ها نتایج تحقیقات نشان می‌دهد تبعات حاصل از جنگ در جهان امکان حیات در زیست‌بوم را دچار مشکلاتی کرده است که پیامدهای زیست‌محیطی آن بر روی تغییر آب‌و‌هوا، تغییر فیزیکی و شیمیایی خاک، فعالیت‌های کشاورزی، مهاجرت پرندگان و کاهش تنوع زیستی و آلودگی منابع آبی و خشکی کاملاً محسوس است. ثبت مواریث مشترک فرامرزی مثل نوروز، راه ابریشم و مشابه این‌ها در یونسکو تأثیر به سزایی در تعاملات منطقه‌ای و صلح پایدار جهانی خواهد داشت.
پایان پیام