روش‌شناسی ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور را اینجا مطالعه کنید

به گزارش پایگاه خبری گلونی، اندیشکده تدبیر آب ایران جزوه‌ای منتشر کرده است با نام ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور.

روش‌شناسی ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور

هدف اصلی و بنیادی تأسیس اندیشکده تدبیر آب ایران، «اثرگذاری برای ایجاد تغییر و اصلاح حکمرانی آب» در کشور می‌باشد. بنابراین هدف‌ها و جهت‌گیری‌های استراتژیک و چارچوب برنامه‌ریزی کلان اندیشکده نیز به تبعیت از این هدف و قواعدی است که در زمینه اصلاحات و تغییرات در نظام مدیریت و حکمرانی آب مورد شناسایی نظری و تجربی قرار گرفته است. در مسیر تحقق این مهم، دو پرسش کلیدی مطرح است:

• وضعیت موجود حکمرانی آب کشور چگونه است و چه خلاء‌های اصلی در مقایسه با شرایط حکمرانی مؤثر، تشخیص داده می‌شود؟
• با توجه به عوامل مؤثر بر اصلاح حکمرانی آب کشور، چه اقداماتی برای اندیشکده توصیه می‌شود؟

پاسخ به پرسش نخست نیازمند انجام یک ارزیابی مقدماتی از وضعیت موجود حکمرانی، ترسیم وضعیت مطلوب و انجام تحلیل شکاف و تعیین خلاءهای اصلی جهت شناسایی خلاءهای موجود حکمرانی آب کشور می‌باشد.

روش‌شناسی ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور

مراحل انجام این ارزیابی و تعیین اقدامات، البته با توجه به دیدگاه و نقش اندیشکده تدبیر آب ایران، در شکل۱ نشان داده شده است.

اولین گام در طی این  مسیر، استفاده از دانش و تجربیات بین‌المللی درباره ارزیابی حکمرانی آب است. پس از شناسایی و جمع‌آوری اسناد مربوطه، در گام بعدی این اسناد بررسی شده و مناسب‌ترین سندی که نتایج آن سازگاری بیشتری با دیدگاه‌های اندیشکده داشته است انتخاب و خلاءهای اصلی حکمرانی خوب درآب به استناد سند انتخاب‌شده استخراج می‌شود.

شکل۱- فرایند روش ارزیابی مختصر حکمرانی آب کشور و تدوین برنامه اقدامات اندیشکده تدبیر آب ایران

در گام سوم با تکیه بر خلاء‌های اصلی در حکمرانی آب (استخراج‌شده از اسناد بین‌المللی) و با توجه به تجربیات حاصل از روندهای گذشته و شرایط اقتصادی، اجتماعی و هیدرولوژیکی ایران، خلاءهای حکمرانی آب در سطح ملی تکمیل شده و فهرست نهایی خلاءهای اصلی حکمرانی آب کشور مشخص می‌شود.

روش‌شناسی ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور

در همین مرحله، خلاءهای احصاشده در حکمرانی آب در سطح ملی به صورت تفصیلی مشخص می‌شود.

بررسی و انتخاب مناسب‌ترین سند یا اسناد

پس از جستجو و بررسی اسناد مختلف در زمینه ارزیابی حکمرانی آب، اسناد زیر برای تمرکز و استفاده از آنها در راستای تشخیص خلاءها و ارزیابی حکمرانی، مناسب تشخیص داده شدند:

• حکمرانی آب در کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه»
• شاخص‌های حکمرانی آب در آسیا
• حکمرانی آب در آمریکای لاتین و کارائیب
• طرح ترازیابی حکمرانی منطقه‌ای آب منطقه خاورمیانه
• وضعیت حکمرانی در کشورهای آفریقایی

در جدول ۱ به برخی از تفاوت‌های اصلی از نظر هدف، چارچوب مفهومی، تعیین نشانگر و خلاءها اشاره شده است.

در کلیه ارزیابی‌ها اتکا به یک چارچوب مفهومی ناگزیر بوده است. در ارزیابی‌های OECD و Inter-American Development Bank تحلیل شکاف‌ها و تشخیص خلاء‌ها بر اساس ضوابط مدل مفهومی مرتبط و ارزیابی کشورهای خاورمیانه، آسیا و آفریقا ارزیابی‌ها بر اساس نشانگرهای متکی به معیارهای برآمده از مدل مفهومی بوده است.

روش‌شناسی ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور

در مجموع، کار سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه از نگرش نظام‌‌یافته‌تر و متکی به بررسی‌های وسیع‌تری است. نگرش حکمرانی چندسطحی برای تمرکز بر چالش مشروعیت (اقتدار، اجرای تصمیمات و پذیرش آن‌ها) در حکمرانی، زمینه خوبی را برای درک نظری از مبحث حکمرانی آب فراهم می‌کند.

همچنین مدل تحلیل شکاف‌های این سازمان شروع مناسبی را برای توسعه روش‌شناسی اندیشکده فراهم می‌کند.

ادامه و بخش‌های دیگر این جزوه را می‌توانید اینجا بخوانید.

پایان پیام