واژه گوتی در هزاره سوم و دوم پیش از میلاد به یک گروه نژادی معین اطلاق میشد که در شرق و شمال غربی لولوبیها و احتمالا آذربایجان کنونی و کردستان زندگی میکردند.
به گزارش پایگاه خبری گلونی، فریده غلامرضایی در کتاب «لرستان در هزارههای خاموش» (نشر آرون) نوشته است:
گوتیها Guti
اقوامی از نژاد آسیایی بودند که قبل از مهاجرت آریاییها در درههای سلسله جبال زاگرس به سر میبردند.
واژه گوتی در هزاره سوم و دوم پیش از میلاد به یک گروه نژادی معین اطلاق میشد که در شرق و شمال غربی لولوبیها و احتمالا آذربایجان کنونی و کردستان زندگی میکردند. گوتیها و لولوبیها در حدود هزاره چهارم پیش از میلاد به سرزمین غربی ایران مهاجرت کردند. بیشتر دانشمندان، آنها را از آزیاتیک (آسیایی) نام نهادهاند. منشأ این قوم احتمالا جنوب دشتهای روسیه و سیبری بوده است.
بعضی مورخین مینویسند که مراکز اقامت اولیه این قوم، در حدود کرمانشاه و جنوب کردستان بوده است.
گوتی
گوتیها امپراتوری جدیدی را که توسط سارگن سامی، در سومر تاسیس گشته بود، از بین بردند و مدت تقریبا یک قرن با عنوان شاهی بر سومر و آکاد حکومت کردند.
ایرید اواریز Ehridavarz پادشاه معروف گوتی، در اوایل هزاره سوم قبل از میلاد توانست تا جنوب بینالنهرین پیش رود و نیپور Nippur شهر مقدس سومریان را فتح کند و در آنجا کتیبهای که به منزله فتحنامه بود، از خود برجای گذارد.
در این دوره، گوتیها در منطقه، نیروی برتر محسوب میشدند و بابِل را نیز در اختیار داشتند. این جنگ و گریزها بین گوتیها و حکومتهای بینالنهرین ادامه داشت. از شواهد چنین برمیآید که حدود یک قرن، گوتیها بر بینالنهرین وسطی و سفلی حکومت کردهاند و سپس به وسیله آکادیها از آنجا بیرون رانده شدند.
آنان دارای زبان خاص خود بودند که با زبانهای اقوام دامنههای زاگرس قرابت داشت. یک مجسمه مفرغی که سری را مجسم ساخته در همدان کشف شده که به احتمال زیاد، مجسمه یکی از شاهان گوتی است که هنرمندانه و به سبک آکادی و ایلامی کار شده است.
از نقوش بازمانده این تمدن، میتوان دریافت که مردم کوهستاننشین زاگرس امروزی شباهت بسیاری به گوتیها دارند.
چون از ایشان خط و نوشتههایی به جای مانده و یا نامشان در اسناد و کتیبههای قدیم آمده، آنان را مردمی تاریخی میخوانند.
سرانجام در نیمه اول هزاره اول قبل از میلاد، بابلیها از یک سو و ایلامیها از سوی دیگر، گوتیها را مورد تهدید و تعرض قرار دادند و شکست سختی بر آنان وارد کردند و چون ایلامیها در این زمان دارای قدرت برتر در جنوب غربی ایران بودند، از این ضعف و فتور، سود جسته، قلمرو آنان را بر متصرفات خود افزودند و بدین ترتیب فرمانروایی گوتیها پایان یافت.
پایان پیام