بلایای طبیعی چالش اصلی ایران است

بلایای طبیعی چالش اصلی ایران است

گروه ‌های آسیب ‌پذیر در سیل لرستان و سهم رسانه‌های مشارکتی در تاب‌آوری

هادی خانیکی

سیده‌انوشه میرمجلسی

 چکیده

به گزارش گلونی هدف این پژوهش بررسی سهم رسانه‌های مشارکتی در تاب ‌آوری است.

بلایای طبیعی یکی از چالش‌های اصلی برای کشورهای در حال توسعه است.

با توجه به گزارش سازمان ملل متحد از حوادث، در بازه سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱ بر اثر وقوع بلایای طبیعی، افزون بر ۱/۱ میلیون نفر کشته شده‌اند و بیش از ۱۳۸ میلیارد دلار نیز خسارات مادی بر جای مانده است. (Nammari & Alzaghal, 2014 Al – به نقل از رمضان‌زاده، ۱۳۹۵).

سیلاب‌ها علیرغم منافع محیطی و اقتصادی عظیم‌شان همچنان رتبه نخست فجایع طبیعی را در اختیار دارند، باعث از دست رفتن جان انسا‌ن‌ها می‌شوند و بر توسعه پایدار تاثیر می‌گذارند.

در گذشته اغلب، کارکردهای مدیریت سیل صرفا به عنوان مسئولیت دولت در نظر گرفته می‌شد و به اجتماعات مستعد سیل به چشم قربانیانی نگریسته می‌شد که منتظر اقدامات دولتی است.

اما امروزه تاکید بر مدیریت جامع سیل، به عنوان رویکردی چندوجهی و پیوسته مدنظر است که با در نظر گرفتن همه ظرفیت‌ها و امکانات، تقویت مشارکت‌های اجتماعی، بهره‌مندی از ظرفیت‌های رسانه‌ای و توجه به شاخص‌های حکمرانی مطلوب امکان‌پذیر است.

با توجه به تغییرات اقلیمی در فلات ایران و بی‌توجهی‌های گسترده نسبت به ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها و تخریب پوشش‌های جنگلی، بروز سیلاب در بخش‌های مختلف ایران امری طبیعی است.

آنچه در مطالعه سیلاب‌های سالهای اخیر قابل‌تامل است،‌ نقش رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی جوامع آسیب‌دیده، ایجاد هماهنگی در مدیریت بحران، ارائه هشداهای به موقع، نقش‌آفرینی اجتماعی در میان مردم آسیب‌دیده، مطالبه‌گری و پیگیری شرایط خسارت‌دیدگان است.

در این تحقیق با توجه به تجربه سیل لرستان در فروردین ۱۳۹۸، پنج گروه کانونی درنظر گرفته شده است اما برای تمرکز بیشتر در این مقاله به گروهی که متشکل از افراد و گروه‌های آسیب‌پذیر است اشاره خواهد شد.

بنابراین هدف از این تحقیق توجه به شرایط گروه‌های آسیب‌پذیر و سهم رسانه‌های مشارکتی در تاب‌آوری این گروه است.

گروه ‌های آسیب ‌پذیر در سیل لرستان

کلمات کلیدی: رسانه‌های مشارکتی، تاب‌آوری، ارتباطات بحران، سرمایه اجتماعی، حکمرانی مطلوب، سیلاب، مدیریت یکپارچه سیلاب.

[۱]  این مقاله برگرفته از پایان‌نامه‌ای با عنوان «نقش رسانه‌های مشارکتی در تاب‌آوری جامعه؛ مطالعه موردی سیل لرستان» است که با راهنمایی دکتر خانیکی و مشورت دکتر فرقانی در دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی در سال ۱۳۹۸ انجام شده است.

[۲]  استاد تمام ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

[۳] کارشناس‌ارشد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

این مقاله را در بخش‌های مختلف بخوانید.