دپوی زباله یکی از تنش‌هایی که تن جنگل‌های مازندران را می‌لرزاند
دپوی زباله یکی از تنش‌هایی که تن جنگل‌های مازندران را می‌لرزاند
تنش‌های به وجود آمده از ویروس کرونا در جامعه، موجب شده تا بسیاری از مشکلاتی که در مازندران به وضوح قابل مشاهده بود، کمرنگ شود، مسائلی همچون دپوی زباله در اراضی جنگلی و چالش‌هایی که برای محیط زیست ایجاد می‌کند.
هر چند تنش دپوی زباله و آلودگی اراضی جنگلی، تنها به این روزهای کرونایی محدود نمی‌شود اما کارشناسان این امر، معتقدند این موضوع نیز تنها تنش حال حاضر برای درختان و محیط زیست جنگلی نیست. تنش‌هایی که موجب می‌شود درختان، این موجودات زنده، مکانیزم‌های مختلفی را برای رویارویی با آنها برگزینند، راه‌حل‌هایی که در نهایت به نابودی آنها ختم می‌شود.
به گزارش گلونی سید احسان ساداتی عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در گفت‌وگو با ایسنا، تنش‌ها را به ۲ نوع زنده و غیرزنده تقسیم‌بندی کرد و با بیان اینکه تنش‌های زنده شامل بیماری‌ها و آفات گیاهی بوده و تنش‌های غیرزنده مربوط به محیط است، گفت: دپوی زباله در جنگل نیز از جمله تنش‌هایی محیطی یا غیرزنده محسوب شده که باعث آسیب به درختان و گیاهان جنگلی می‌شود.
وی با اشاره به اینکه دپوی زباله و به دنبال آن شیرابه تولید شده، سبب آلودگی خاک جنگل و نیز پدید آمدن آب‌های نامتعارف می‌شود، اظهار کرد: دفن زباله در جنگل از یک سو باعث فراوانی برخی عناصر در خاک شده و در سوی دیگر کمبود بعضی دیگر از عناصر را به همراه دارد که این تغییرات سبب ایجاد تنش و استرس به گیاهان می‌شود.
رئیس بخش منابع طبیعی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران وجود شیرابه در آب‌های زیرزمینی را سبب املاح‌دار شدن آب دریافتی گیاهان دانست و یادآور شد: از آنجا که جنگل موجود زنده و تجدیدپذیر است، نهال‌های جنگلی با آب‌های نامتعارف سیرآب شده و در نتیجه این مشکلات سبب بروز اثرات منفی بسیار زیاد در عرصه‌های جنگلی می‌شود.
ساداتی با بیان اینکه آب باید نیترات فراوان داشته و فاقد فلزات سنگین باشد خاطرنشان کرد: لازم است شیرابه‌ها و خاک‌های آلوده جنگل بررسی شده و میزان اثرات زیانبار آنها سنجیده شود اما قطعا عوامل فوق اثرات منفی به همراه داشته و تنش ایجاد می‌کنند.
این دکترای علوم جنگل با گرایش اکوفیزیولوژی، رویارویی گیاهان در برابر تنش را در سه مکانیزم تشریح و اظهار کرد: نخست اینکه گیاه تنش را تحمل کرده و خود را با آن سازگار می‌کند، در مکانیزم دوم اصطلاحا گیاه اجتناب کرده و رشد کاهش پیدا می‌کند، در واقع گیاه راهکاری را ایجاد می‌کند تا با کاهش فرآیند رشد بتواند خود را در مقابل تنش حفظ کند.
ساداتی افزود: مکانیزم سوم مقابله با تنش در گیاهان، رویکرد فرار است، به این معنی که گیاه فرآیندهای رشد رویشی و زایشی خود را به گونه‌ای زمان‌بندی می‌کند که قبل از رسیدن به زمان تنش کل پروسه رشد تکمیل شده تا بتواند از این طریق بقای خود را تضمین کند.
وی رشد زودهنگام در گیاهان را در زمره مکانیزم سوم یا رویکرد فرار از تنش توصیف کرد و افزود: این حالت زمانی است که گیاه هوشمندانه خطر از بین رفتن خود را کنترل می‌کند، به عنوان مثال گیاهانی که طول دوره رشد و بذردهی ۷ ماهه دارند، نسبت به تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین، هوشمندانه کل دوره رشد را به ۳ ماه تقلیل داده تا از خطر خشکی در امان باشند.
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با تاکید بر اینکه مکانیزم فرار از تنش باعث آسیب به گیاهان می‌شود، خاطرنشان کرد: حالت سوم، مکانیزمی از روی ناچار برای گریز از تنش است که در برخی گیاهان به صورت هوشمندانه مشاهده می‌شود.
ساداتی با اشاره به گونه‌های چندهزار ساله برخی درختان، تصریح کرد: در تغییر اقلیم تنها بخشی از گیاهان باقی می‌مانند که یقیناً گیاهان باقیمانده توانستند با تغییر مکانیسم، شرایط و تنش‌هایی نظیر سرما، گرما، آب هاب نامتعارف، فلزات سنگین و یخزدگی را تحمل کنند.
وی درختان مسن و گیاهانی که تنش های گوناگونی تحمل کرده‌اند را قابل سرمایه‌گذاری برای تکثیر و ازدیاد دانست و اظهار کرد: باید نمونه‌های ژنی این گیاهان اخذ و تکثیر شوند، از نمونه چنین درختانی می‌توان به چنار ۱۴۰۰ ساله و بلوط کاستانیفولیا یا بلندمازو با ۸۰۰ سال سن در مازندران اشاره کرد.
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در پایان، درختان و گیاهان جنگلی مناطق شمالی و مازندران را سرمادوست توصیف و خاطرنشان کرد: به همین دلیل، تغییرات اقلیمی و گرمایش تدریجی زمین اثرات منفی بر روی درختان و عرصه‌های جنگلی مازندران به دنبال خواهد داشت.
پایان پیام
کد خبر : 169362 ساعت خبر : 9:44 ق.ظ