جنبه های گوناگون تاثیر طرح های انتقال آب
جنبه های گوناگون تاثیر طرح های انتقال آب
به گزارش پایگاه خبری گلونی، نوشتار حاضر ترجمه‌ای است از:
Interbasin water transfers and integrated water resources management: Where engineering, science and politics interlock. J. Gupta, P. van der Zaag. Physics and Chemistry of the Earth 33 (2008).
این ترجمه را اندیشکده تدبیر آب ایران انجام داده است که آن را در چند بخش می‌توانید بخوانید.
جنبه های گوناگون تاثیر طرح های انتقال آب
۲-۶- نتیجه‌گیری
با بررسی چهار تجربه درباره طرح‌های برنامه‌ریزی‌شده و/ یا اجراشده انتقال آب، می‌توان به درکی از جنبه های گوناگون این قبیل طرح‌ها یا پیامدهای آنها دست یافت. این طرح‌ها ممکن است:
۱- اثرات دامنه‌دار بیوژئوشیمیایی داشته باشند که پیش‌بینی آنها دشوار است؛
۲- مسائل توزیعی درباره هزینه‌ها و فایده‌های ملموس و ناملموس را به وجود آورند که ممکن است شناخت و حل آنها دشوار باشد؛
۳- گزینه‌هایی را که ممکن است جذاب باشند کنار بگذارد؛ برای نمونه جایگزینی جریان مجازی آب به جای جریان فیزیکی آب؛ و
۴- حساسیت مردم را برانگیزد و ممکن است حتی بی‌اعتمادی مردم نسبت به دولت را سبب گردد. در نتیجه ممکن است پیامدهای بزرگ سیاسی در پی داشته باشد.
در نهایت باید گفت بسیاری از طرح‌های انتقال علی‌رغم عدم قطعیت علمی، هزینه‌های هنگفت اقتصادی و پیامدهای بالقوه بزرگ زیست‌محیطی، به نظر می‌رسد به دلیل همگرایی رویکرد مهندسان، سیاستمداران و تأمین‌کنندگان مالی امکان‌پذیر می‌شود.
جنبه های گوناگون تاثیر طرح های انتقال آب
۳- معیارهای ارزیابی طرح‌های انتقال میان‌حوضه‌ای
۳-۱- تنش ذاتی در طرح‌های انتقال میان‌حوضه‌ای آب
نمونه‌‌های معرفی‌شده طرح‌های انتقال آب نشان می‌دهند که در فرایند افزایش مقیاس عملیات مهندسی، ما با عدم قطعیت‌ها و اثرات بزرگ‌مقیاس جدید روبرو می‌شویم.
این موضوع نشان می‌دهد که تنش ذاتی میان اصول رویکرد یکپارچه و توسعه پایدار از یک سو، و از سوی دیگر پروژه‌های بزرگ آبی وجود دارد.
انتقال میان‌حوضه‌ای آب را می‌توان نمونه بارز شیوه‌ای دانست که انسان، طبیعت را برای تأمین نیازهای خود مورد بهره‌برداری، تغییر و بازساخت قرار می‌دهد.
از زمان تصویب دستور کار ۲۱ در کنفرانس سازمان ملل درباره محیط زیست و توسعه در سال ۱۹۹۹، تلاش‌هایی برای حل این تنش صورت گرفته است. فعالیت‌های کمیسیون جهانی سدها
[۱] را می‌توان روشن‌ترین نمود اراده برای سازگارکردن منافع رقیب و غالباً متعارض در پروژه‌های بزرگ آبی دانست.
در این قسمت برخی از ارزش‌ها و معیارهایی که برای ارزیابی پروژه‌های بزرگ و به ویژه طرح‌های انتقال میان‌حوضه‌ای پیشنهاد شده‌اند مرور می‌شود.
در ابتدا معیارهای پیشنهادی نهادهای بین‌المللی ارائه می‌شود. سپس به توافقات حقوقی و نوشتارهای علمی پرداخته می‌شود.
در جدول۲، معیارهای پیشنهادشده خلاصه شده است. سپس بر پایه آنها، مجموعه منسجم از معیارهای ارزیابی طرح‌های انتقال میان‌حوضه‌ای تدوین می‌شود.
جدول۲- معیارهای ارزیابی انتقال میان‌حوضه‌ای آب و دیگر پروژه‌ها از نگاه یکپارچه- پیشنهادشده نهادها و نویسندگان مختلف
جنبه های گوناگون تاثیر طرح های انتقال آب
| معیار/ ارزش/ اصل | ICID
(۱۹۷۸) |
Postel
(۱۹۹۲) |
UN
(۱۹۹۷) |
ASCE
(۱۹۹۸) |
Cox
(۱۹۹۹) |
WCD
(۲۰۰۰) |
EU
(۲۰۰۰) |
ILA
(۲۰۰۴) |
Bird et al.
(۲۰۰۵) |
| ۱٫ نیازهای آبی کنونی و آینده حوضه مبدأ، به طور کامل تأمین می‌شود؛ مازاد واقعی وجود دارد. | Ï | Ï | |||||||
| ۲٫ حوضه دریافت‌کننده، از آب به شکل کارآمد استفاده می‌کند؛ کسری واقعی وجود دارد. | Ï | Ï | Ï | Ï | Ï | ||||
| ۳٫ حوضه دریافت‌کننده، هیچ منبع جایگزینی برای تأمین آب ندارد. | Ï | Ï | Ï | Ï | |||||
| ۴٫ منافع، عادلانه تقسیم می‌شود؛ هزینه‌ها کاملاً جبران می‌شود. | Ï | Ï | Ï | ||||||
| ۵٫ اثرات بر محیط‌زیست به حداقل رسانده می‌شود. | Ï | Ï | Ï | Ï | Ï | ||||
| ۶٫ اثرات اجتماعی- فرهنگی به حداقل رسانده می‌شود. | Ï | ||||||||
| ۷٫ پروژه انتقال بر مبنای پایداری، و تاب‌آوری و/ یا سازگارپذیر با تنش‌های طبیعی و اجتماعی طراحی می‌شود. | Ï | Ï | |||||||
| ۸٫ تصمیم‌گیری مشارکتی در پروژه وجود دارد و نسبت به عموم، از جمله افراد تأثیرپذیرفته، پاسخگویی دارد. | Ï | Ï | Ï | ||||||
| ۹٫ به حقوق و مسئولیت‌های کنونی (محلی، ملی و بین‌المللی) احترام گذاشته می‌شود. | Ï | Ï | Ï | Ï | |||||
| ۱۰٫ به عدم قطعیت و ریسک، و خلأها در دانش به کفایت پرداخته می‌شود. | Ï | Ï |
[۱] World Commission on Dams (WCD)
پایان پیام
کد خبر : 109165 ساعت خبر : 1:50 ب.ظ