صنایع دستی دریایی کیش از تور بافی تا لنج سازی همه توسط هنرمندان بومی این جزیره ساخته می‌شود

به گزارش پایگاه خبری گلونی: صنایع دستی دریایی کیش از تور بافی تا لنج سازی همه توسط هنرمندان بومی این جزیره ساخته می‌شود.

صنایع دستی دریایی

 دیین

سبد مخصوصی است که غواصان با خود به ته دریا می‌بردند و صدف ها را در آن قرار می دادند. برای ساخت آن از نوعی نخ به نام «خیط غزل» که مخصوص توربافی است استفاده می‌کردند.

دهانه دیین حلقه‌ای از ترکه درخت کرت و طنابی که به آن وصل است و به گردن غواص آویزان می‌کنند از جنس الیاف درخت خرماست و دور آن پارچه می‌پیچند تا غواص را اذیت نکند.

حیر

غواصان برای اینکه به سرعت به کف دریا برسند و نهایت استفاده از اکسیژن نهفته در سینه خود را بکنند از یک وزنه چهار یا پنج کیلویی به نام «حیر» استفاده می‌کردند.

حیر اغلب سربی است ولی گاهی از سنگی به همین عنوان استفاده می‌کردند. در قسمت بالای وزنه با طناب حلقه‌ای درست می کردند تا غواص کف پای خود را داخل حلقه قرار دهد.

در قسمت بالای حیر طناب بلندی می‌بستند که سردیگر آن در دست «سیب» بود.

صنعت لنج سازی

در گذشته کارگاه لنج سازی در کیش وجود داشته ولی امروزه حتی قدیمیان کیش هم وجود چنین کارگاه‌هایی را به یاد ندارند و در دهه‌های گذشته قایق و لنج‌های کوچک ساخته می‌شد.

استادان این صنعت را «گلاف» می گفتند که علاوه بر تعمیر انواع لنج های بزرگ و کوچک در ساخت شناورهای کوچک مانند:

جالبوت، صمعه، بتیل، منجی، ماشوه و چینکوه و غیره مهارت داشته‌اند.

این شناور ها حدود ۲ تا ۶ نفر گنجایش داشت.

بومیان چوب‌ها و تخته‌های اصلی قایق را از بیرون جزیره تأمین می‌کردند اما برای قسمت های داخلی قایق از چوب درختان جزیره استفاده می‌کردند.

تور بافی

یکی از رایج ترین صنایع دستی دریایی کیش در گذشته توربافی بود.

تا اواخر دهه ۳۰ هجری صیادان کیش از نوعی تور با نخ پنبه ای استفاده می‌کردند. این تورها توسط مردان در جزیره بافته می‌شد.

تورها می‌بایست به طور مداوم با خاکستر صدف مروارید، سفید می‌شد در غیر این صورت رنگ آن تیره می‌شد و بوی بدی به خود می‌گرفت که در این صورت ماهی به آن نزدیک نمی‌شد.

از اوایل دهه چهل استفاده از تورهای آماده که مشکل تورهای پنبه‌ای را نداشتند، رایج شد.

در حال حاضر هیچ یک از صیادان کیش تور مورد نیاز خود را نمی‌بافند و تورها را آماده از دبی وارد می‌کنند ولی کار تعمیر تور را تا کنون انجام می‌دهند.

امروزه در کیش تنها یک نوع تور بافته می‌شود که « لیخ یریور » نامیده می شود . لیخ یریور نوعی تور با چشمه‌های بزرگ است و از آن برای صید کوسه استفاده می‌شود.

گرگور

‌ از جمله صنایع دستی دریایی کیش گرگور است. تا حدود ۵۰ سال پیش ، کیشی ها گرگور را با استفاده از ترکه‌های درخت کهور یا خوشه درخت خرما میبافتند.

از آن پس ساختن گرگور های سیمی رایج شد، در حال حاضر تعداد زیادی از صیادان به ساخت گرگور آشنا هستند و از گرگور آماده استفاده می‌کنند.

زیبن

نوعی طناب که از الیاف درخت خرما ساخته می‌شد و به  «حیر» سنگ غواص بسته می‌شد.

منبع: واحد آموزش و پژوهش صدا و سیمای مرکز کیش. پژوهشگر: محمد جاسم پور

Kish is an island in the Persian Gulf, off the southern coast of Iran

پایان پیام