گزارشی که هر روز باید خوانده شود

«پلاسکو مهم است؛ زیرا یک ‌سال پس از آن فاجعه و با وجود ورود مسئولانه مسئولان عالی‌رتبه کشور هنوز ساختار اجرائی- سیاستی کشور از ایجاد ارتباط و تعامل مؤثر با خانواده‌های بازماندگان و حل مسائل آنان ناتوان بوده است.»

به گزارش پایگاه خبری گلونی، روزبه کردونی – پژوهشگر سیاست‌گذاری عمومی – در «شرق» نوشت: «با بی‌احترامی با ما برخورد کردند»، «یک‌ بار به من گفتند که دنبال مقصر می‌گردی که چه شود؟»، «به ما گفتند هنوز بعضی از سازمان‌هایی که باید گزارش‌هایشان را بدهند، این کار را نکرده‌اند»، «بعضی‌ها هم به ما می‌گفتند که شما دیه را می‌گیرید، دیگر چرا پیگیر هستید؟»، «بعضی از خانواده‌هایی که فرزند آنها مجرد بود؛ درحال‌حاضر دچار مشکل هستند و حقوق آنها قطع شده است»، «ما چیزی به‌عنوان دیه دریافت نکردیم. آنها در حرف‌هایشان می‌گفتند دیه. چیزی که پرداخت شده، براساس همان سازوکار بیمه است»، «من خودم کارمند شهرداری هستم. یک بار کسی نیامد بگوید فلانی حالت چطور است»، «ما را جزء خانواده‌های شهدا قرار ندادند؛ اما این مسئله راه دارد. باید مجلس به این مسئله ورود کند؛ ولی این اتفاق نیفتاده است. درحالی‌که برای شهدای منا یک‌روزه مصوبه دادند و آنها تحت پوشش بنیاد شهید قرار گرفتند»، «ما حتی در شهرداری هم خانواده شهید شناخته نشدیم»، «خیلی‌ها برای اینکه بگویند در کنار ما بودند، مجلس گرفتند و رفتند و حالا می‌گویند سازمان آتش‌نشانی باید همه کارهای شما را انجام دهد»، «خیلی‌ها هم بودند که قبلا وعده‌‌وعیدهایی دادند و رفتند». آنچه در بالا ذکر شد، قسمت‌هایی از مصاحبه خانواده‌های شهدای آتش‌نشان پلاسکو با یکی از خبرگزاری‌های کشور است.

لازم به گفتن نیست که این میزان نارضایتی نشان می‌دهد، روند پیگیری مشخص‌شدن مقصر حادثه به سرانجام نرسیده است. بی‌توجهی و بی‌احترامی مسئولان ذی‌ربط برای خانواده‌ها عذاب‌آور بوده است. قطع‌شدن حقوق، آنها را دچار مشکل کرده است و بلاتکلیفی درباره شهید خوانده‌شدن آتش‌نشانان، به شدت مورد انتقاد خانواده‌ها بوده است. پلاسکو فاجعه‌ای بود که همدلی عظیم ملی را پدید آورد. مقام معظم رهبری پیام دادند، رئیس‌جمهور «هیئت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو» را تشکیل داد، یادداشت‌ها دراین‌باره نوشته شد، گزارش‌ها منتشر شد و نشست‌ها برگزار شد؛ اما یک سال پس از آن فاجعه بغض خانواده‌های بازماندگان آتش‌نشانان از بی‌توجهی‌ها و بی‌مهری‌ها می‌شکند.

رئیس هیئت ویژه رسیدگی به پلاسکو در مقدمه گزارش این هیئت این پرسش را مطرح کرده است که «چرا حادثه پلاسکو مهم است؟». در پاسخ به این سؤال هم مواردی را ذکر کرده بود که امروز مشخص شده است باید یک مورد دیگر نیز به آنها افزود. پلاسکو مهم است؛ زیرا یک ‌سال پس از آن فاجعه و با وجود ورود مسئولانه مسئولان عالی‌رتبه کشور هنوز ساختار اجرائی- سیاستی کشور از ایجاد ارتباط و تعامل مؤثر با خانواده‌های بازماندگان و حل مسائل آنان ناتوان بوده است. هیئت ویژه پلاسکو پیام خود را «پلاسکو را فراموش نکنیم» عنوان کرد. امروز مشخص شده می‌توان پلاسکو را فراموش نکرد؛ درعین‌حال این حادثه برای زندگی ایرانیان تأثیرگذاری مثبتی نداشته باشد و حتی خانواده‌های آنان نیز از یاد بروند. اینکه چرا توانایی و ظرفیت یادگیری سیاستی را از حوادث و فجایع نداریم، پرسشی است که در مجالی دیگر به آن می‌پردازم؛ اما در اینجا فقط به یک حادثه تاریخی اشاره می‌کنم که باعث ایجاد قدیمی‌ترین تلفن اضطراری جهان (٩٩٩) در انگلستان شد. در دهم نوامبر ١٩٣۵ در پی یک آتش‌سوزی در منزلی در مرکز لندن پنج نفر کشته شدند. همسایه‌های آن منزل که به دلیل شلوغی خط تلفن تلاشی ناموفق در تماس با ایستگاه آتش‌نشانی داشتند، به سردبیر نشریه تایم نامه می‌نویسند و متولیان آن نشریه دولت را وادار به تحقیق می‌کنند. دو سال پس از آن اتفاق و در یک واکنش سیاستی به حادثه آتش‌سوزی در ٣٠ ژوئن ١٩٣٧ خط تلفن اضطراری در منطقه لندن ایجاد می‌شود. تبلور یادگیری سیاستی در اقدام دولت وقت انگلستان به حادثه آتش‌سوزی را می‌توان مشاهده کرد که یک حادثه تلخ را به یک واکنش سیاستی تأثیرگذار برای زندگی مردم خود تبدیل کردند.

نکته آخر اینکه فجایع و حوادثی نظیر پلاسکو تأثیر عمیقی بر زندگی شخصی ما و حافظه جمعی جامعه دارند. دقت کنیم یادگیری سیاستی از این اتفاقات و نحوه تعامل با قربانیان این حوادث تأثیری جدی بر آرامش، اعتماد عمومی و امید اجتماعی دارد.

پایان پیام