میدان گپ خرم آباد و ضرورت اصالت‌بخشی به آن
میدان گپ خرم آباد و ضرورت اصالت‌بخشی به آن
با توجه به در حال احداث بودن خیابان جایگزین برای خیابان حافظ و میدان گپ خرم آباد از مدیریت محترم شهری انتظار می‌رود نسبت به مرمت و بهسازی (و نه نوسازی) میدان گپ و خیابان حافظ اقدام نمایند.
پایگاه خبری گلونی، سلیمان میرزاپور رشنو: میدان گپ (بزرگ) خرم‌آباد دوره صفویه با هدف مکانی برای گرد هم‌آیی‌های مختلف ساخته شده و این میدان همواره تا دوره مدرنیته، کارکرد خود را حفظ نموده است.
پس از مدرنیزاسیون و ورود خودرو به داخل بافت‌های شهری کارکرد بسیاری از بازارها و میدان‌ها شهرها تغییر یافت و میدان گپ شهر خرم‌آباد نیز از یک میدان سنتی به محوری برای عبور خودرو تغییر کارکرد داد و تا به امروز این میدان و فضای اطرافش نتوانسته اصالت گذشته خویش را باز یابد.
میدان «گپ» یا بزرگ که به سبک میدان‌های مستطیلی دوره صفوی ساخته شده است، این روزها روزگار خوشی ندارد. جدا از اینکه سبک و سیاق ساخت این میدان دارای قدمت و واجد ارزش تاریخی است، امروزه نیز این میدان می‌تواند دارای کارکردی پویا باشد.
میدان گپ خرم آباد و ضرورت اصالت‌بخشی به آن
در شهرسازی سنتی ایران و اغلب مناطق جهان، میدان‌ها معمولاً در شهرها با هدف مکانی برای گرد هم‌آیی شهروندان، برگزاری جشن‌ها و مناسبت‌های مذهبی ساخته می‌شده‌اند، بحثی که در شهرسازی امروز ما امری فراموش شده است و حتی اغلب، میدان را با نام فلکه (که بیشتر کاربرد دور زدن برای وسایل نقلیه است) می‌شناسند، در صورتی که فلسفه وجودی و کارکرد میدان اصولاً با فلکه متفاوت است.
در دوران سنتی میدان گپ خرم‌آباد دارای کارکرد یک میدان شهری بوده است و عناصر مختلف بازار قدیمی شهر خرم‌آباد در تعامل و پیوند با یکدیگر بوده‌اند.
ازجمله میدان بزرگ، میدان کوچک، مسجد جامع، قلعه فلک‌الافلاک و نیز راسته‌بازارها و محلات مسکونی در کنار هم به عنوان یک سیستم شهری فعال ایفای نقش نموده‌اند.
دوران مدرنیزاسیون و بافت تاریخی میدان گپ خرم آباد
در دوران مدرنیزاسیون و پس از آن، با برداشتن سقف بازارها و خیابان‌کشی‌های جدید، بافت تاریخی بازار عملاً از هم گسیخت، مسجد جامع و برخی دیگر از آثار تاریخی شهر خرم‌آباد عملاً تخریب شده و از بین رفتند.
خیابان کنونی امام (ره)، به عنوان رقیب جدید بازار قدیمی مطرح شده و ارتباط میدان گپ (بزرگ) و بازار را با قلعه فلاک‌الافلاک قطع نمود.
همان‌گونه که گفته شد، یکی از عوامل به حاشیه رفتن میدان شهر خرم‌آباد را باید ورود خودرو به این میدان و خیابان حافظ دانست که در این بین معمولاً حرکت پیاده تضعیف می‌گردد.
همچنین به علت مورفولوژی خاص شهر، قسمت اعظم ترافیک شهری در منطقه مرکز شهر جریان دارد که ورود خودرو به خیابان‌های مرکزی شهر و بازار، می‌تواند باعث به حاشیه راندن عناصر قدیمی و بی‌هویتی آن‌ها در آینده گردد.
تخریب بافت قدیمی میدان گپ خرم آباد
با توجه به تخریب بخشی از بافت قدیمی (که بحث آن در این مجال نمی‌گنجد) و ایجاد خیابانی به موازات خیابان حافظ (که کاری به خوب و بدش نداریم)، قطعاً در آینده عبور خودرو از خیابان حافظ و میدان گپ لزومی نخواهد داشت و می‌بایست با اتخاذ رویکرد مناسب در بهسازی و مرمت بازار و میدان قدیمی (تأکید می‌شود بهسازی و نه نوسازی) این شهر و نیز جلوگیری از حرکت سواره، بخشی از فعالیت‌ها و هویت گذشته میدان را به آن بازگرداند.
ضرورت مرمت و بهسازی میدان گپ خرم آباد
با توجه به در حال احداث بودن خیابان جایگزین برای خیابان حافظ و میدان گپ، از مدیریت محترم شهری انتظار می‌رود نسبت به مرمت و بهسازی (و نه نوسازی) میدان گپ و خیابان حافظ اقدام نمایند.
در این صورت این میدان می‌تواند نقش تاریخی خویش را برای تجمع‌ها، عزاداری‌ها و … بر عهده گیرد و نیازی به ایجاد مکانی مرکزی در اطراف قلعه فلک‌الافلاک برای ایام محرم وجود ندارد. چه‌بسا به لحاظ وسعت و فرم میدان گپ و خیابان حافظ برای تجمع‌ها و راهپیمایی‌های مختلف نیز مناسب‌تر از هر مکانی باشد.
چند پیشنهاد برای میدان گپ خرم آباد
در پایان به چند پیشنهاد در مورد نحوه مرمت این میدان پرداخته می‌شود:
نوع مرمت لبه‌های خیابان حافظ و میدان گپ و عناصر تاریخی اطراف باید به‌گونه‌ای باشد که اصالت سبک معماری میدان را از بین نبرد.
نمونه بارز سبک میدان‌های مستطیلی دوره صفویه، میدان نقش‌جهان اصفهان است که می‌تواند الگوی مناسبی برای احیای میدان گپ باشد.
در بهسازی میدان گپ می‌بایست به‌تمامی اجزاء و عناصر میدان دوره صفوی توجه داشت، از جمله طراحی حوض در مرکز میدان، قرارگاه‌های رفتاری یا پاتوق و …
هدف نهایی از بهسازی این میدان باید، ایجاد فضایی کاملاً پیاده، دل‌نشین و تفریحی باشد که با توجه به اقتضای زمان مراسمات فرهنگی و مذهبی نیز در آن برگزار می‌گردد (مانند میدان نقش‌جهان).
پایان پیام
کد خبر : 40248 ساعت خبر : 2:27 ب.ظ
قرار بود خیابان ۱۷ شهریور تعریض و سنگفرش شود ولی شهرداری از سالها قبل تا الان فقط وعده داده و عملی ندیدیم. حیف است که ما قدر مواهب و استعدادهای خدادادی این سرزمین را نمیدانیم لرستان ۶۷ آبشار دارد ولی همگی بلا استفاده ماندن و حتی یک سرویس بهداشتی یا سفره خانه ابتدایی هم ندارند