وجه تسمیه شهر برازجان و تاریخ این شهر
به گزارش پایگاه خبری گلونی: در کتاب وجه تسمیه شهرهای ایران، (نشر میعاد) پژوهش و نگارش: حسین توکلی مقدم آمده است:
شهر برازجان واقع در ۵۱ طول شرقی و ۲۹ و ۱۶ عرض شمالی
در ۷۱ کیلومتری شمال شرقی بوشهر (مرکز استان بوشهر)
با آب و هوای گرم و خشک و حدود ۷۵۸۴۱ نفر جمعیت.
بازار سرپوشیده و کاروانسرای قدیمی مشیرالملک از آثار تاریخی مهم این شهر است.
وجه تسمیه شهر برازجان
عدهای مردم محل معتقدند برازجان، تغییر شکل یافته گرازجان است، به خاطر اینکه در این سرزمین پیش از تشکیل آبادی، گراز فراوان بوده است.
و گروهی آن را با فتح باء بَرازجان، به معنی برازندگی، زیبایی، نیکویی و آراستگی دانسته و گویند چون آنجا دشت و خوبی برای بنیاد شهر بوده، به این نام موسوم گردیده است. سالخوردگان شهر معتقدند که براز به معنای فضای وسیع بیدرخت است، چه به قول آنان، موقع تاسیس برازجان، به هیچ عنوان درختی در آنجا وجود نداشته است.
عوام، در لهجه محلی خود، آن را برازجون یا برازگون تلفظ میکنند.
در کتاب «برازجان سرزمین آفتاب بامدادان» آمده است:
«برازجان به معنای جای بلند است؛ اما منظور هر نوع بلندی یا داشتن بیشترین بلندی نیست، بلکه زمینی که نسبت به محیط اطراف خود در یک مکان، اولین اشعه آفتاب صبحگاهی را دریافت کند، «برازجان» نامیده می شود. چنانکه نام «البرز» و در اوستایی «هرابرزئیتی» یا در پهلوی «هربروز» به همین معناست: جای بلندی که اولین آفتاب صبحگاهی را دارد و درخشان دیده میشود و به دلیل روشنایی، گرما و به طور کلی باز بودن، در معرض دید قرار دارد و در نتیجه برای سکونت مناسب دانسته میشود. بدین جهت برازجان به عنوان اسم مکان، دامنه معنایی از یک مکان طبیعی تا سکونتگاه انسانی را داراست.»
پایان پیام
با سلام این نوشته پایه و اساس درستی ندارد و از جناب ساکی تقاضا دارم همونطور که خودشان بر قوم لر و آداب و رسوم لری حساسند و اعتقاد راسخ دارند، خواستارم این مطلب را که حاوی بدنامی برای این شهر است پاک کنید و معنی درست و صحبح آن را جایگزین کنید همان که در کتاب (برازجان سرزمین آفتاب بامدادان) پژوهشگر برجسته برازجان جناب آقای پروفسور خیراندیش آمده و این مطلب منتشر شده شما که تنها ظن و گمانی بیش نیوده، کاملا به صراحت رد شده است و معنی اصلی آن آمده است:
نویسنده در مسیر تحقیقاتی خود از روشها و یافتههای علوم دیگر و در تبیین نظریه خود هم از عکسها و طرحهای رنگی و سیاه و سفید بهره گرفته است. در دیباچه کتاب آمده است:
«پژوهش درباره نام «برازجان» اگرچه کاری طولانی بود، اما هیچگاه از آن حساس خستگی نکردم، علاقهمندی به زادگاه و مردم اصیل و شریف آن هر چند برای من انگیزهای قوی بوده است، اما پیش و بیش از آن، این احساس الهام بخش که درباره گوشهای از تاریخ و فرهنگ پرافتخار ایران کهنسال جستجو میکنم، در من شور و شوقی فراوان ایجاد میکرد. بر همین اساس و نیز با عنایت به تمامیتی که همان تاریخ و تمدن ایرانی است، به جستجو درباره نام برازجان پرداختهام. نتیجه آنکه واژه برازجان و آنچه را که مربوط به آن یافته ام، به سان گوهری است از گنجینه ادب، فرهنگ، تاریخ و گوناگون بررسی، اعم از کتابخانهای، مصاحبهای و میدانی را به کار بستهام و نیز از راهنماییها و کمکهای استادان بسیار بهره بردهام … هر چند در ابتدا انجام پژوهشی کمحجم را در نظر داشتم، اما حاصل تلاش طولانی، این مبحث را پردامنه کرد و در عمل پژوهش درباره نام برازجان را مبدل به یکی از پژوهشهای تفصیلی درباره یک نام جغرافیایی در مجموعه تحقیقات ایرانی ساخت. پرداختن به معنای نام برازجان در ابتدا فقط برایم از این رو اهمیت داشت که در نگارش تاریخ برازجان به کار آید. در نتیجه نکته خاصی را پیش از آنچه که در کتابها منعکس شده بود، مدنظر نداشتم. اما دو نکته کم کم مرا به پرسشی علمی در این باره کشاند اول آنکه تعدد و تنوع نظرات در این باره را بسیار فراوان دیدم که خود موجب سردرگمی همگان میشد. دوم آنکه اندیشه و جستجو درباره آغاز تاریخ برازجان، موجب شد طبیعت و جغرافیای آن را مورد توجه دقیق قرار دهم.»
.
«برازجان به معنای جای بلند است؛ اما منظور هر نوع بلندی یا داشتن بیشترین بلندی نیست، بلکه زمینی که نسبت به محیط اطراف خود در یک مکان، اولین اشعه آفتاب صبحگاهی را دریافت کند، «برازجان» نامیده می شود. چنانکه نام «البرز» و در اوستایی «هرابرزئیتی» یا در پهلوی «هربروز» به همین معناست: جای بلندی که اولین آفتاب صبحگاهی را دارد و درخشان دیده میشود و به دلیل روشنایی، گرما و به طور کلی باز بودن، در معرض دید قرار دارد و در نتیجه برای سکونت مناسب دانسته میشود. بدین جهت برازجان به عنوان اسم مکان، دامنه معنایی از یک مکان طبیعی تا سکونتگاه انسانی را داراست. به همین جهت است که در لغتنامههای فارسی، براز به معنای بلندی و روشنایی و برازندگی معنا شده است. بستر جغرافیایی و سیر تاریخی نام برازجان دشتستان، از دیگر مباحث این کتاب به شمار میآید.»