در کوچه پس کوچه‌های سرپولک

پایگاه خبری گلونی، علی ساکی: از چهارراه سیروس می‌شود تابلوی موزه شهید چمران را دید. همین که پا در محله سرپولک بگذاری، گویی از تهران امروز پرتت می‌کنند در تهران قدیم. برای رفتن به موزه هم می‌توان از خیابان پانزده‌خرداد وارد کوچه غفاری شد و هم از خیابان مصطفی خمینی کوچه حمام سرپولک، ورودی هر دوی این کوچه‌ها را میله گذاشته‌اند تا موتور رد نشود.

از ابتدای کوچه‌ها تا موزه چند قدم بیشتر نیست، اما همین چند قدم برایم همیشه خوف داشته چرا که باید از میان دوره‌گردها و معتادین بگذری! به کوچه شهید کمالی که می‌رسی آن طاقی وسط کوچه جلب توجه می‌کند.

سر بازاچه سرپولک موزه شهید چمران است. خانه جنوبی است با در قدیمی بزرگ و برای ورود به خانه باید چند پله پایین بروی. مردی در نگهبانی ایستاده که ظاهرا حال و حوصله ندارد، ورودی موزه رایگان است، از او درباره بروشو و راهنما می‌پرسم، موزه بروشور ندارد. مسئول موزه خانمی است که گوشه‌ی حیاط دارد کتاب می‌خواند.

دوربین را به‌دست که می‌گیرم برای عکاسی، سریع به نزدیکم می‌آید برای تذکر. با کارت خبرنگاری می‌توانم چندتایی عکس بگیرم. خانم مسئول از مشکلاتی که برخی از جوان‌ها با عکس‌هایشان برای موزه پیش آورده‌اند و از وضعیت بد محله و اندکی درباره معماری و مراحل مرمت موزه برایم می‌گوید.

موزه خانه‌ای ساده از دوران قاجار است. یک حوض بزرگ وسط حیاط است و اتاق ها به دور این حوض گسترده شده‌اند. گوشه حیاط را گل‌کاری و با گلدان تمام محیط را تزئین کرده‌اند. معلوم است که خانه تازه بازسازی شده است. ته خانه آشپزخانه است که با یک حیاط خیلی کوچک از حیاط اصلی جدا می‌شود.

تنها اتاق قابل بازدید خانه همان سرای بزرگ روبروی در ورودی است، در آنجا یادگارهای دکتر چمران به نمایش درآمده است. مجسمه دکتر چمران هم در حالی که لم داده و کتاب می‌خواند روبروی همین اتاق است. اینجا خانه پدری شهید چمران است در کوچه پس کوچه‌های سرپولک!

زندگی‌نامه شهید دکتر چمران

زندگی نامه شهید دکتر چمران و مشخصات بنای موزه را از روی راهنمای جامع گردشگری منطقه ۱۲ و سرپولک برایتان عینا می‌آورم:

دکتر مصطفی چمران در سال ۱۳۱۱ در شهر قم متولد شد. خانواده او یکسال بعد به خیابان  ۱۵ خرداد تهران نقل مکان کردند. وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیک پامنار، آغازکرد و در دالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند.

ایشان در سال ۱۳۳۶ در رشته الکترونیک دانشکده فنی تهران فارغ التحصیل و در سال ۱۳۳۷ با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به آمریکا اعزام شد. در آمریکا دکتر چمران با ممتازترین درجه علمی موفق به اخذ مدرک دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما گردید.

شهید چمران از ۱۵ سالگی در تفسیر قرآن مرحوم آیت الله طالقانی و در درس فلسفه و منطق استاد شهید مطهری شرکت می‌کرد و از اولین اعضای انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود. همچنین او در مبارزات سیاسی دوران مصدق و ملی‌شدن صنعت نفت شرکت داشت.

چمران در آمریکا، با همکاری بعضی از دوستانش، برای اولین بار انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا را پایه‌ریزی کرد. پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ رهسپار مصر شده و مدت دو سال سخت‌ترین دوره‌های چریکی و پاریتیزانی را آموخت و به کمک امام موسی صدر، رهبر شیعیان لبنان، جناح نظامی سازمان «امل» را پی‌ریزی کرد.

بازگشت به وطن

وی با پیروزی انقلاب اسلامی بعد از ۲۱ سال هجرت به وطن بازگشت و اولین گروه‌های پاسداران را تعلیم داد. بعد از شغل معاونت نخست‌وزیری، از طرف امام خمینی(ره) به وزارت دفاع منصوب گردید و سپس نماینده مردم تهران شد. شهید چمران پس از آن به نمایندگی حضرت امام خمینی(ره) در شورای عالی دفاع منصوب شد. پس از شروع جنگ اقدام به تاسیس ستاد جنگ‌های نامنظم کرد و در ۳۱ خرداد سال ۱۳۶۰ بر اثر اصابت خمپاره‌ای در دهلاویه زخمی و به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

بنایی که تحت عنوان خانه دکتر چمران معرفی می‌شود حدودا ۲۵۰ متر مربع مساحت دارد و با حیاط مرکزی برپا شده است. این بنا که قدمتی در حدود یک قرن دارد به خوبی نمایانگر فضاها و ارزش‌های یک خانه متوسط از عهد قاجار است.

در این خانه موزه برخی از یادگارهای شهید چمران از جمله کارنامه‌های تحصیلی، کتاب‌ها و وسایل شخصی مانند عینک و جانماز ایشان نگهداری می‌شود. ساختمان فعلی از سال ۱۳۸۵ توسط شهرداری منطقه ۱۲ در دست مرمت و بازسازی قرار گرفت و پس از اتمام در سال ۱۳۸۸ با ارائه آثاری مربوط به زندگی وی به موزه تبدیل شد.

نشانی: تهران، چهارراه سیروس، خیابان سرپولک، کوچه شهید کمال بشیری، پلاک ۷

پایان پیام