سفر به غار سهولان مهاباد

مطالعات غارشناسان نشان می‌دهد که قدمت غار سهولان  به ۷۰ میلیون سال قبل بازمی‌گردد و دو دهانه دارد.

پایگاه خبری گلونی، نوشین ضیایی: این بار کوله را برای مسافتی حدود ۹۱۷ کیلومتربسته‌ام یعنی فاصله‌ی زمانی در حدود ۱۱ ساعت از اصفهان به سمت مهاباد.

طبق معمول یک دست لباس ورزشی و یک دست لباس خنک و بالاپوش گرم، به همراه تعدادی کنسرو.

باید بین بوکان و مهاباد در استان آذربایجان غربی توقف می کردم تا بتوانم غارسهولان را که دومین غار بزرگ آبی ایران است، ببینم. این غار در قدیم خانه مردم پارتی‌ تبار بوده است.

سهولان کلمه‌ای کردی است به معنی یخبندان وبه این علت که درون غار تعداد زیادی لانه کبوتر وجود دارد مردم محلی غار را «کونه کوتر» به معنی لانه کبوتر نامیده‌اند.

مساحت داخلی غار سهولان حدود ۶۰۰ مترمربع است و داخل غار ازسنگ‌های آهکی تشکیل شده‌است. ارتفاع سقف غار تا سطح دریاچه آن ۵۰ متر است و عمق آب در برخی جاها به ۶۲ متر می‌‌رسد. اختلاف دمای درون و بیرون غار بین ۱۰ الی ۱۵ درجه است.

غار ۷۰ میلیون ساله سهولان

مطالعات غارشناسان نشان می‌دهد که قدمت غار سهولان  به ۷۰ میلیون سال قبل بازمی‌گردد و دو دهانه دارد.

بعد از پایین رفتن از حدود ۱۰۶ پله سوار قایق شدم، قایق ران لباس کردی برتن داشت ، داخل غار وهم عجیبی داشت . روی آب بودم در زیر سنگها و صخره‌ها. درقدیم که نه چراغی بود و نه امکانات این چنین، چگونه درون غار زندگی می‌کردند.

حرکت ناگهانی کبوترها و صدای بال زدنشان و گاهی عبور خفاشی با سرعت از جلوی چشمان ، سکوت غار را در هم می‌شکست و ضربان قلب من را شدیدتر می‌کرد.

به یاد غار کلهرود افتادم هرچند که قابل مقایسه نبود ولی دهانه ای باریک که نه چراغی داشت و نه نشانی از سکونت ، غاری که اگر ندانسته پای درآن می گذاشتی و روی صخره ای سر میخوردی شاید هرگز راه بازگشت نداشتی. این وهم ناشی از تداعی شدن صحنه های بکر و دست نخورده ‌ی غار کلهرود بود.

به دلیل تاریک بودن و نبود نور هیچ نوع جلبکی در آب دریاچه غارسهولان رشد نکرده‌است و به غیر از جانداران میکروسکوپی هیچ موجوی دیگری زیست نمی‌کند.

در اثر رطوبت بالا روی سنگ‌ها و صخره‌ها با خزه‌های سبز و قهوه‌ای پوشیده شده‌ است.

می گفت این غار از روزگاران قدیم محل سکونت مردم بوده است و دلیل آن این است که سفال هایی از زمان اشکانیان و جام مسی پی سوز مربوط به دوره ایلخانان مغول، در آن پیدا شده است.

آرام در مسیر آب حرکت می کرد و شکل هایی از سنگ های آهکی سقف را به من نشان می داد بیشتر شکل ها بر اساس تعریف ذهنی خود آدم به صورت اشکال مختلف به چشم می‌خورد. یکی را خوشه انگور نام نهاده بودند و دیگری را برحسب زمختی به پای فیل تشبیه کرده بودند.

غار زیبای سهولان مهاباد

قندیل آهکی نوک تیز را که به سمت آب نشانه می رفت را هواپیمای در حال فرود خوانده بودند. شاید ذهنیات در این موارد و در مورد ساختار سنگ ها متفاوت باشد ولی سعی بر این داشتم که آنچه را نوشته‌اند در ذهنم تداعی کنم.

به تمام سنگ‌هایی که بعد از تشکیل فضای غار بر اثر چکیدن آب‌های فرورو در کف و دیواره‌های غار بوجود می‌آید غارسنگ می‌گویند که معروف‌ترین آن‌هاعبارتند از چکنده (استالاکتیت) ستونی از مواد معدنی است که به صورت قندیلی از سقف غار آویخته باشد و چکیده (استالاگمیت) ستونی از مواد معدنی است که از کف غار بالا آمده باشد.

غار از دو بخش آبی و خشکی تشکیل یافته که بخش آبی به طول ۳۰۰ متر از سه حوضچه به هم پیوسته به وجود آمده که ژرف‌ترین نقطه آن ۵۲ متر و میانگین ژرفای آن ۲۲ متر، جنس سنگهای دیواره غار آهکی دولومیتی و آهکی رسوبی است، طول تقریبی این بخش نزدیک ۲۵۰ متر است.

قایقران برایم گفت از زمانی که غار برای بازدید گردشگران آماده شده از هر خانوار ساکن در روستا یک نفر در حوزه گردشگری مشغول به کار است.

رشد قندیل ها نشان از فعال بودن غار می‌داد. سه حوضچه را گذراندیم در پایان سفر آبى، از میان تونل ها و دالان هاى تنگ و باریک راه خود را به دهانه فرعى (دهانه خروجى) غار ادامه دادیم.

دهانه فرعى که به «لونه مالان» مشهور است با ارتفاعى حدود ۵۰ متر از سطح آبى غار با ۱۷۰ پله سنگى پیچ درپیچ به همان محوطه باز مى شود که دهانه اصلى نیز در آن قرار دارد.

در فکر بودم که ۱۷۰ پله یعنی ۶۴ پله بیشتر از پله های ورودی غار را چگونه بدون تکنولوژی آسانسور بالا بروم، شاید برای این است که نسلی تنبل تر از نسل های قبل بار آمده‌ایم.

پایان پیام