بازی های محلی استان گیلان

بازی های محلی استان گیلان

به گزارش پایگاه خبری گلونی: بازی های محلی و بومی در همه جای ایران سبک مخصوص به خودشان را دارند. در این جا به معرفی بازی های محلی استان گیلان می‌پردازیم.

بازی های محلی استان گیلان

بخش اول

ارده بوشو رشته بیه

این بازی یک نوع بازی گروهی و تیمی است. شکل بازی به این صورت است که افراد به دو گروه تقسیم می‌شوند و هر گروه یک نفر سردسته برای خود انتخاب می‌کنند.

سپس دوسر دسته شیر یا خط می‌آورند تا دسته‌ی شروع کننده‌ی بازی تعیین شود.

سر دسته‌ای که باید بازی را آغاز کند، دو عدد آجر می‌آورد، روی زمین می‌گذارد و یکی از بازیکنان دسته‌ی مقابل را روی یکی از آجرها می‌نشاند و چشم او را با دست‌های خود می‌گیرد.

یکی از بازیکنان دسته‌ی دیگر می‌آید و آجری را که روی زمین است برداشته و به آجری که این شخص روی آن نشسته می‌زند و بعداً به محل خود رفته می‌ایستد.

آنگاه چشم‌های شخصی را که روی آجر نشسته باز می‌کند. و دسته‌ی مخالف او تمام روی زمین می‌نشینند و با سنگ یا آجری که دو دسته دارند روی زمین می‌زنند و با صدای بلند می‌خوانند:

(ارده بوشون رشته بیه)

شخصی که چشمهایش باز شده است باید کسی را که دفعه اول آجر را زده است پیدا کند، در صورتی که پیدا کرد، دسته مخالف می‌بازد.

اگر پیدا نکرد، رفقای او باید به دسته مخالف کولی بدهند.

آغوز بازی

از معروف ترین بازی های محلی استان گیلان  آغوز بازی است. آغوزبازی یک سرگرمی چند نفره است که در میان کودکان و نوجوانان رایج بود.

بازی در فضای بیرون از ساختمان انجام می گرفت و معمولاً در اواخر تابستان و اوایل پاییز که موقع باروری این محصول بود صورت می‌رفت.

وسایل بازی چند گردو بود که از میان آنها یکی از گردوهای درشت و خوش‌تراش را تیره (تیله) انتخاب می‌کردند.

بازیکنان هرکدام چند عدد آغوز (گردو) را افقی به فاصله‌های معین می‌چیدند، سپس گردوهای چیده شده را به وسیله تیره مورد هدف قرار می دادند.

چنانکه تیره به گردوهای ردیف اول اصابت می‌کرد. بازیکن به دومی و سومی می‌پرداخت و هر چه را که می‌توانست بزند، برنده می‌شد و گردوها را مالک می‌شد.

چنانچه خطا می‌کرد، تا هر جا که تیره‌اش رفته همانجا می‌ماند تا دومی بازی را شروع کند. نفرات بعدی نیز به این صورت ادامه می‌دادند.

معمولاً برای اینکه چه کسی سر باشد (شیرخط) می‌کردند. به نفر اولی پیش، به نفر دومی پیش‌ریش، نفر سومی هم کنج، نفر چهارمی قاق می‌گفتند.

باقلی به چند من

یکی از بازی های محلی استان گیلان است که  به صورت گروهی و دسته جمعی بود و در فضای خارج از خانه انجام می‌گرفت.

بازی مخصوص جوانان و نوجوانان بود و هدف از آن آشنا نمودن بازیکنان و افراد با فوت و فن بازار و تجارت بود.

شکل بازی به این صورت بود که بازیکنان به دو دسته تقسیم می‌شدند؛ هر دسته از بازی کنندگان از زمین خود یک نفر را به عنوان اوستا انتخاب می‌کردند.

دو دسته‌ی بازیکن در فواصل معین مقابل اوستاهایشان قرار می‌گرفتند و اوستاها قبلاً رمزی را بین خود مثلاً یک عددی را انتخاب نموده و سوال و جواب‌ها اینطور مطرح می‌شد:

اوستای اول: مرد مرد من!

جواب یکی از شاگردها: لب لب تو

ـ باقلی به چند من؟

ـ پانزده من

ـ بالاتر

اوستا دوم: مرد مرد من!

ـ لب لب تو

ـ باقلی به چند من

ـ پنجاه من

ـ پایین تر

بدین ترتیب، دفعه‌ی سوم و چهارم و پنجم به تعداد نفرات بازیکنان سوال و جواب تکرار می‌شد تا به جواب صحیح دست می‌یافتند و هنگامی که عدد رمز به زبان هر یک از دو دسته جاری می‌شد.

اوستا می گفت «خرخرتو» دسته‌ی بازنده باید دسته‌ی برنده را از جایی که ایستاده بودند تا مرکز بازی کول می‌کردند.

پیشه زن، پیشه زن

این بازی در میان گالش های لاهیجان و منطقه‌ی سیاهکل رایج بوده است. پیشه زن به معنای سوت زدن است. پیشه زن پیشه زن به صورت گروهی انجام می‌شد و در گیلان به نام‌های:

«دخوس دخوسه»، / جزده سلام = جایگاه مخصوص / قایم باشک بازی» نیز معروف است.

توره بازی

از دیگر بازی های محلی استان گیلان توره بازی است.«توره» (شلاق) را به وسیله ساقه برنج می‌ساختند و درست می‌کردند و اندازه‌ی آن به طول ۵/۱ متر بود.

ته توره قرص بوده و هر چه به انتهای آن می‌رسید، نازکتر می‌شد.

در این بازی که تعداد افراد بازیکن به ده تا چهارده نفر می‌رسید، بازکنان به دو گروه هفت نفره تقسیم می‌شدند. برای این بازی مقاومت، جسارت و سرعت عمل زیادی لازم بود.

برای انجام بازی نخست دایره‌ای به شعاع پنج متر روی زمین رسم می‌کردند و هفت نقطه به فاصله مساوی بر روی مسیر خط کشی شده مشخص می‌نمودند.

توره‌ها را روی آن نقاط گذاشته و با سکه‌ای شیر یا خط می‌کردند، گروه بازنده داخل خط قرار می‌گرفت توره‌ها را طوری قرار می‌دادند که سر آن به طرف مرکز دایره باشد.

اعضای گروه در داخل دایره و در مرکز آن جا می‌گرفتند. نفراتی که در بیرون دایره قرار داشتند، سعی می‌کردند با دست توره‌ای را بردارند.

نفرات وسط نیز سعی می‌کردند، او را بگیرند و به داخل دایره ببرند و در واقع او را از انجام بازی محروم کنند.

حال اگر بازیکنی به یکی از توره‌ها دست می‌یافت، سعی می‌کرد با زدن ضرباتی به نفرات داخل دایره، توره‌های دیگر را نیز به دست آورد. تا به این طریق گروه‌شان برنده شود.

در این بازی نوجوانان و جوانان بالاتر از ۱۶ سال شرکت می‌کردند.

تول بزن بریج

این بازی به صورت گروهی و جمعی انجام می‌گیرد و مخصوص نوجوانان و جوانان پسر است. بازی در محوطه‌ی باز بیرون از خانه انجام می‌شود. در تهران و نواحی دیگر آن را «وسطی» گویند.

روش بازی به این صورت است که دو نفر به فاصله‌ی مشخص روبروی هم قرار می‌گیرند و تعداد نامعدودی بین آنها. بازی با یک توپ انجام می‌شود .

برای شروع بازی نفرات باید تلاش کنند که توپ را با دست کنترل کرده و یک امتیاز کسب کنند. آنها این امتیازات را می‌توانند هم برای خود ذخیره کنند و هم یاران خود را وارد بازی نمایند.

آخرین نفری که باقی مانده است، بوسیله‌ی دو نفر مقابل سخت مورد اصابت توپ قرار می گیرد.

اگر تا شمارش رقم ده که بوسیله‌ی دیگران شمرده می‌شود، بتواند مقاومت کند، برنده شده و یکی از نفرات دو طرف می‌شود و می‌تواند نفر روبرویش را خودش انتخاب کند.

پایان پیام