بخشش یا قصاص؟
نگاهی به فیلم «قسم» به بهانه اکران در سی‌و‌هفتمین جشنواره فیلم فجر
پایگاه خبری گلونی، هومن نشتائی: محسن تنابنده امسال با فیلم «قسم» در سی‌و‌هفتمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد. او در مقام کارگردان فیلم «گینس» را نیز در کارنامه دارد که نظرهای مثبتی را دریافت نکرد.
بخشش یا قصاص؟
البته محسن تنابنده تجربه زیادی در فیلمنامه نویسی دارد که در مواردی توانسته هم نظر مردم و هم نظر منتقدین را جلب کند و در فعالیت تلوزیونی خود یک سر و گردن بالاتر از دیگران باشد.
البته با توجه به این تجربه این ترس نیز وجود دارد که محسن تنابنده از قاب‌های تلوزیونی برای فیلم‌ش استفاده کرده باشد.
قسم یک فیلم جاده‌ای است و المان‌های جذاب زیادی برای دنبال کردن دارد.
برای مثال مواجه بودن با تعداد زیادی بازیگر که هر یک قصه‌ای دارند یا حضور یک اتوبوس قدیمی جذابیت ایجاد می‌کنند.
از طرفی میان انبوهی از فیلم‌های آپارتمانی یک فیلم جاده‌ای به تنهایی جذاب است و از همه مهم‌تر مواجه شدن با قصه‌ای جدید که نمونه‌اش کمتر دیده شده است.
قسم از ابتدا شروع به قصه‌گویی می‌کند و مخاطب نباید دنبال قصه بگردد و از همان ابتدا می‌فهمد قضیه از چه قرار است و همین باعث می‌شود تا مخاطب با فیلم همراه شود.
قسم قصه‌گوی خوبی است و محسن تنابنده با شناختی که از فیلمنامه دارد به درستی می‌تواند نقطه عطف ایجاد کند.
اما قسم چند ضعف بزرگ دارد. به دلیل فضای کوچک و شلوغ کار، اجرای فیلمنامه مشکل می‌شود و این سختی به صورت سردرگم شدن در میزانسن‌ها نمود پیدا می‌کند.
قسم بدلیل زیاد بودن شخصیت‌هایش کشش زیادی برای فرار از حرافی ندارد.
این فیلم که یک فیلم دیالوگ محور است از جایی به بعد به دلیل زیاد شدن دیالوگ‌ها و تند تند و پشت سر هم بیان شدن حرف‌ها کمی سردرگم کننده می‌شود و باعث می‌شود تا مخاطب بخش زیادی از دیالوگ‌ها را نشنود و چه بسا بخشی را فراموش کند.
این ضعف در بخش‌هایی از فیلم با تغییر مسیر از دیالوگ گفتن صرف فاصله می‌گیرد اما نمی‌تواند سر تا سر فیلم را در بر گیرد.
برای مثال استراحت میان راه، برخورد با پلیس یا دیدن فیلم بازسازی صحنه قتل از آن دست تغییر مسیرها است.
فیلم خرده داستان‌هایی دارد که برای فرار از یکنواختی به فیلم افزوده شده‌اند اما به دلیل پرداخت بیش از حد به آنها، تبدیل به فصل‌هایی بی‌کاربرد در فیلم شده‌اند که حذف آنها به نفع فیلم است.
فیلمی در مورد بخشش یا قصاص؟
مثل داستان عشق آن دختر و پسر یا دعوای دو برادر بر سر یک سگ.
قسم فیلمی است که باعث می‌شود مخاطبش کمی فکر کند و انتقادی دارد به بعضی از قوانین فعلی کشور.
باعث می‌شود که فکر کنیم آیا لایق قضاوت هستیم؟
آیا در جایگاه قضاوت قرار داریم؟ با قضاوت خود چه بلایی سر دیگران می‌آوریم؟
قسمی که به آن شک داریم چه تبعاتی دارد؟ برای منفعت خود دیگران چه آسیبی می‌بینند؟ بخشش بهتر است یا قصاص؟ و…
نقطه اوج فیلم در دقایق پایانی است و در همان دقایق است که مخاطب روی صندلی سینما میخکوب شده است و این از نکات مثبت فیلم است، زیرا مخاطب از قصه سیلی می‌خورد.
قسم در نهایت به فرجام می‌رسد و شخصیت خوب از بد تفکیک می‌شود و هرکس به چیزی که مستحق آن است می‌رسد؛ که این مسئله جنبه تفکر را کمرنگ می‌کند.
قسم فیلم استانداردی است که می‌تواند مخاطب را همراه کند اما نباید از آن انتظار یک فیلم ماندگار را داشت.
امتیاز نگارنده: ۶ از ۱۰
پایان پیام
