محمد رمضانی که بود؟ بی‌تردید یکی از مفاخر سده حاضر محمد رمضانی است

محمد رمضانی که بود؟ سید فرید قاسمی: ی‌تردید یکی از مفاخر سده حاضر زنده یاد محمد رمضانی است

مردی که شمع بود، روشنی بخشید ولی سوخت

به گزارش پایگاه خبری گلونی آئین یادمان مرحوم محمد رمضانی، از ناشران و واقفان کتاب، (دوشنبه ۲۹ بهمن‌ماه) با حضور  نیکنام حسینی‌پور؛ مدیرعامل موسسه خانه‌کتاب، حجت‌الاسلام و المسلمین رسول جعفریان؛ رئیس کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و تأمین منابع علمی دانشگاه تهران، سید‌فرید قاسمی؛ پژوهشگر تاریخ مطبوعات ایران، محمود آموزگار؛ نائب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و حجت‌الاسلام والمسلمین سید‌محمد‌علی احمدی ابهری؛ معاون پژوهشی و دبیر شورای پژوهشی کتابخانه مجلس شورای اسلامی در سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار شد.

در این آیین، سید فرید قاسمی ضمن تشکر از موسسه خانه کتاب، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و کتابخانه آیت الله عظمی بروجردی برای برگزاری این یادمان گفت:

یکی از دردهای جامعه ما این است که بسیاری از مشاهیر ما مفاخر ما نیستند و خیل عظیمی از مفاخر ما در زمره مشاهیر ما قرار ندارند.

بی‌تردید یکی از مفاخر سده حاضر زنده یاد محمد رمضانی است که شوربختانه چه در عرصه عمومی و گاهی هم در حیطه‌های تخصصی شناخته شده نیست و قدر زحمات این بزرگ مرد را نمی‌دانند.

از همکاران آن مرحوم به ندرت ایشان را می‌شناسند و گاهی با هم‌صنفان ایشان که صحبت می‌کنیم ایشان را نمی‌شناسند.

این درد بسیار بزرگی است که یکی از مفاخر سده حاضر شماری از هم‌صنفان هم او را نشناسند.

وی با خواندن بیت «مرا ز یاد تو برد و ترا ز دیده من/ زمانه از این ستم بیشتر چه خواهد کرد»، گفت:

مظلومیت ایشان را در همین جا می‌توان درک کرد که پس از پنجاه و یک سال و هشت ماه این اولین مجلسی است که برای قدردانی از خدمات ایشان برگزار شده است.

بسیاری از مفاخر ما این گونه مظلوم واقع شدند و آنهایی که طرف توجه بودند کار در خوری برای آنها انجام نشده یا خیابان به اسم آنها کرده‌اند یا بزرگراه یا اتوبان.

قاسمی مرحوم رمضانی را یک فرانهاد دانست و گفت: امروز چندین نهاد با هزاران کارمند می‌خواهند کاری که مرحوم محمد رمضانیبه تنهایی انجام داده، انجام دهند.

مرحوم محمد رمضانیبه تنهایی با سرمایه شخصی از جیب و کیسه فتوت خود این کارها را انجام داده که در کشور ما اگر نگوییم بی‌سابقه است کم سابقه است و نمونه کارهایی که مرحوم محمد رمضانیانجام داد نظیر آن را در تاریخ معاصر نمی‌بینیم و نمی‌شنویم.

این پژوهشگر عنوان کرد: کافی است سروده‌های علی اکبر دهخدا، ملک الشعرای بهار، غلامرضا رشید یاسمی، اقبال، بهمن‌یار و خاطرات سعید نفیسی و عباس مسعودی در ستایش مرحوم رمضانی در یک دفتر مدون شود تا دوستان بدانند معاصران چگونه مرحوم رمضانی را ستایش می‌کردند.

رمضانی عمری نسبتا کوتاهی داشت و ۶۳ سال عمر کرد.

۶۳ سال عمر برای محمد رمضانی نشان می‌دهد که در آن روزگار مرحوم محمد رمضانی چه ناراحتی داشت که چنین عمر کوتاهی برای وی رقم خورد.

۶۳ سال عمر با برکت او را می توان موضوع چندین مقاله و رساله قرار داد.

قاسمی با اشاره به ویژگی‌های مرحوم رمضانی گفت: رمضانی کتاب‌شناس است. او حدود سه دهه به تنهایی کارنامه نشر ایران، انتشارات ایران و کتابشناسی ایران را فراهم کرد و از طرف دیگر با نگاه به کتاب شناسی‌های موضوعی او در بعضی از زمینه‌ها پدیدآورنده اولین کتابشناسی است.

یک نمونه آن کتاب «فهرست کلیه کتب رمان، افسانه، قصه و تئاتر» که خودش تدوین و در سال ۱۳۱۴ منتشر کرد.

رمضانی ناشر است. او به تنهایی کار موسسه‌های بزرگ نشر را انجام می دهد و تشکل ساز بود.

در زمانی که ناشر بود بیش از ۷۵۰ عنوان کتاب چاپ کرد و در این عناوین مجموعه «افسانه» هنور در تاریخ ادبیات ایران بی‌نظیر است.

این کتاب ۱۵۸ مجلد و به تعبیر مرحوم محمد رمضانی ۱۵۸ شماره است و آثار ۶۲ نویسنده مشهور دنیا را در ۲۱۰افسانه آورده است.

در این مجموعه ۳۹ مترجم و حدود ۶۲ نویسنده در بخش نگارش با ایشان همکاری داشتند.

در این شرایط بازار نشر اگر این مجموعه بازچاپ شود خواهان و خواننده خود را خواهد داشت.

وی ادامه داد: رمضانی احیاگر و مصصح متون بود. فهرست بلندبالایی از تصحیح متن مرحوم محمد رمضانی می‌توان تهیه کرد.

مرحوم ایرج افشار می‌گفتند «مثنوی، شاهنامه و چند متن مهمی که محمد رمضانی چاپ کرد سال‌ها بی‌بدیل بود و مورد استفاده اهل علم این کشور بود».

رمضانی مجله‌دار و مجله‌نگار است. از مجله‌های تجارت و شرق تا مجله کتاب.

خوشبختانه مجله شرق را انتشارات اساطیر و مجله کتاب را نشر مرکز بازچاپ کرده است و من توفیق داشتم بر این دو مجموعه مقدمه بنویسم.

وی با ذکر خاطره ای از مهدی آذر یزدی عنوان کرد: زمانی که مرحوم آذریزدی کسالت داشتند طی تماس برای اطلاع از حال ایشان، در مورد کتاب صحبت کردیم. از اقای آذریزدی پرسیدم که سال ۱۳۲۵ میانه دهه ۲۰وضعیت کشور وضع بخصوصی بود چطور شما و مرحوم مرتضی کیوان به فکر انتشار مجموعه راهنمای کتاب افتادید؟

ایشان با صداقت یزدی خود پاسخ داد که می‌خواستیم ادای محمد رمضانی را در بیاوریم.

در مورد خدمات آذریزدی بسیار نوشتند اما «کیوان کتاب‌شناس» یک موضوع بر زمین مانده و مغفول در تاریخ معاصر است.

مرتضی کیوان و بسیار کسانی دیگر که در ۶۵ سال اخیر در حوزه کتاب و کتابشناسی نامور بود متاثر از مرتضی کیوان بودند و خود کیوان هم بنا بر گفته مرحوم آذریزدی متاثر از مرحوم محمد رمضانی بود.

رمضانی هم چنین، قرائت خانه‌دار، کتابخانه آفرین و مجموعه پرداز بود. از «قرائت خانه اتفاق» تا مقدمات تاسیس کتابخانه «صاحب الامر» در قم. اما به این آرزوی خود نرسید.

بنابر گفته و نوشته خودش، نیت داشت دستگاهی مثل «دایره المعارف حیدرآباد دکن» در قم درست کند اما به این آرزوی خود نرسید. اما مجموعه غنی که فراهم کرد در قم و تهران بیش از ۵۰ سال است که بدیل ندارد و همه اهل علم کشور از آن استفاده می‌کنند.

قاسمی بیان کرد: امیدوارم این مراسم نقطه و پایان نباشد بلکه سرسطر و آغازی برای سلسه کارهایی باشد که یاد و نام مرحوم رمضانی را زنده نگه دارد.

امیدوارم مخزن هفتم دانشگاه تهران را به نام ایشان کنیم چرا که امهات و بیشتر این مجموعه و همچنین مخزن ششم گردآوری محمد رمضانی است.

همچنین از آقای حسینی پور می‌خواهم طی نامه‌ای از آقای ضرغامی، رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران بخواهیم سردیس ایشان در خیابان ملت با پلاک شناخت‌نامه گذاشته شود تا هر رهگذری بداند این بزرگ مرد چه خدماتی بزرگی به فرهنگ کشور انجام داده است.

چرا که این خیابان آخرین محل کار ایشان بود. او شمع بود که روشنی بخشید ولی سوخت.

پایان پیام