سالروز خرید نسخه اصل صورتجلسه انتخاب نادر به شاهی ایران در اجتماع دشت مغان

در روز ۲ آذر سال ۱۳۳۱ شورای وزیران به ریاست دکتر مصدق تصویب کرد که دولت مکلف است به هر بها، نسخه اصل صورتجلسه انتخاب نادر شاه افشار به پادشاهی ایران را خریداری کند.

به گزارش پایگاه خبری گلونی، در روز ۲ آذر سال ۱۳۳۱ شورای وزیران به ریاست دکتر مصدق تصویب کرد که دولت مکلف است به هر بها، نسخه اصل صورتجلسه انتخاب نادر شاه افشار به پادشاهی ایران در سال ۱۷۳۵ (۱۱۴۸ هجری قمری) از سوی نمایندگان ولایات و بزرگان کشور در اجتماع دشت مغان را خریداری کند و به موزه ایران باستان (ملی) بسپارد.

پای سند انتخاب نادر به شاهی ایران، مهر و امضای نمایندگان ۳۵ گانه ولایات و برجستگان کشور وجود دارد و میرزای قزوینی عبارت «الخیر فی ما وقع» را که نشانه ارقام ۱۱۴۸ (تاریخ انجام رای‌گیری در مغان) بود را نوشته است که قرار شده بود بر یک طرف سکه رسمی قرار گیرد و در طرف دیگر سکه عبارت «نادر ایران زمین».

در پی مصوبه دولت، اصل صورتجلسه انتخاب نادر شاه که در اختیار «محمد دانش بزرگ نیا» بود ابتیاع شد.

وی آن را که در ساختمانی در خراسان به دست آمده بود خریداری کرده بود و دلالان عتیقه و موزه های لندن و نیویورک درصدد خرید آن بودند که دولت متوجه شد و مصوبه فوری شورای وزیران هم به همین سبب بود.

از این صورتجلسه که ترجمه متن آن در تاریخ دمکراسی جهان آمده است دو نسخه تهیه شده بود.

نسخه اصل صورتجلسه انتخاب نادر شاه افشار به پادشاهی ایران

این ترجمه از متن ارمنی بوده است که نماینده ارمنستان در اجتماع دشت مغان آن را برای خود و اطلاع ارمنیان (در آن زمان اتباع دولت ایران) تهیه کرده بود.

متن وثیقه‌نامه دشت مغان برای اعلام شاهی نادر:

در حدود دو قرن است که خاندان صفویه، تاج و تخت سلطنت را از تصرف سلاطین ترکمانیه که اهل سنت بوده‌اند گرفته، و خود بر اریکه سلطنت نشسته‌اند،.

برای این‌که سلطنت خود را استحکامی بخشند به فکرشان رسید، فیما بین اهم بنای سب و رفض گذاشته و به دستیابی این تدابیر آتش افروزند، و مردم را به جان یکدیگر اندازند.

این تفرقه‌اندازی آن‌قدر پیش رفت، تا این که مسلمین دست از مقاتله کفره برداشته مشغول اسر و قتل نفوس و غارت و نهب اموال و برادران دینی خود شدند.

وضع مملکت به آنجا رسید که طایفه لزکیه (لکزیه) به شروان، و افاغنه بر عراق و فارس و اصفهان، و ملک محمود سیستانی بر خراسان و عثمانی بر آذربایجان و کرمانشاهان و همدان، و روسیه بر مازندران و گیلان دست یافتند و متصرف شدند.

اهالی این دیار و بلدان جمیعاً پامال جنود حوادث فتنه اسیر سرپنجه فتور و محسن گشتند.

بعد از این‌که دست امید ما بی‌کسان از هر سو گسیخته گردید، دست به دامان پروردگار یکتا دراز کردیم و ازدرگاهش خواستیم بعداز عسر یسری، به عنایت یزدانی و مرحمت صمدانی، کوکب وجود مسعود همایون و نیر تابناک ذات فرخنده صفات میمنت اثر طالع برگزیده حضرت خالق، زحمتکش راه خلایق، آفتاب اوج سلطنت جهانبانی، و ستاره برج معدلت و گیتی ستاد، مظهر قدرت الهی، دست افشار معدن پادشاهی را از افق خراسان تابان، مشعل دولت فروزش را برای ظلمت‌زایی شب تیره‌روزی سیه‌بختان، روشن و فروزان ساخت.

اولاً به نیروی تأیید الهی دارالملک خراسان را از وجود متغلیه پرداخت، بعد از آن، رایت فراز عزیمت به جانب اصفهان گشته، و اصفهان و ممالکی را که در تصرف افاغنه بود مسخر ساخت.

و همچنین ولایت مازندران و گیلان را از تصرف اروس، ممالک آذربایجان و کرمانشاهان و همدان و گرجستان را از تصرف عثمانی انتزاع و مسخر کرده، آثار جور و عدوان را بردند.

در این اوان سعادت غشان، که یعون عنایت یاری، و چیره‌دستی بخت فیروز بر همگی دشمنان و سرکشان ایران و اطراف ممالک محروسه غالب و مظفر، و رعایا و ضعفای این بلاء که چندین سال بود اسیر انواع مصائب و گرفتار محسن نوائب بودند، هر یک از مکان و مسقر خود آسوده‌حال در رفاهیت پرور شدند و کارعدل تمام و امور ممالک نظام یافت، تمام اهالی ممالک ایران را از اسیر و فاضل، و عالم و جاهل، و خرد و بزرگ.

و تاجیک و ترک، و صغیر و کبیر، و برنا و پیر را در صحرای مغان در اردوی ظفر نمون احضار فرمود و خواهشمند اذن کلات و ابیورد گشته مقرر فرمودند، که از بردی خود از سلسله صفویه با سایر طبقات امم هر کس را که خواهیم، به سلطنت و ریاست قبول کنیم.

چون اهالی ایران آنچه در این مدت به روزگار خود دیده، از گل خیر بوستان دولت صوفیه بود، که در عهد ایشان، آتش فتنه و نقاضت افروخته گشت همگی اطراف را به دشمنی و ما را به دست انواع بلایا و محن داده، و در این اواخر از عهده ضبط و محافظت ما برنیامدند و در معنی همگی آزاد کرده بندگان اقدس بودیم، از چنگ اعداء نجات، و قالب افسرده ما را دوباره حیات دادند.

لهذا همگی در مقام تمنا آمده، و دست به دامن مرحمتش زده مستدعی فرسخ این عزیمت هستیم، بندگان اقدس از راه مرحمت استدعا کمترینان را پذیرفته ترک عزیمت مذکور فرمودند،

و کمترینان قلباً و لساناً و متفق اللفظ و الکلمه بندگان اقدس را به سلطنت و ریاست اختیار و ترک تولای سلسله صفویه کرده عهد و شرط و قرار و اعتراف کردیم،

که نسلاً بعد نسل شیوه سب و رفض مبدعه دولت صفویه را که گناهی عظیم بود با لکیه ترک و مذهب و سنت حنیف جعفری که همیشه راهنما و مطبوع امت احمدی بوده قبول و مسلوک نمائیم،

و از سلسله صفویه ذکوراً و اناثاً احدی را تابع و مطیع نشویم، ودر هر ملک و شهر که باشد ایشان را اعانت و متابعت نکنیم.

و از هر یک از کمترینان که نسلاً بعد نسل خلاف عهد و قول ظاهر شد، مردود در گاه الهی و مستحق سخط غضب حضرت رسالت پناهی بوده، خون ما هدر و عرض و نفس ما مستوجب عقوبت و خطر باشد.

تحریراً فی چهارم شهر شوال المکرم سنبه – ۱۱۴۸ هجری قمری

چند سخن زیبا از نادرشاه که به یادگار مانده است:

▪میدان جنگ می‌تواند میدان دوستی نیز باشد اگر نیروهای دو طرف میدان به حقوق خویش اکتفا کنند.

▪سکوت شمشیری بوده است که من همیشه از آن بهره جسته‌ام.

▪تمام وجودم را برای سرفرازی میهن بخشیدم به این امید که افتخاری ابدی برای کشورم کسب کنم.

▪باید راهی جست در تاریکی شب‌های عصیان‌زده سرزمینم همیشه به دنبال نوری بودم نوری برای رهایی سرزمینم از چنگال اجنبیان.
چه بلای دهشتناکی است که ببینی همه جان و مال و ناموست در اختیار اجنبی قرار گرفته و دستانت بسته است نمی‌توانی کاری کنی، اما همه وجودت برای رهایی در تکاپوست.

«تو می‌توانی» این تنها نیرویی است که از اعماق و جودت فریاد می‌زند تو می‌توانی جراحت ها را التیام بخشی و اینگونه بود که پا بر رکاب اسب نهادم به امید سرفرازی ملتی بزرگ.

▪از دشمن بزرگ نباید ترسید اما باید از صوفی‌منشی جوانان واهمه داشت.
جوانی که از آرمان‌های بزرگ فاصله گرفت نه تنها کمک جامعه نیست بلکه باری به دوش هموطنانش است .

▪وقتی پا در رکاب اسب می‌نهی بر بال تاریخ سوار شده‌ای شمشیر و عمل تو ماندگار می‌شود چون هزاران فرزند به دنیا نیامده این سرزمین آزادی‌شان را از بازوان و اندیشه ما می‌خواهند.
پس با عمل خود می‌آموزانیم که پدرانشان نسبت به آینده آنان بی‌تفاوت نبوده‌اند و آنان خواهند آموخت آزادی‌شان را به هیچ قیمت و بهایی نفروشند.

پایان پیام