شبکه افلاک ضربه مهلک را جایی وارد کرده است که برنامههای تولیدی خود برای کودکان را هم مدتی است به زبان لری تهیه میکند.
پایگاه خبری گلونی، محمد پورخداداد: دوم اسفند روز جهانی زبان مادری است. در کشور ما به دلیل وجود اقوام مختلف که هرکدام زبان و برخی چند زبان ویژه خود دارند، موضوع زبان مادری و پاسداری از آن مسئله مهمی است. افزایش رسانههای ارتباط جمعی بهویژه گسترش فضای مجازی، جهان را با سرعت بیشتری به سوی جهانیشدن همه چیز حرکت داده است. حفظ زبان در چنین شرایطی بسیار دشوار میشود. زبانهای زیادی نابود شدهاند و یا در حال نابودی هستند. در ایران حفظ زبان اگرچه مورد بحثها و حتی جدلهای فراوانی بوده است، ولی تاکنون در این رابطه کار اساسی که بتوان به آن امید بست انجام نشده است
زبان لری یکی از زبانهایی است که در پهنه گسترده ایران بخش قابل توجهی را به خود داده است. در قوم لر که از ایلات و طوایف محتلفی تشکیل شده است، زبانهای مختلفی وجود دارد که اگرچه در کلیتی به نام زبان لری گرد هم آمدهاند، ولی هرکدام ویژگیهای خود را دارند. زبانهایی چون لکی، مینجایی و بختیاری در دورهای که رسانههای سراسری و محلی فقط به زبان رسمی کشور تمایل دارند، مورد ظلم واقع شدهاند. تقریبا هیچ نشانی از این زبانها در برنامههای سراسری وجود ندارد و اگر هم پرداخته شود، بسیار پراشتباه و از سر رفع تکلیف است.
اما در کمال تعجب شبکههای استانی هم که به صورت محدود و برای استان و قوم خاصی برنامه تهیه میکنند هم از این موضوع مهم غافل هستند. البته کاش غافل بودند. شبکه افلاک که شبکه استانی لرستان است، سالهاست که تیشه برداشته و بر ریشه زبان لری میزند. گاهی همین که برخی کاری نکنند، سود بیشتری برای مردم دارد تا کارکردنشان. کاش شبکه افلاک هیچ برنامهای با زبان لری نمیساخت تا انقدر به این زبان آسیب وارد نمیآمد.
این شبکه، زبانی اختراع کرده است و مجریانش همگی به این زبان سخن میگویند. بارها در گلونی به این موضوع پرداختیم که زبانی که افلاکیها با آن برنامه میسازند نه فارسی است و نه لری. زبانی که فقط برخی افعال لری در آن استفاده میشود، مقداری نازوکرشمه و باقی کلمات فارسی است. نکته مهم این است که شبکههای استانی با توجه به مخاطبان زیادی هم که دارند می توانند بهصورت مستقیم بر فرهنگ زبانی یک استان اثرگذار باشند. اینگونه سخنگفتن و بازی با زبان در فرهنگ عامه وارد میشود و کلمات در اصطلاح مندرآوردی جای کلمات اصیل و کهن را میگیرند.
شبکه افلاک ضربه مهلک را جایی وارد کرده است که برنامههای تولیدی خود برای کودکان را هم مدتی است به زبان لری تهیه میکند. این مورد دیگر قابل چشمپوشی نیست. کودک نگونبختی که زیر باران کلمات فارسی در رسانههای سراسری، کلاس مدرسه و خانوادههایی که این روزها لری حرفزدن فرزندانشان را کسر شان میدانند، قرار دارد، با دیدن برنامههای این شبکه و شنیدن کلماتی که در ظاهر به زبان لری بیان میشوند ولی نشصدا و انی از اصالت در آنها نیست، زبانی شترگاوپلنگی یاد میگیرد و دیگر چارهای هم برای تغییر آن نمی توان متصور بود.
به نظر میرسد تنها راه چاره برای برونرفت از این وضعیت این است که مدیران این شبکه استانی یا بهکلی همه برنامههای تولیدی خود را به فارسی اجرا کنند و یا با استفاده از اهل فن و زبانشناسانی که کم هم نیستند، تغییراتی اساسی در شیوه گویش مجریان و برنامهسازان بهوجود بیاورند.
پایان پیام