به گزارش پایگاه خبری گلونی، چگونگی صید مروارید و شیوه باز کردن چشم در اعماق آب‌های شور
چگونگی صید مروارید
آغاز کار روزانه
موقعی که لنج به صیدگاه مورد نظر رسید و لنگر انداختند، ناخدا با صدای بلند می‌گوید: «سیربر» (اصطلاحاً یعنی بروی ببین خبری هست؟)
یکی از غواص‌ها از لنج به زیر می‌رود، اما قبل از آن که در آب فرو رود ناخدا می‌گوید: «اطلب الله» غواص در پاسخ می‌گوید: «یا الله» یا فتاح، یا رزاق و بلافاصله به زیر آب می‌رود.
وقتی غواص سر از آب بیرون می‌آورد، بلافاصله «سیب» به او می‌گوید: «مول» (یا مولا، اصطلاحاً یعنی ذکر خدا بگو). غواص در پاسخ می‌گوید: «لا اله الا الله، یا میسر الارزاق»، «یا الله اتعین» فرق نمی‌کند که غواص در پایین محار زیادی دیده باشد یا نه، این مکالمه همیشه تکرار می‌شود. بعد از آن ناخدا می‌پرسد «هبشت؟» (چیزی هست؟»
اگر محار کم بود ناخدا می‌گوید «جلیل» (قلیل) واگر زیاد بود می‌گوید (واجد) بعد از یکی دو بار غوص، اگر غواص‌ها محار زیادی با خود نیاورند، لنگر را کشیده و کمی به جلو می‌روند. در این موقع ناخدا و بقیه کارکنان بطور دست جمعی و موزون می‌خوانند: «یالله صباح الخیر».
یا اگر بعد از ظهر باشد می‌خوانند:
«یالله مصباح الخیر.»
لنگر برای بار دوم در چگونگی صید مروارید
وقتی برای بار دوم لنگر انداختند و باز هم چیزی گیرشان نیامد. در موقع کشیدن لنگر و حرکت کردن به جلو می‌خوانند:
«اصبحنا بالخیر باب الله مفتوح» یعنی صبح خیر و مبارکی را آغاز کردیم در [رحمت] خداوند باز است.
همچنین در طول روز هر وقت لنگر کشیده و بخواهند کمی جابه‌جای شوند بطور مداوم تکرار می‌کنند:
«هالااله الا الله،هالا اله الا الله…»
غوص
قبل از آن که غواص به داخل آب برود، طنابی که وزنه سربی به آن بسته شده است را از لبه لنج تا سطح آب پایین می‌برند، غواص در حالی که بند سبد را به گردن خود آویخته است به داخل آب می‌پرد و طناب را با دست می‌گیرد.
پای چپ یا راست خود را بر حسب عادتی که دارد به داخل حلقه بالای وزنه می‌کند و پا دیگر خود را نیز به وزنه می‌چسبانند، چند نفس عمیق می‌کشد و هوا را بیرون می‌دهد، بعد نفس عمیقی می‌کشد و سینه خود را از هوا پر کرده و فطام را بر روی بینی‌اش قرار می‌دهد. در این موقع «سبب» به آرامی طناب را شل می‌کند و غواص در حالت ایستاد مستقیماً تا کف دریا می‌رود.
در آنجا سریعاً پای خود را از حلقه خارج کرده و شروع به جمع آوری محار و ریختن آن در داخل سبد می‌کند. «سیب» نیز بلافاصله وزنه را بطرف بالا می‌کشاند. غواص‌های جزیره با توجه به عمق آب حدود یک تا یک و نیم دقیقه در زیر آب می‌مانند. در این مدت اگر محار در کف دریا زیاد باشد، حدود سی ـ چهل عدد از آن را داخل سب می‌ریزند.
موقعی که احساس می‌کنند بیش از آن نمی‌توانند در زیر آب بمانند با حرکت‌دادن سریع دست وپا خود را به سطح آب می‌رسانند. غواص در طول روز هر وقت سر از آب بیرون می‌آورد می‌گوید: «یا الله»، «یا معین»، «یا الله اتعین» و… «سیب»، سبد را از دست او می‌گیرد و در داخل سبد بزرگ و یا کف لنج می‌ریزد. غواص مجدداً چند نفس عمیق می‌کشد و در آب فرو می‌رود.
شیوه تنفس در چگونگی صید مروارید
غواص‌ها می‌گویند که از طریق گوش خود نفس می‌گیرند. از این رو قبل از فرورفتن در آب موقعی که نفس عمیق می‌کشند، یک بار با فشار هوا را از گوش خارج می‌کنند، می‌گویند در این موقع اگر در گوش صدایی احساس کردند و گرفتگی گوش بر طرف شد می‌توانند به زیر آب بروند اما اگر گوش کیپ وگرفته بود نباید به زیر آب بروند چون اذیت خواهند شد وگوششان چرکین می‌شود.
معتقدند خداوند در هر غوص، سه نفس به غواص می‌دهد. یک نفس موقعی است که به عمق آب می‌رود. وقتی به بستر دریا رسید، احساس می‌کند نفسش تمام شده است اما در همین موقع به حکت خداوند سینه اش مجدداً از هوا پر می‌شود.
پس شروع به جمع کردن محار می‌کند بعد از پرکردن سبد، بار دیگر همین که احساس می‌کند نفسش تمام شده، سینه‌اش پر از هوا می‌شود. سپس او با استفاده از آن بسرعت خود را به سطح آب می‌رساند.
چگونگی صید مروارید و شیوه باز کردن چشم در اعماق آب‌های شور
در حال حاضر بعضی از صیادان موقعی که زیر آب می‌روند از ماسک استفاده می‌کنند.
اما قبلاً چشم غواص‌ها در مقابل آب شور دریا هیچ محافظی نداشت. غواص‌ها ـ وقتی ماسک به چهره ندارند ـ موقع فرورفتن در آب هر دو چشم خود را می‌بندند.
چون نیازی به دیدن اطرافشان ندارند. اما بلافاصله بعد از آن که پایشان به بستر دریا رسید باید چشمشان را باز کنند تا بتوانند محار را ببینند و جمع کنند.
در روزهای اول صید در هر سال که هنوز چشم به شوری آب دریا عادت نکرده است، بازنگه داشتن چشم‌ها در طول غوص، غیر ممکن و یا طاقت فرسا است. از این رو در روزهای اول، غواص چشم خود را به روش «ایراوح» (استراحت دادن به چشم) باز می‌کردند.
ایراوح
در این روش بعد از آن که غواص به ته دریا رسید یکی از چشمانش را باز می‌کند بعد از چند ثانیه که بخاطر شوری آب، باز نگه داشتند چشم غیر قابل تحمل می‌شود چشم خود را می‌بندد و چشم دیگرش را باز می‌کند.
به این ترتیب تا پایان هر غوص می‌تواند از بینایی خود استفاده کند. البته باز کردن نوبتی چشم‌ها در ته آب فقط مربوط به روزهای اول صید در هر سال است.
بعد از مدتی چشم‌ها به آب شور عادت می‌کنند و غواص می‌تواند بطور همزمان هر دو چشم خود را تا پایان غوص باز نگه دارد.
مطالب بیشتر از: بررسی صید مروارید در جزیره کیش(دُر معیشت)؛ مرضیه محمّدی،نادر کریمی، نوشین قاسمی وش
چگونگی صید مروارید
پایان پیام