خط تعلیق نخستین خوشنویسی کاملا ایرانی است

خط تعلیق نخستین خوشنویسی کاملا ایرانی است

به گزارش گلونی خط تعلیق یا تَرَسُّل، اولین شیوه از خوشنویسی فارسی است.

این شیوه از خوشنویسی در اواسط سده هفتم قمری از ترکیب و توسعه دو خط توقیع و رِقاع و تحت تأثیر خطوط ایرانی پیش از اسلام و با توجه به ذوق و روحیه ایرانی به ‌وجود آمد.

خط تعلیق

سایر ویدیوها در نماشای گلونی 

در واقع این شیوه اولین نوع خوشنویسی برای خط پارسی بود که از عربی منشعب شده بود.

در تعلیق علامت‌های زیر و زبر و پیش به‌ کار نمی‌رفت.

تعلیق خطی تو در تو و متصل به ‌هم است و کلمات و حروف در آن یکنواخت و یک اندازه نوشته نمی‌شوند.

این خط دوایر زیاد، حروف مدور و قابلیت فراوان در ارائه ترکیب‌های متنوع را دارد.

از آن جایی که این خط ویژه کاتبان دربارها و دیوان‌های حکومتی بوده امروزه به تدریج کاربرد خود را از دست داده است.

این خط حدود صد سال رواج کامل داشت و پس از آن رفته‌رفته با پیدایش نستعلیق و سپس شکسته نستعلیق از رواج آن کاسته شد.

ابداع این خط را به خواجه تاج سلمانی اصفهانی نسبت می‌دهند. اما در واقع او این خط را قانونمند ساخت.

بعدها به وسیله خواجه عبدالحی منشی استرآبادی برای آن قواعد و اصول بیشتری به‌وجود آمد.

خط تعلیق بیشتر به عنوان خط تحریری و برای نوشتن نامه‌ها و فرمان‌های حکومتی به‌ کار می‌رفته است.

خط تعلیق احتمالا در اثر نیاز به تندنویسی در امور منشی‌گری شکل گرفته است.

تعلیق در لغت به‌معنای «درآویختن چیزی به چیزی» است.

اطلاق نام تعلیق به این شیوه از نگارش، ناشی از پیچیدگی در نوشتن حروف و روانی حرکات در آن است که گویا بر روی کاغذ معلقند.

خط ترسل هم از این سبب به این شیوه اطلاق شده که کاربرد آن برای امور مراسلاتی بوده است.

گاهی نمونه‌هایی هم از خطوط تعلیق و شکسته تعلیق «حسین فیض آبادی در دوره معاصر دیده می‌شود».

اثر خط تعلیق را می‌توان در میان اشعار شاعرانی چون مولوی، عطار و… هم سراغ گرفت.

برای نمونه در خمسه نظامی (خردنامه) آمده:

به تعلیق آن درس پنهان نویس
که نقشی عجب بود و نقدی نفیس

پایان پیام