بلاک و آنفالو نکن؛ حرف بزن و تحمل كن
به گزارش پایگاه خبری گلونی محسن آزموده در روزنامه اعتماد نوشت: يكي از اتفاقات بحث‌برانگيز و عبرت‌آموز در هفته‌هاي اخير كه جامعه ايران روزهای متلاطمی را پشت سر می‌گذاشت، واكنش‌هایی بود كه افراد نسبت به يكديگر، به ويژه در فضای مجازی نشان می‌‌دادند.
به بيان روشن‌تر، وقتی تقريبا همه در واكنش به وقايع و حوادث سياسي و اجتماعي و فرهنگي بيروني كه از قضا شتاب و شدت و حدت روزافزوني يافته، در آشفته بازار فضاي مجازی به ابراز عقيده و اظهار موضع صريح پرداختند، با عكس‌العمل‌های شگفت‌انگيزی از سوي يكديگر مواجه شدند.
در وهله اول شگفت‌انگيز و باور نكردني، مواضع و اظهار نظرهای بسيار متفاوتی بود كه از دوستان و آشنايان بود.
كساني كه فكر می‌كردند سال‌هاست يكديگر را می‌شناسند و با عقايد و ديدگاه‌های يكديگر آشنا هستند، به يك‌باره متوجه شدند كه به لحاظ فكری و عقيدتی و احساسی و تمايلات، فرسنگ‌ها از يكديگر دور هستند و در برخي مسائل كاملا با يكديگر در تضاد.
هيچ دو انساني به جهان دروني يكديگر دسترسي مستقيم ندارند و ما باورها، احساسات و خواسته‌هاي ديگران را صرفاً با واسطه گفتار، كردار و زبان بدن مي‌توانيم حدس بزنيم، اما اينكه آيا اين گفتار و كردار و زبان بدن كاملاً با آن درونيات منطبق است يا خير، بحث ديگري است.
مشهور است كه ايرانيان به دلايل تاريخي و جغرافيايي، يعني به علت از سر گذراندن روزگاري پر فراز و نشيب، نهان روش‌اند، يعني روزگاران دراز ناپايداري و دشواري و فقدان امنيت در طول سده‌ها و بلكه هزاره‌ها باعث شده كه كمتر به ديگران و محيط پيراموني، حتي نزديك‌ترين افراد دور و بر خود اعتماد كنند و در نتيجه معمولاً درونيات خود را از يكديگر پنهان مي‌كنند و بود و نمودشان متفاوت است.
بلاک و آنفالو نکن؛ حرف بزن و تحمل كن
تعارفات رايج و فراوان در فرهنگ ايراني، زبان رندانه، چند لايه و پيچ در پيچ در شعر و ادبيات و شوخي‌ها و جوك‌هايي كه در سخت‌ترين شرايط فراوان ساخته و پرداخته مي‌شود، نشانه‌هايي از اين خصلت روحيه نهان‌روش هستند.
البته اين روحيه چنانكه گفته شد، مشخصه ذاتي و ماهوي مردمان اين سرزمين نيست و امروز و ديروز نيز پديد نيامده، بلكه در نتيجه انباشت قرن‌ها ناملايمات و مصايب به وجودآمده و از اين حيث نمي‌توان انتظار داشت كه به سهولت از ميان برود.
گو اينكه اين ويژگی شخصيتي، باز چنانكه اشاره شد، خود واكنشي طبيعي و ناگزير به ناملايمات بيروني است و در نتيجه نمي‌توان با توصيه و سفارش اخلاقي از افراد خواست كه نهان‌روش نباشند و بود و نمودشان را تا سر حد امكان و مطلوب يكي كنند.
به عبارت ديگر تا زماني كه شرايط بيرونی نامطلوب باشد، طبيعي است كه افراد به‌رغم همه تاثيرات منفي اين نهان‌روشي، به آن به عنوان سازوكاري براي بقاي نفس ادامه مي‌دهند.
اما همان‌طور كه در بدو سخن اشاره شد، در بزنگاه‌هايي خاص كه كميت و كيفيت حوادث و وقايع بيروني حدت و شدت بي‌سابقه مي‌يابد، باز به ناگزير يا حتي ناخودآگاه افراد موضعگيري‌هاي صريح و روشن اخذ مي‌كنند و اينجاست كه ديگراني كه تا كنون اين وجه شخصيتي آنها را نديده بودند، شگفت‌زده مي‌شوند.
نكته اصلي اما واكنشی است كه در اين لحظات خاص از جانب افراد به وقوع مي‌پيوندد؛ درهفته‌های اخير شاهد بوديم كه بسياری از افراد وقتي متوجه شدند كه حتی نزديك‌ترين دوستان‌شان نيز در برخی مسائل سياسي و اجتماعي و فرهنگي با آنها هم نظر نيستند و بلكه مخالفند، پس از اظهار شگفتی و شايد ناراحتی، آنها را بلاك و آنفالو كردند، يعنی خيلی راحت باب گفت‌وگو را بستند و بی‌خيال يكديگر شدند.
بلاک و آنفالو نکن
روشن است كه هر كسي حق دارد دوستان خود را انتخاب كند، اما اين شيوه بلاك كردن و مسدود كردن باب مفاهمه، نه فقط راه را برگفت‌وگو مي‌بندد، بلكه بر تشديد آن فضاي بي‌اعتمادي و در نتيجه نهان‌روشي نيز مي‌افزايد، چراكه وقتي افراد نتيجه اظهارنظر صريح و آشكارشان را مي‌بينند، بيشتر در لاك دفاعي فرو مي‌روند و كمتر درون‌شان را براي ديگران فاش مي‌كنند.
اما مسأله فقط اين نيست كه با اين كار باب گفت‌وگو را می‌بنديم، بلكه اين واكنش نشان‌دهنده اين است كه ما تحمل عقايد و ديدگاه‌های مخالف را هم نداريم و حاضر نيستيم در كنار آدم‌هايي زندگي كنيم كه باورها و احساسات و تمايلاتی متفاوت از ما دارند.
كوتاه سخن آنكه بزنگاه‌هايي از اين دست، آزمون‌هاي ارزنده‌اي در اختيار ما مي‌گذارد كه خودمان را به محك تجربه بزنيم كه تا چه اندازه حاضريم ديدگاه‌های مخالف حتي نزديك‌ترين اطرافيان خودمان را گوش دهيم و به خودمان و آنها اجازه دهيم كه بدون ترس و واهمه (حتي از بلاك شدن) نظر خود را بيان كنند.
پایان پیام